Ông Obama, Romney tranh luận về Trung Đông, Iran, Trung Quốc

Trong cuộc tranh luận chót trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 6 tháng 11, Tổng thống Barack Obama và đối thủ thuộc đảng Cộng hòa Mitt Romney đã tranh cãi với nhau về các vấn đề chính sách đối ngoại, trong đó có phản ứng của Mỹ đối với cuộc nội chiến Syria, chương trình hạt nhân Iran và chi tiêu quốc phòng.

Cuộc tranh luận 90 phút hồi tối thứ hai là cơ hội để Thống đốc Romney phá tan những ngờ vực về việc ông có khả năng xử lý những thách thức trong lãnh vực đối ngoại hay không. Đây cũng là một cơ hội để Tổng thống Obama củng cố hình ảnh của một người có tài hơn trong việc quản lý chính sách ngoại giao và các vấn đề an ninh quốc gia.

Thống đốc Romney nêu ra điều mà ông gọi là những sự kiện gây bất an trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Obama, trong đó 30,000 người thiệt mạng ở Syria, vụ tấn công người Mỹ ở Libya, và Iran đã có thêm 4 năm để tiến gần hơn tới chỗ có vũ khí hạt nhân.

Vấn đề Libya và vụ giết hại những người Mỹ ở Benghazi đã được thảo luận, với việc ông Obama tái khẳng định quyết tâm truy lùng những kẻ sát nhân.

Ông Romney cho rằng Tổng thống Obama đã không có một chiến lược toàn diện để đối phó với chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo đang gia tăng.

Ông Romney phát biểu: "Tôi chúc mừng ông ấy về việc loại trừ Osama bin Laden và tìm cách tiêu diệt giới lãnh đạo al-Qaida, nhưng chúng ta không thể dựa vào giết chóc để thoát ra khỏi tình trạng bê bối này. Chúng ta sẽ phải áp dụng một chiến lược toàn diện và năng động để giúp cho thế giới Hồi giáo và những phần khác của thế giới bác bỏ chủ nghĩa cực đoan quá khích và bạo động này."

​Ông Obama cho biết ông đã tái tập trung sự chú ý từ Iraq sang Afghanistan và tiêu diệt al-Qaida. Ông đề cập tới sự chuyển tiếp để chấm dứt vai trò tác chiến của Mỹ ở Afghanistan vào cuối năm 2014. Thống đốc Romeny tán đồng thời biểu 2014 của ông Obama.

Trong suốt cuộc tranh luận, ông Obama không ngớt gọi những đề nghị chính sách của ông Romney là “sai lầm và cẩu thả” và nêu lên những trường hợp mà ông nói rằng đối thủ của ông thuộc đảng Cộng hòa đã thay đổi lập trường.

Tổng thống Obama phát biểu: "Ông nói rằng chúng ta nên tiến vào Iraq bất chấp sự thật là không có vũ khí hủy diệt hàng loạt. Ông nói rằng chúng ta nên có binh sĩ ở Iraq cho tới thời điểm này. Ông cho rằng chúng ta không nên thông qua các hiệp ước hạt nhân với Nga bất chấp sự thật là 71 thượng nghị sĩ, cả Dân chủ lẫn Cộng hòa, đã bỏ phiếu tán đồng hiệp ước này."

Hai ứng cử viên đã tranh cãi về vấn đề Syria, nhưng đồng ý với nhau là không nên đưa lính Mỹ tới Syria.

Thống đốc Romney tố cáo Tổng thống Obama không nắm giữ một vai trò lãnh đạo mạnh mẽ. Ông Obama bác bỏ nhận định đó và nói rằng cung cấp vũ khí hạng nặng cho phe chống đối ở Syria không phải là “một đề nghị đơn giản.

Về vấn đề Iran và các mối quan hệ với Israel, Tổng thống Obama nói rằng Hoa Kỳ sẽ “sát cánh với Israel nều nước này bị tấn công.” Cả hai ông đều nhấn mạnh tới quyết tâm ngăn không cho Iran thủ đắc vũ khí hạt nhân.

Thống đốc Romney nói rằng ông sẽ siết chặt các biện pháp chế tài hiện có và tố cáo ông Obama bày tỏ sự yếu đuối đối với các nhà lãnh đạo Iran trong 4 năm qua, khiến cho Iran mỗi ngày một tiến gần hơn tới chỗ có vũ khí hạt nhân.

Có một điều vô cùng cần thiết cho một vị Tổng thống là chứng tỏ sức mạnh, ngay từ lúc đầu, về việc những gì là có thể chấp nhận và những gì là không thể chấp nhận và một chương trình hạt nhân của Iran là không thể chấp nhận đối với chúng ta. Họ không được phát triển khả năng hạt nhân.

Tổng thống Obama nói rằng thời giờ để Iran thay đổi lập trường đang cạn dần và những đề nghị của Thống đốc Romney không khác gì mấy so với những gì mà ông đã làm.

Tổng thống Obama: "Tôi vui mừng khi thấy Thống đốc Romney đồng ý với những biện pháp mà chúng tôi đang thực hiện. Nhưng thưa ông Thống đốc, thật tình mà nói, thì có đôi lúc trong cuộc vận động này dường như ông làm cho mọi người nghĩ rằng ông sẽ làm in hệt như chúng tôi đã làm nhưng ông sẽ nói lớn tiếng hơn và việc lớn tiếng như vậy sẽ mang lại một kết quả tốt hơn."

Về vấn đề Trung Quốc, Thống đốc Romney lập lại lời cam kết là nếu đắc cử ông sẽ tuyên bố Trung Quốc là một nước thao túng chỉ tệ.

Ông nói thêm như sau: "Họ đánh cắp tài sản trí tuệ của chúng ta, quyền sáng chế của chúng ta, thiết kế của chúng ta, công nghệ của chúng ta, xâm nhập vào hệ thống máy tính của chúng ta, làm giả các sản phẩm của chúng ta. Họ phải hiểu là chúng ta muốn mua bán với họ, chúng ta muốn thế giới đuợc ổn định, chúng ta muốn thúc đẩy cho tự do kinh doanh, nhưng họ phải tuân thủ luật lệ."

Ông Obama nêu lên thành tích là đã đánh bại Trung Quốc trong những vụ kiện thương mại và nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục gây sức ép để Trung Quốc có tiến bộ nhiều hơn về vấn đề chỉ tệ.

Tổng thống Obama: "Thái độ của tôi khi nhậm chức là chúng ta sẽ nhất định đòi Trung Quốc phải tuân thủ những luật lệ giống như tất cả những nước khác."

Các cuộc thăm dò ý kiến công chúng cho thấy ông Obama và ông Romney có tỉ lệ ủng hộ ngang ngửa nhau trước cuộc tranh luận tối thứ hai ở Florida. Cả hai ban vận động đều cho rằng ứng cử viên của họ đã giành phần thắng trong cuộc tranh luận, và họ hy vọng sự ủng hộ của phía họ sẽ gia tăng trong lúc chỉ còn hơn 2 tuần nữa là tới ngày đầu phiếu.

Xem cuộc tranh luận tổng thống tại Boca Raton, Florida