Mặc dù Cục Văn Khố Quốc Gia Hoa Kỳ nhanh chóng bắt kịp thời đại kỹ thuật số, giảm bớt giấy tờ, nhưng cơ quan này vẫn còn là nơi lưu trữ các tài liệu trên giấy thuộc vào hạng vô giá.
Mới đây, tập san U.S. News & World Report mời đọc giả đánh giá 100 tài liệu lịch sử hàng đầu của nước Mỹ, dựa trên một danh sách do các nhà quản lý của Cục Văn Khố Quốc Gia gợi ý. Sau đó cơ quan này công bố một quyển sách, Our Documents, nói về lai lịch của 100 tài liệu được chọn.
Không ai ngạc nhiên khi thấy Bản Tuyên Ngôn Độc Lập năm 1776 muốn Hoa Kỳ tách khỏi nước Anh, và Hiến Pháp Hoa Kỳ chiếm hai hàng đầu. Mỗi tài liệu nhận được hơn 27.000 phiếu bầu.
Các tài liệu lịch sử quan trọng khác, như Tuyên Ngôn Giải Phóng của Tổng thống Abraham Lincoln đưa ra năm 1863, cấp quyền tự do cho những nô lệ tại các tiểu bang nổi loạn ở miền Nam, chiếm 10 vị trí đầu.
Có điều ngạc nhiên là tài liệu đứng thứ 100, có tên Lá Thư De Lome, rất ít người biết đến. Tài liệu này chỉ được 97 phiếu bầu. Thật tình mà nói, chẳng mấy ai nghe nói đến Lá Thư De Lome.
Năm 1898, ông Enrique De Lome, Đại sứ Tây Ban Nha tại Hoa Kỳ, viết lá thư gửi cho một người bạn, trong đó ông cho biết Tổng thống Hoa Kỳ William McKinley là “một người yếu đuối và đang nghe theo một bọn người hèn hạ.” Một người nào đó tóm được lá thư này và tuồn cho chủ báo William Randolph Hearst. Ông này bèn đưa lên báo gây sôi sục cho người dân Mỹ, tưởng như sắp xảy ra chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Tây Ban Nha đến nơi.
Thời buổi này hình như cũng không khác. Khi có một lá thư, một tài liệu, một câu chuyện trao đổi riêng tư hoặc bí mật bị tiết lộ cho công chúng; chẳng mấy chốc, những thứ đó sẽ được lọt vào danh sách những tài liệu hiếm quý.
Một tờ báo Mỹ vừa đúc kết danh sách 100 tài liệu quan trọng nhất của nước Mỹ. Tài liệu đứng thứ 100 rất ít người Mỹ biết đến.
