Ông Bạc Hy Lai ra tòa ở Trung Quốc

Ông Bạc Hy Lai, chính khách Trung Quốc bị rớt đài, hôm nay bác bỏ cáo giác nhận hối lộ khi ông bị mang ra xét xử trong vụ tai tiếng chính trị lớn nhất ở Trung Quốc trong vòng nhiều thập niên. Ông Bạc, người từng có nhiều triển vọng trở thành một trong các nhà lãnh đạo cao cấp nhất của Trung Quốc, cũng bị truy tố về tội tham ô và lạm quyền liên quan tới việc che giấu vụ vợ ông giết hại một thương gia người Anh.

Phiên tòa hôm nay tập trung vào các cáo giác cho rằng ông Bạc Hy Lai đã nhận những khoản tiền hối lộ hơn 4 triệu đô la. Ông Bạc đã phủ nhận cáo giác cho rằng ông nhận hối lộ từ một nhà phát triển địa ốc ở thành phố Đại Liên ở miền đông Trung Quốc.

Các trích đoạn của diễn tiến phiên tòa do tòa án cung cấp cho thấy ông Bạc, người từng giữ chức thị trưởng kiêm bí thư thành ủy Đại Liên, đã rút lại lời thú tội về vụ hối lộ. Ông nói rằng đầu óc ông lúc đó “trống trơn” và ông không hiểu rõ những cáo giác chống lại ông.

Ông cũng đả kích lời khai của nhà phát triển địa ốc Đường Tiêu Lâm. Ông nói rằng thương gia này là “một con chó điên”, tìm cách hãm hại ông.

Phiên tòa hôm nay là lần đầu tiên chính khách năm nay 64 tuổi này xuất hiện trước công chúng kể từ khi bị bắt hồi tháng 3 năm ngoái. Một bức hình do tòa án phổ biến cho thấy ông có vẻ bình tĩnh, hai tay chắp trước bụng và đứng trước vành móng ngựa bên cạnh hai viên cảnh sát.

Đài truyền hình Trung ương của nhà nước Trung Quốc tường thuật rằng phiên tòa ở thủ phủ Tế Nam của tỉnh Sơn Đông sẽ kéo dài hai ngày, và theo dự liệu, phán quyết sẽ được loan báo vào đầu tháng 9.

Theo tin của Tân Hoa Xã, ông Bạc Hy Lai bày tỏ hy vọng là vụ xử được tiến hành một cách hợp lý, công bằng và theo đúng các thủ tục pháp lý.

Bên ngoài tòa án, cảnh sát đã dùng những rào cản lớn bằng plastic để phong tỏa đường sá. Một số người ủng hộ ông Bạc Hy Lai đã tụ tập ở gần đó để bày tỏ nghi ngờ về sự công minh của phiên tòa, nhưng họ bị cảnh sát giải tán rất nhanh chóng.

Tuy truyền thông nhà nước cho biết 19 ký giả được phép vào phòng xử, nhưng truyền thông nước ngoài bị ngăn không cho vào và phiên tòa không được truyền hình, phản ánh thái độ nhạy cảm của chính quyền về vụ án này.

Ký giả Fred Wang của ban Hoa Ngữ đài VOA đã cùng với các nhà báo khác theo dõi phiên tòa từ một trung tâm báo chí được lập ra tại một khách sạn gần tòa án. Anh Wang cho biết như sau.

"Chúng tôi ngồi đợi trong phòng tin tức khoảng 3, 4 giờ đồng hồ mà không làm gì cả, ngoài việc chờ cho trang mạng weibo phổ biến các bức hình. Chúng tôi hoàn toàn không thể tiếp cận pháp đình. Có một người phát ngôn của tòa án, nhưng ông ấy chỉ đọc một thông cáo báo chí và không hề trả lời các câu hỏi của nhà báo."

Mặc dù vậy, các trang microblog của chính quyền đã cung cấp những thông tin mà một số người cho sự tường thuật ngay tức khắc về các diễn tiến của phiên tòa, một điều trước đây chưa từng có.

Giáo sư Kerry Brown, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc của Đại học Sydney, nói với đài VOA rằng điều đó phản ánh sự thừa nhận của Đảng Cộng Sản Trung Quốc là vụ tai tiếng này đang được dân chúng cả nước chú tâm theo dõi.

"Việc này cho thấy khung cảnh truyền thông ở Trung Quốc đã thay đổi. Tôi nghĩ rằng công chúng muốn biết về vụ án này và đảng Cộng Sản phải tìm cách thỏa mãn."

Tuy có sự cởi mở hơn của nhà chức trách, các nhà quan sát tình hình Trung Quốc hầu như ai nấy cũng đều nghĩ rằng ông Bạc Hy Lai sẽ bị tòa xét là có tội. Giáo sư Brown, cựu nhân viên ngoại giao Anh ở Trung Quốc, nói rằng kết quả phiên tòa đã được quyết định bởi các nhà lãnh đạo hàng đầu của đảng Cộng Sản.

"Đây không phải là phiên tòa mà chúng ta có thể tiên đoán là ông Bạc sẽ được tòa án ở Tế Nam trả tự do. Đó là điều không thể xảy ra. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta ai nấy đều biết là việc này đã được quyết định trước."

Ông Bạc Hy Lai từng là ủy viên của Bộ Chính trị gồm 25 người và từng giữ chức bí thư thành ủy Trùng Khánh, một đô thị lớn ở miền tây nam. Trước khi bị hạ bệ, ông được xem là người có nhiều triển vọng trở thành ủy viên thường vụ Bộ Chính trị trong cuộc chuyển giao quyền lãnh đạo hồi năm ngoái.

Vụ rớt đài của ông Bạc bắt đầu hồi tháng hai năm 2012, khi viên cảnh sát trưởng dưới quyền ông ở Trùng Khánh, là ông Vương Lập Quân, chạy vào lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô. Tại đó, ông Vương nói với các nhà ngoại giao Mỹ về điều mà ông cho là vai trò của ông Bạc trong việc che giấu vụ giết hại thương gia người Anh Neil Heywood.

Vợ của ông Bạc, bà Cốc Khai Lai, sau đó đã bị tòa kết tội giết chết thương gia này vì một vụ tranh chấp tài chánh. Trong khi đó, ông Vương cũng bị tòa kết tội đào thoát, lạm dụng quyền lực và nhận hối lộ.

Các công tố viên hôm nay nói rằng con trai của ông Bạc Hy Lai, Bạc Qua Qua, và vợ ông đã nhận một số khoản tiền của tiền hối lộ. Khi bên công tố nói rằng vợ ông, bà Cốc Khai Lai đã thừa nhận việc nhận tiền, ông Bạc Hy Lai bác bỏ lời khai của bà là “buồn cười.”

Cho tới giờ mọi người vẫn chưa rõ lời khai của bà Cốc sẽ ảnh hưởng như thế nào tới vụ xử ông Bạc. Tin tức báo chí mới đây cho biết bà Cốc đã đồng ý đưa ra những lời khai bất lợi cho chồng để đổi lấy sự bảo vệ cho con trai Cốc Qua Qua đang theo học Đại học ở Mỹ.