Ngoại trưởng Pháp hôm 19/11 cảnh báo Iran không nên đến vòng đàm phán tiếp theo về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với lập trường đàm phán “vờ vĩnh”, một ngày sau khi Paris thúc giục hội đồng quản trị cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc gửi cho Iran một thông điệp cứng rắn, theo Reuters.
Tehran trước đó đã nói với Paris rằng Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) phải “không dính dáng bất kỳ hành vi chính trị nào”. IAEA là cơ quan xác minh việc Tehran tuân thủ thỏa thuận năm 2015 với các cường quốc thế giới hạn chế chương trình hạt nhân của Tehran.
Các tuyên bố qua lại kể trên cho thấy rõ là căng thẳng gia tăng trước khi Hoa Kỳ, Iran và các cường quốc trên thế giới nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp về việc khôi phục thỏa thuận vào ngày 29/11, 5 ngày sau cuộc họp của Hội đồng Thống đốc IAEA.
Các nhà ngoại giao phương Tây nói rằng thời gian không còn nhiều để khôi phục hiệp ước mà Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thời đó đã từ bỏ vào năm 2018, khiến Iran tức giận và khiến các cường quốc thế giới khác có liên quan là Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức và Nga đều mất tinh thần.
Sáu vòng đàm phán gián tiếp đã được tổ chức từ tháng 4 đến tháng 6. Các cuộc đàm phán đã bị gián đoạn sau khi ông Ebrahim Raisi được bầu làm tổng thống mới của Iran, ông này tuyên bố Iran sẽ không lùi bước trong các cuộc đàm phán.
Paris cảnh báo Tehran về điều mà các nhà ngoại giao Mỹ và châu Âu coi là những yêu cầu phi thực tế, bao gồm cả việc kêu gọi dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và EU kể từ năm 2017.
Bộ trưởng Ngoại giao Jean-Yves Le Drian nói với tờ Le Monde rằng Paris trước tiên muốn xác định xem liệu các cuộc đàm phán có tái tục ở giai đoạn mà nó đã kết thúc vào tháng 6 hay không.
“Nếu cuộc thảo luận này chỉ là vờ vĩnh, thì chúng tôi sẽ phải coi thỏa thuận JCPoA (Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung) là rỗng tuếch”, ông Jean-Yves Drian nói, đề cập đến thỏa thuận năm 2015.
“Hoa Kỳ đã sẵn sàng quay trở lại các cuộc đàm phán mà họ đã dừng lại vào tháng 6, để chúng có thể được kết thúc nhanh chóng. Chúng tôi sẽ đánh giá từ ngày 29 và trong những ngày tiếp theo xem liệu đây có phải là ý muốn của Iran hay không”, Ngoại trưởng Pháp nói thêm.
Hôm 18/11, Pháp nói cần phải gửi tới Iran một thông điệp mạnh mẽ về các hoạt động hạt nhân và sự thiếu hợp tác của nước này.
Các nhà ngoại giao cho rằng khó có khả năng các cường quốc phương Tây sẽ có hành động cứng rắn như thúc đẩy một nghị quyết của hội đồng IAEA khiển trách Iran vì lo ngại sẽ gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán ngày 29/11.
Tehran 19/11 nói IAEA không được chính trị hóa.
“Là một thành viên có trách nhiệm của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế, Iran luôn nhấn mạnh rằng danh tiếng của IAEA với tư cách là cơ quan chuyên môn và kỹ thuật của Liên Hiệp Quốc phải không dính dáng đến bất kỳ hành vi chính trị nào”, Bộ Ngoại giao Iran nói trong một tuyên bố.
Theo thỏa thuận năm 2015, Iran phải hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy việc được giảm bớt các lệnh trừng phạt. Quyết định năm 2018 của ông Trump về việc tái áp dụng các lệnh trừng phạt của Mỹ đã khiến Tehran bắt đầu vi phạm các hạn chế hạt nhân của mình.
