Các phần tử đòi ly khai thân Nga ngăn không cho các quan sát viên Châu Âu đến thị trấn xảy ra xung đột Debaltseve ở miền đông Ukraine hôm Chủ nhật, trong lúc giao tranh vẫn tiếp diễn ở trung tâm giao thông đường sắt này cho dù thỏa thuận ngừng bắng mới phần lớn được tuân thủ trên khắp khu vực.
Tổ chức Hợp tác và Anh ninh Châu Âu nói thỏa thuận ngừng bắn bắt đầu từ nửa đêm thứ Bảy, giờ địa phương, với đạn pháo phần lớn đã im tiếng ở miền đông Ukraine, nhưng súng vẫn tiếp tục nổ ở Debaltseve, một giao điểm đường sắt nối hai thành phố Luhansk và Donetsk do phe phiến quân kiểm soát.
Các phiến quân nói thỏa thuận ngừng bắn không áp dụng với Debaltseve, nơi các phần tử đòi ly khai đã cố bao vây các lực lượng của Kiev nhiều giờ đồng hồ ngay trước khi lệnh ngừng bắb bắt đầu.
Người phát ngôn quân đội Ukraine Andriy Lysenko nói các phần tử đòi ly khai đã pháo kích vào các lực lượng của Kiev 10 lần trong những giờ sau khi thỏa thuận ngừng bắn đạt được hồi tuần trước ở thủ đô Minsk của Belarus có hiệu lực. Nhưng ông nói rằng nhìn chung miền đông Ukraine cho thấy “những dấu hiệu ổn định.”
Người đứng đầu cơ quan an ninh Ukraine, ông Valentyn Nalyvaichenko nói hình như những người Cossack đã bắn một quả đạn súng cối ở khu vực Luhansk. Giới chức này cho biết một cuộc điều tra về vụ này đang được tiến hành.
Ông Nalyvaichenko nói: “Một vụ tấn công bằng súng cối là một sự vi phạm do những người Cossack thân Nga gây ra, và những người Cossack là công dân Nga hiện được triển khai tại chính khu vực này của Ukraine.”
Trước đó, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ra lệnh cho các lực lượng của ông tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực từ lúc nửa đêm thứ Bảy, với hy vọng sẽ chấm dứt cuộc xung đột căng thẳng tại miền đông giữa các lực lượng Ukraine và các phần tử đòi ly khai thân Nga.
Tổng thống Poroshenko nói: “Bước thứ nhất, tôi ra lệnh cho quân đội Ukraine, Vệ binh Quốc gia, các đơn vị của Bộ Nội vụ, các đơn vị Biên phòng và Cơ quan An ninh Ukraine ngưng nổ súng vào lúc 00:00 giờ ngày 15 tháng 2, năm 2015.”
Trong phát biểu được truyền hình trực tiếp vào lúc nửa đêm, Tổng thống Poroshenko nói trong tư cách tư lệnh các lực lượng quân sự Ukraine, ông muốn hòa bình. Nhưng ông cũng cảnh cáo các phiến quân đòi ly khai thân Nga vi phạm thỏa thuận.
Ông Poroshenko cảnh báo rằng các phiến quân có thể sử dụng Debaltseve để “gây phương hại thỏa thuận ngừng bắn.” Trung tâm giao thông đường sắt chiến lược này là tâm điểm của cuộc giao tranh kéo dài giữa các lực lượng Ukraine bị bao vây trong thị trấn với các phiến quân cho đến khi lệnh ngừng bắn bắt đầu.
Thủ lãnh của phe phiến quân ở thành phố Donetsk nói rằng các lực lượng của ông sẽ không cho phép các binh sĩ Ukraine rời khỏi thành phố này trong thời gian có lệnh ngừng bắn.
Theo các điều khoản của thỏa thuận do Châu Âu điều giải ở Minsk, các lực lượng Ukraine và các phiến quân đòi ly khai thân Nga sẽ ngưng bắn. Nếu thỏa thuận đó được thực hiện, hai bên sẽ bắt đầu rút vũ khí hạng nặng ra để hình thành một khu vực trái độn rộng.
Trước đó trong ngày thứ Bảy, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã điện đàm với Tổng thống Poroshenko và ông nhấn mạnh đến sự cần thiết là tất cả các bên phải ngưng các vi phạm thỏa thuận. Tổng thống Obama cũng bày tỏ lo ngại về các cuộc giao tranh dữ dội nhiều giờ đồng hồ trước khi thỏa thuận ngừng bắn bắt đầu có hiệu lực. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng bày tỏ những lo ngại đó trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ John Kerry đã điện đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm thứ bảy để nhấn mạnh đến tầm quan trọng củc việc thực hiện thỏa thuận ngừng bắn. Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng ông Kerry bày tỏ lo ngại về việc “Nga và các phần tử đòi ly khai đã tìm cách phong tỏa Debaltseve” trước thỏa thuận ngừng bắn.
Hai ngoại trưởng cũng thảo luận về các thương lượng ở New York về một dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn Minsk.
Hội đồng Bảo an dự trù sẽ họp trong ngày Chủ nhật. Các nhà ngoại giao Liên Hiệp Quốc nói rằng hội đồng 15 thành viên này sẽ biểu quyết về một nghị quyết do Nga soạn thảo kêu gọi tất cả các bên thực thi thỏa thuận ngừng bắn.
