Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu: ‘Nga chặn ngũ cốc Ukraine là phạm tội ác chiến tranh’

Nga chặn xuất khẩu hàng triệu tấn ngũ cốc của Ukraine là phạm tội ác chiến tranh, lãnh đạo chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu nói hôm 20/6 khi các bộ trưởng ngoại giao EU họp để thảo luận về cách thức giải phóng nông sản trong bối cảnh khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Ukraine là một trong những nước sản xuất lúa mì hàng đầu thế giới, nhưng các lô hàng của họ đã bị đình trệ và hơn 20 triệu tấn ngũ cốc đã kẹt trong các kho chứa kể từ khi Nga xua quân vào xâm lược hồi tháng 2 và ngay sau đó phong tỏa các cảng của Ukraine.

Nga phủ nhận trách nhiệm về cuộc khủng hoảng lương thực, đổ lỗi cho các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Moscow đã khiến giá lương thực toàn cầu tăng vọt. Liên Hợp Quốc cảnh báo về nạn đói ở các nước nghèo vốn phụ thuộc nhiều vào ngũ cốc nhập khẩu.

Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại EU Josep Borrell kêu gọi Nga mở các tuyến hàng hải trên Biển Đen vốn rất quan trọng trong việc xuất khẩu một lượng lớn hơn ngũ cốc Ukraine.

“Người ta không thể tưởng tượng hàng triệu tấn lúa mì vẫn bị chặn ở Ukraine trong khi ở phần còn lại của thế giới, người dân đang đói,” ông nói với báo giới khi ông đến tham dự cuộc họp ở Luxembourg. “Đây là tội ác chiến tranh thực sự.”

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 8/6 nói trách nhiệm giải quyết vấn đề các lô hàng ngũ cốc nằm trong tay Ukraine bằng cách tháo gỡ mìn các tuyến đường tiếp cận các hải cảng ở Biển Đen và Moscow không cần phải làm gì vì họ đã thực hiện các cam kết cần thiết.

EU ủng hộ những nỗ lực của Liên Hợp Quốc để làm trung gian một thỏa thuận nối lại xuất khẩu đường biển của Ukraine để đổi lấy việc tạo điều kiện xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga, nhưng điều đó sẽ cần được Moscow bật đèn xanh.

Trong khi đó, Đức và các nước khác đang nỗ lực để tạo điều kiện vận chuyển ngũ cốc bằng đường bộ để giải phóng ít nhất một lượng mùa màng đã thu hoạch trong lúc vụ thu hoạch mới đang bắt đầu còn một phần lượng thu hoạch cũ vẫn đang nằm trong các kho chứa của Ukraine.

Kyiv đã thu hoạch con số kỷ lục 84 triệu tấn ngũ cốc vào năm 2021, tăng từ 65 triệu tấn hồi năm 2020.

Năm nay, nông dân đã gieo trồng 14,2 triệu ha ngũ cốc mùa xuân, giảm so với 16,9 triệu ha vào năm 2021 do cuộc xâm lược của Nga, theo Bộ Nông nghiệp Ukraine.

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cho biết Berlin ủng hộ Ba Lan và Romania điều chỉnh tuyến đường sắt của họ để tạo điều kiện xuất khẩu ngũ cốc bằng đường bộ.

“Rõ ràng là cuối cùng chúng ta chắc chắn sẽ không đưa được toàn bộ ngũ cốc mắc kẹt ra khỏi Ukraine, nhưng nếu chúng ta chỉ cần giải phóng được phần nào, bằng các con đường khác nhau, thì điều này sẽ có ích khi chúng ta đang đối mặt thách thức toàn cầu,” bà Baerbock nói với các phóng viên ở Luxembourg.