Trong chiến dịch dữ dội đầu tiên tuần trước, MILF cho hay quân đội đã băng vào khu vực này mà không báo trước cho nhóm phiến quân biết trước. Nhóm này nhận trách nhiệm đã hạ sát 19 binh sĩ và nói rằng họ hành động để tự vệ.
Ông Rommel Banlaio là một chuyên gia nghiên cứu về khủng bố, bạo lực và hòa bình, theo dõi những vụ vi phạm lệnh ngưng bắn của cả lực lượng chính phủ lẫn các lực lượng nổi dậy. Ông nói có các dấu hiệu cho thấy chính phủ thực ra không thông báo đúng mức cho phiến quân về chiến dịch này.
Ông nói: “Tôi nghĩ họ đã có vài sơ suất khi không phối hợp với MILF. Tôi cho rằng Philippine đã học được bài học tốt và AFP nay hơi thay đổi về cách thức truy lùng các phần tử vô luật pháp.”
Phản ứng với sự cố này, Tổng thống Benigno Aquino đã bãi nhiệm hai giới chức quân sự. Hồi đầu tuần, ông tuyên bố công lý sẽ được thực thi chống lại các phần tử tội phạm chịu trách nhiệm.
Sau vụ bạo động, ông Aquino lập lại rằng các cuộc thương nghị hòa bình sẽ tiếp tục bất kể những lời kêu gọi của các chính trị gia trong nước đòi đình chỉ lệnh ngưng bắn và tuyên chiến với MILF.
Trong một thông cáo, phó chủ tịch MILF Ghalazi Jaafar nói rằng tổ chức này vẫn có cam kết hòa bình và tôn trọng lệnh ngưng bắn. Ông nói MILF tin vào sự thành tâm của tổng thống.
Giám đốc tại Philippine của Quỹ châu Á, Asia Foundation, Ông Steven Rood nói cho đến nay, các hoạt đông chưa có tác động tiêu cực đối với các cuộc đàm phán. Nhưng ông cho rằng sự kiện này có thể thay đổi.
Vẫn còn mối nguy rằng những loại ngòi châm này có thể tiếp tục lan thêm. Thực chất của vấn đề là quân đội và MILF có những cách tường thuật khác nhau về những sự kiện đang diễn tiến và mức độ mà lệnh ngưng bắn cho phép hay không cho phép các hoạt động nào. Vì thế trong khi chúng ta vẫn còn ở trong giai đoạn tìm cách phân biệt như thế, chúng ta có khả năng thấy mọi sự leo thang thêm.”
Hai bên dự kiến sẽ mở các cuộc hòa đàm vào tháng tới, sau 3 tháng gián đoạn sau khi hai bên đi đến chỗ bế tắc.
Các giới chức quốc phòng Philippines cho hay giao tranh giữa lực lượng chính phủ và nhóm phiến quân hồi giáo lớn nhất trong nước đã gây cảnh thất tán cho khoảng 20 ngàn cư dân ở hai tỉnh miền nam. Chiến cuộc diễn ra mặc dầu hai bên đang ở giữa tiến trình hòa đàm.