Trung Quốc đã vui mừng nhẹ nhõm khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống vì họ lo bà Hillary Clinton lên sẽ "xoay trục mạnh sang vùng châu Á-Thái Bình Dương". Thế nhưng rồi họ sẽ vỡ mộng vì nhà kinh doanh bất động sản này không mặn mà gì với Bắc Kinh, mà trái lại. Trong khi vận động tranh cử, nhà tỷ phú này đã nhiều lần lên án Trung Quốc khá nặng nề và còn đe dọa nữa.
Ông Trump từng nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đang cướp công ăn việc làm, đánh cắp công nghệ và năng lực quân sự của Mỹ với tốc độ của âm thanh, nếu Mỹ không khôn lên, tổn thất sẽ cực lớn! Ông cảnh báo: ''Đến năm 2027 Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Vài năm nữa, Hoa Kỳ sẽ bị nhấn chìm bởi ngọn sóng thần kinh tế Trung Quốc. Dưới thời George W. Bush và Barack Obama Hoa Kỳ mất 2,4 triệu việc làm vào tay Trung Quốc''. Ông nhấn mạnh: ''Quan hệ Mỹ – Trung đã đến bước quyết định'' và ''cần nhận rõ cứ 7 năm Trung Quốc tăng gấp đôi tổng sản lượng, mỗi năm Hoa Kỳ bị thâm hụt 300 tỷ đôla trong cán cân thương mại với Trung Quốc, 3 năm thâm hụt là 1 ngàn tỷ, và Trung Quốc sẽ đánh bại Hoa Kỳ về thương mại''.
Từ lâu ông Trump đã nhận ra rất rõ những nguy cơ do Trung Quốc đặt ra. Cuối năm 2011 ông cho ra cuốn sách có nhan đề Time to Get Tough (Đã đến lúc phải cứng cỏi), chỉ để báo động mạnh mẽ về nguy cơ Trung Quốc đi với Hoa kỳ. Trong cuốn sách này, ông Trump tập trung lên án Trung Quốc thâm nhập thị trường lao động và hàng hóa Hoa Kỳ, đánh cắp các bí mật kỹ thuật mũi nhọn, kể cả kỹ thuật quốc phòng, và các công nghệ chế tạo hiện đại. Ông báo động về cuộc chiến tranh đa diện với Trung Quốc: chiến tranh thương mại, giá cả, chiến tranh vật liệu, chiến tranh tình báo kinh tế tài chính, chiến tranh điện tử, chiến tranh gián điệp mạng, chiến tranh tâm lý, cân não...
Ông Trump đặc biệt tố cáo xảo thuật của Trung Quốc duy trì tỷ lệ hối đoái đồng ''nhân dân tệ'' của họ cực thấp để cho hàng hóa giá rẻ thâm nhập sâu rộng khắp nơi. Ông chỉ ra nguy cơ Trung Cộng mua cổ phần các công ty Alcoa, Caterpillar, ExxonMobil, Walmart... Ông lên tiếng báo động việc Trung Quốc tăng cường lực lượng quân sự, đặc biệt là phát triển máy bay tàng hình thế hệ 1, đóng tàu ngầm tấn công lớn, xây dựng hệ thống phòng không tinh vi và kho tên lửa đạn đạo hiện đại. Ông cũng cảnh báo về ý đồ xây dựng hải quân và sự bành trướng trên biển của Trung Cộng.
Ông đưa ra dẫn chứng về sản lượng thép của Trung Quốc, năm 2002 chiếm 15% sản lượng thế giới, năm 2008 đã chiếm đến 47%, còn Hoa Kỳ phải mua của Trung Quốc năm 2002 là 600.000 tấn thép, đến năm 2008 đã phải mua đến 5 triệu tấn, tăng gấp 8 lần. Ông kết luận Hoa Kỳ cần có đối sách khôn ngoan và thái độ cư xử, thương thuyết cứng rắn với Trung Quốc.
Ông Trump tỏ ra am hiểu khá sâu sắc những vấn đề liên quan đến Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông vì ông đã nhiều lần đi thăm các nước này và gặp gỡ hàng trăm nhà kinh doanh địa phương.
Mới đây, chỉ một cú điện thọai 10 phút với bà tổng thống mới của Đài Loan Thái Anh Văn, ông đã làm cho Bắc Kinh lúng túng và bất bình vì phương châm ''nhất quốc, nhị chế'' sinh tử của họ lần đầu tiên bị một tổng thống đắc cử của Mỹ thách thức.
Ông Trump rất sành sõi trong việc tìm hiểu thấu đáo tâm lý đối thủ trong kinh doanh, để không bị sai, bị lừa, bị hớ. Ông có biệt tài về thương lượng, đàm phán, mặc cả, ký kết các thỏa thuận, sao cho có lợi, có lãi, có lợi nhuận cao. Ông còn tự hào kín đáo là đã tránh trả thuế một cách hợp pháp khi khai phá sản, với mưu mẹo tinh vi. Một con người như thế sẽ không sơ hở dại dột về mặt buôn bán, kinh doanh, cũng như về chính trị, ngoại giao và quốc phòng.
Nhiều người chê ông Trump ít hiểu biết về ngoại giao, về quốc phòng, về nắm chính quyền ở một nước đông dân, đa chủng tộc, đa văn hóa. Tôi cũng từng chung ý kiến như thế, nhưng những nhược điểm lớn đó có thể bổ khuyết bằng cách chọn một dàn lãnh đạo, chuyên viên, cố vấn có kinh nghiệm trong Đảng Cộng hòa và có thể cả các nhân tài thuộc các đảng khác, nếu ông tỏ ra khôn ngoan, thực dụng, không cực đoan.
Những phát biểu của ông Trump sau khi đắc cử làm những người từng chống ông yên lòng. Ông hứa hẹn hợp tác với những người từng phản đối ông, mong họ đóng góp ý kiến, khuyến nghị, cam kết sẽ là tổng thống của mọi công dân Hoa Kỳ. Ông cám ơn bà Hillary Clinton về những cống hiến của bà cho đất nước. Khi gặp thân mật Tổng thống Barack Obama tại Tòa Bạch Ốc, ông bày tỏ lòng "kính trọng'' đối với tổng thống và mong đợi sự hợp tác chặt chẽ trong việc chuyển giao chính quyền được thuận lợi, êm đẹp sẽ diễn ra hơn 2 tháng tới.
Chỉ riêng về Biển Đông, chưa rõ lập trường cụ thể của Tổng thống đắc cử Donald Trump ra sao, nhưng là nhà kinh doanh cỡ lớn của thế giới, có cả một đoàn tàu thương mại khắp các vùng đại dương, chắc hẳn ông phải có quan điểm vững vàng về lưu thông tự do hàng hải ở mọi vùng biển quốc tế, trong đó vùng Biển Đông Việt Nam và vùng Biển Đông Trung Hoa là những vùng tấp nập trọng điểm. Và cũng có thể chắc chắn là ông Trump coi Đông Nam Á là một khối có tiềm năng kinh tế lớn mà Hoa Kỳ cần hợp tác toàn diện bền lâu vì lợi ích to lớn của tất cả các bên.
Như thế, có thể khẳng định rằng vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ đã từ lâu đặt Trung Quốc trong tầm ngắm, xem Bắc Kinh là một đối thủ cần ngăn chặn, đẩy lùi, và phản công quyết liệt. Rõ ràng đây là một điều kiện then chốt để ông Donald Trump thực hiện khẩu hiệu tranh cử "Hãy làm cho Hoa Kỳ vĩ đại trở lại'' (Make America Great Again).
* Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
