Có 196 người bị cáo buộc đã thực hiện những vụ sát hại gần 50 người, trong đó có các ký giả và thân nhân cùng các ủng hộ viên của ứng cử viên tỉnh trưởng Esmail Mangudadatu.
Nhóm người này đang đi qua một thị trấn nhỏ trong tỉnh Maguidanao trên đường đi nộp giấy tờ đăng ký ra ứng cử cho ông Mangudadatu vào lúc đoàn xe bị phục kích.
Các thành viên của một gia đình chính trị kình địch họ Ampatuans bị cáo buộc đã chủ mưu và thực hiện các vụ sát hại này.
Họ phủ nhận các cáo buộc.
14 tháng sau khi bắt đầu phiên tòa xử vụ tàn sát ở Maguindanao, chưa đầy phân nửa những người bị cáo buộc đã bị bắt trong vụ tấn công, và số người đã ra khai chứng ở tòa còn ít hơn thế.
Trong số 6 người thuộc gia đình Ampatuan bị cáo buộc, chỉ có 2 người bị câu lưu. Cả hai anh em Andal đều khai là không có tội.
Ông Harry Roque là một luật sư cho thân nhân của 15 trong số 57 nạn nhân cho biết:
“Hệ thống pháp lý, tuy yếu ớt và không có khả năng xử lý từng vụ một trong các vụ tàn sát phi pháp, đã tỏ ra là một thất bại hoàn toàn nếu so số nạn nhân với số người bị cáo buộc .”
Luật sư Roque nói ngay lúc này bằng chứng đang được trình bày trong mỗi vụ sát nhân, cho mỗi bị can trước khi quan tòa có thể quyết định là có tội hay không.
Quan tòa chưa quyết định về một vụ đơn độc nào. Để thúc đẩy nhanh tiến trình, ông Roque dự định đề nghị rút ngắn danh sách bị can xuống còn 35 nghi can chính.
Luật sư biện hộ cho Sajid Ampatuan, người con trai của Anal Seniot, cho biết ông không đồng ý với đề nghị này. Thay vì thế, ông muốn thêm một ngày thứ ba vào lịch xét xử hàng tuần.
Ký giả Joseph Jubelag tỏ ý thất vọng vì tiến độ chậm chạp của vụ xử và nêu ra nhận định chung của các gia đình nạn nhân:
“Có thể vì người bị cáo buộc là những người có tiền bạc và họ có thể mướn cả dàn luật sư sử dụng đến mọi thủ thuật để kéo dài vụ xử.”
Gia đình Ampatuan bị cáo buộc là nắm giữ tài sản và quyền lực nhờ sự hỗ trợ cương quyết của cựu tổng thống Gloria Macapagal Arroyo.
Tuần này, thân nhân của các nạn nhân đã kiện bà Arroyo đòi gần 350.000 đôla, và tố cáo bà là có liên hệ với gia đình này và làm lơ trước tình hình nhân quyền trong lãnh thổ của họ.
Ông Jubelag và hai đồng sự khác cùng đi trong đoàn xe ban đầu trên đường đi tường thuật về vụ đăng ký ứng cử. Vào phút chót họ quay lại và thoát được vụ tấn công.
Ông Jubelag nói 2 năm sau, ông và các đồng sự vẫn còn chưa cảm thấy an toàn ở đó:
“Chúng tôi vẫn còn đang cân nhắc mối đe dọa ấy trong khi tường thuật tại các khu vực ở Maguindanao.”
Các mối lo sợ đó có cơ sở vững vàng. Vào ngày kỷ niệm 2 năm các vụ sát hại, hôm nay, lực lượng an ninh đã phát hiện và tháo ngòi ít nhất 2 thiết bị nổ tự chế ở gần địa điểm đã xảy ra vụ thảm sát. Không có tin về người chết hay bị thương.
Ông Magudadatu, hiện đang làm tỉnh trưởng mới ở Maguindanao, đã bãi bỏ các chương trình xuất hiện theo dự trù để tưởng nhớ vụ thảm sát.
Tiến trình pháp lý chậm chạp đánh dấu 2 năm ngày thảm sát ở Maguindanao
- Simone Orendain
Hôm nay đánh dấu kỷ niệm biến cố được cho là vụ tàn sát vì động cơ chính trị tệ hại nhất ở Philippines, và cũng là một trong những vụ thảm sát tệ hại nhất trên thế giới nhắm vào các ký giả. Cách đây 2 năm, khoảng 57 người, trong đó có 32 người làm việc trong giới truyền thông, đã bị sát hại ở hòn đảo Mindanao miền nam Philippines. Từ Manila, thông tín viên VOA Simone Orendain tường thuật rằng tiến bộ trong vụ xét xử rất chậm chạp và vẫn có những điều nhắc nhở về những mối hiểm nguy của các ký giả trong vùng.