MANILA —
Các giới chức cấp cao của Philippin nói họ rời khỏi cuộc họp thượng đỉnh kỳ này của Hiệp hội các Quốc gia Ðông nam Á ở Brunei với một quan điểm tốt đẹp về các bước của tổ chức nhằm giải quyết các tranh chấp lãnh hải ở Biển Nam Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Philippin Albert del Rosario nói Biển Hoa Nam là một “vấn đề chủ yếu” tại cuộc họp 10 nước.
Ông Del Rosario kể lại với các phóng viên tại Manila, hôm thứ Sáu, rằng đi đến một Bộ Quy tắc ứng xử có tính cưỡng hành về việc xử lý các tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc là một đề tài được nhắc đến nhiều lần:
“Khi nói về sự hiện diện của 10 quốc gia thành viên, tôi có cảm tưởng, một cảm tướng rất rõ rệt, tốt đẹp, tích cực rằng chúng tôi kiên quyết, có sự đoàn kết về mặt sẵn sàng để thuyết phục Trung Quốc rằng chúng ta phải tiếp tục xúc tiến Bộ Quy tắc ứng xử COC.”
Ðiều này trái ngược với hồi tháng 7 năm ngoái, là lúc lần đầu tiên nhóm này không công bố một thông cáo chung vì sự bất đồng về cách thức đối phó với các tranh chấp trong vùng biển Hoa Nam. Vào lúc đó, Philippin vừa mới thương nghị một vụ đối đầu căng thẳng với Trung Quốc về một bãi cạn mà Philippin nói là một phần lãnh thổ của mình.
Trên thực tế, Trung Quốc và Ðài Loan đòi chủ quyền toàn bộ vùng biển này. Philippin, Việt Nam, Malaysia và Brunei cũng nhận chủ quyền một phần. Vùng nước này là một trong số các tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất và quan trọng đối với ngư dân cũng như có tiềm năng lớn về trữ lượng hydrocarbon.
Năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã ký một thỏa thuận không có tính cưỡng hành để xử lý các vụ tranh chấp qua đường lối hòa bình. Nhưng hai bên đã không đi đến được thỏa thuận về một Bộ Quy tắc Ứng xử có tính cưỡng hành.
Hồi tháng giêng, giới hữu trách Philippin đã đưa vụ tranh chấp lãnh hải ra trước một tòa án quốc tế theo quy ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc.
Hôm thứ Sáu, bộ Ngoại giao Trung Quốc lập lại rằng họ sẽ không bao giờ từ bỏ lời khẳng định chủ quyền và trông đợi việc giải quyết tranh chấp qua thương nghị.
Hội nghị thượng đỉnh tuần này là cuộc họp quan trọng đầu tiên của ASEAN đối với nước chủ nhà Brunei.
Ngay sau cuộc họp thượng đỉnh, chủ tịch ASEAN Quốc vương Haji Hassanal Bolkiah đã nêu ra với các phóng viên về tiến bộ so với lần trước tổ chức này bàn về vấn đề.
“Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận tốt đẹp giữa các nhà lãnh đạo và đã có một vài tiến bộ kể từ năm ngoái, chúng tôi đã đồng ý về điều tôi coi như một phương sách gồm 2 bước. Ðầu tiên, những lời khẳng định chủ quyền chồng chéo nhau là để cho các nước đòi chủ quyền giải quyết. Thứ hai, cả ASEAN và Trung Quốc đều mong muốn ủng hộ cho một bầu không khí bình lặng và hòa hoãn và khẩn thiết hợp tác về bộ quy tắc ứng xử.”
Trung Quốc đã liên tục bầy tỏ việc muốn đối phó với các vụ tranh chấp lãnh hải với từng nước một. Philippin và một số nước ASEAN khác thì tìm cách coi đó là một vấn đề quốc tế.
Vào cuối năm nay, Bắc Kinh sẽ chủ trì một cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao cấp cao với các nước thành viên ASEAN.
Ông Del Rosario cho biết nước thành viên Thái Lan trong tuần này đã đề nghị một cuộc họp tiền hội nghị giữa các bộ trưởng ngoại giao ASEAN để củng cố tình đoàn kết về vấn đề này trước khi nói chuyện với Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Philippin Albert del Rosario nói Biển Hoa Nam là một “vấn đề chủ yếu” tại cuộc họp 10 nước.
Ông Del Rosario kể lại với các phóng viên tại Manila, hôm thứ Sáu, rằng đi đến một Bộ Quy tắc ứng xử có tính cưỡng hành về việc xử lý các tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc là một đề tài được nhắc đến nhiều lần:
“Khi nói về sự hiện diện của 10 quốc gia thành viên, tôi có cảm tưởng, một cảm tướng rất rõ rệt, tốt đẹp, tích cực rằng chúng tôi kiên quyết, có sự đoàn kết về mặt sẵn sàng để thuyết phục Trung Quốc rằng chúng ta phải tiếp tục xúc tiến Bộ Quy tắc ứng xử COC.”
Ðiều này trái ngược với hồi tháng 7 năm ngoái, là lúc lần đầu tiên nhóm này không công bố một thông cáo chung vì sự bất đồng về cách thức đối phó với các tranh chấp trong vùng biển Hoa Nam. Vào lúc đó, Philippin vừa mới thương nghị một vụ đối đầu căng thẳng với Trung Quốc về một bãi cạn mà Philippin nói là một phần lãnh thổ của mình.
Trên thực tế, Trung Quốc và Ðài Loan đòi chủ quyền toàn bộ vùng biển này. Philippin, Việt Nam, Malaysia và Brunei cũng nhận chủ quyền một phần. Vùng nước này là một trong số các tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất và quan trọng đối với ngư dân cũng như có tiềm năng lớn về trữ lượng hydrocarbon.
Năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã ký một thỏa thuận không có tính cưỡng hành để xử lý các vụ tranh chấp qua đường lối hòa bình. Nhưng hai bên đã không đi đến được thỏa thuận về một Bộ Quy tắc Ứng xử có tính cưỡng hành.
Hồi tháng giêng, giới hữu trách Philippin đã đưa vụ tranh chấp lãnh hải ra trước một tòa án quốc tế theo quy ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc.
Hôm thứ Sáu, bộ Ngoại giao Trung Quốc lập lại rằng họ sẽ không bao giờ từ bỏ lời khẳng định chủ quyền và trông đợi việc giải quyết tranh chấp qua thương nghị.
Hội nghị thượng đỉnh tuần này là cuộc họp quan trọng đầu tiên của ASEAN đối với nước chủ nhà Brunei.
Ngay sau cuộc họp thượng đỉnh, chủ tịch ASEAN Quốc vương Haji Hassanal Bolkiah đã nêu ra với các phóng viên về tiến bộ so với lần trước tổ chức này bàn về vấn đề.
“Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận tốt đẹp giữa các nhà lãnh đạo và đã có một vài tiến bộ kể từ năm ngoái, chúng tôi đã đồng ý về điều tôi coi như một phương sách gồm 2 bước. Ðầu tiên, những lời khẳng định chủ quyền chồng chéo nhau là để cho các nước đòi chủ quyền giải quyết. Thứ hai, cả ASEAN và Trung Quốc đều mong muốn ủng hộ cho một bầu không khí bình lặng và hòa hoãn và khẩn thiết hợp tác về bộ quy tắc ứng xử.”
Trung Quốc đã liên tục bầy tỏ việc muốn đối phó với các vụ tranh chấp lãnh hải với từng nước một. Philippin và một số nước ASEAN khác thì tìm cách coi đó là một vấn đề quốc tế.
Vào cuối năm nay, Bắc Kinh sẽ chủ trì một cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao cấp cao với các nước thành viên ASEAN.
Ông Del Rosario cho biết nước thành viên Thái Lan trong tuần này đã đề nghị một cuộc họp tiền hội nghị giữa các bộ trưởng ngoại giao ASEAN để củng cố tình đoàn kết về vấn đề này trước khi nói chuyện với Trung Quốc.
