Philippines đã gởi thêm hơn 3.000 trang tài liệu để hỗ trợ cho vụ kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Trọng tài Thường trực về tuyên bố chủ quyền của nước này tại Biển Đông. Thông tín viên đài VOA Simone Orendain tường trình từ Manila.
Với động thái này, Bộ Ngoại giao Philippines đã nộp thêm 12 tập tài liệu để bổ sung hồ sơ gồm 4.000 trang chứng từ mà Manila đã nạp cho Tòa án trọng tài quốc tế ở La Hayes cách đây một năm.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose nói hành động này giải quyết những quan tâm về tính xác thực của lập trường của Philippines và tại sao Philippines tin rằng tòa án trọng tài có thẩm quyền tài phán trong vụ này.
“Philippines tin chắc rằng những giải đáp của mình để trả lời những câu hỏi của Tòa án, cho thấy rõ ràng, không còn nghi ngờ gì, là Tòa án quốc tế có thẩm quyền tài phán trong vụ kiện này, và những lập luận của Philippines, đặc biệt lập luận có liên hệ đến đường chín đoạn, có căn cứ vững chắc trên thực tế và trước luật pháp.”
Philippines thách thức những đòi hỏi chủ quyền “quá đáng” của Trung Quốc về các đảo ở Biển Đông. Tuyên bố đường 9 đoạn của Trung Quốc trên vùng biển tranh chấp bao phủ một vùng biển trong phạm vi của cái gọi là đường lưỡi bò, chạy xuống tận các vùng biển của Malaysia.
Trung Quốc cho rằng họ có “chủ quyền không thể tranh cãi trên các đảo ở Biển Đông.”
Ngoài Philippines, Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam cũng đưa ra những tuyên bố chủ quyền chồng chéo trên vùng biển giàu tài nguyên thiên nhiên này.
Trung Quốc bác bỏ vụ kiện ra trước toà án trọng tài quốc tế và bác bỏ bất cứ tiến trình nào như vụ kiện hiện nay, khi Trung Quốc ký Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển. Trung Quốc không trả lời yêu cầu của tòa án hãy đưa ra những lập luận để trả lời đơn kiện ban đầu của Philippines. Thay vào đó một tuần lễ trước hạn chót của tòa án, Trung Quốc ra một tuyên bố cho rằng tòa án quốc tế không có thẩm quyền trong vụ kiện này.
Bắc Kinh nói Manila đòi tòa án quốc tế ra phán quyết về các ranh giới trên biển, một lãnh vực mà tòa án không có thẩm quyền. Manila thì cho rằng Philippines đơn giản chỉ đặt nghi vấn về căn bản pháp lý của đường chín đoạn.
Trong vụ kiện này, Philippines còn tìm cách để được bảo đảm rằng một số đảo trong vùng tranh chấp trên thực tế là những bãi đá hay là những bãi cạn lộ ra khi nước thuỷ triều xuống thấp, mà Philippines tuyên bố là thuộc thềm lục địa của nước họ, và nằm trong phạm vi khu đặc quyền kinh tế 370 kilômét của Philippines.
Ông Gregory Poling, một nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, đồng thời là chuyên gia về các cuộc tranh chấp tại Biển Đông nói tòa án sẽ chắc chắn không xét đến các vấn đề về các bãi đá và bãi cạn.
“Về khía cạnh này của vụ kiện, ít nhất tòa án sẽ tìm một lối thoát, cố gắng đưa ra một lập trường bảo thủ hơn và nói ‘Chúng tôi sẽ cứu xét đến những vấn đề lớn, như đường chín đoạn và những vấn đề đại khái như vậy.’ Nhưng đối với những vấn đề liệu đây là bãi cạn hay bãi đá, thì việc này quá gần với việc phân định ranh giới mà Trung Quốc được miễn trừ.”
Tòa án quốc tế cho Trung Quốc tới ngày 16 tháng 6 để trả lời những tài liệu mới do Philippines vừa đệ nạp. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Jose nói những tranh luận sẽ khởi sự vào tháng 7.
Ông Jose nói Manila yêu cầu tòa án phán xét về vấn đề quyền tài phán của toà và cùng lúc, nội dung vụ kiện này . Ông Jose nói Philippines hy vọng tòa án sẽ đưa ra phán quyết vào đầu năm 2006.
