Hiệp ước được ký kết vào thứ Năm này thay thế hiệp ước START-1 đã được Tổng thống George H.W. Bush và Chủ tịch Liên-xô Mikhail Gorbachev ký vào năm 1991. Hiệp ước này hết hạn vào tháng 12 năm ngoái.
Hai nhà lãnh đạo Nga Mỹ sẽ gặp nhau tại thủ đô Czech, nơi trước đó một năm, Tổng thống Obama đã đưa ra viễn kiến của ông về một thế giới phi hạt nhân. Ông nói: Hoa Kỳ tìm kiếm hòa bình và an ninh của một thế giới không có vũ khí hạt nhân.
Sau một năm thương thuyết gay go, Tổng thống Obama và Tổng thống Medvedev đã đồng ý cắt giảm các đầu đạn hạt nhân chiến lược của hai nước từ 25% đến 30%.
Hiệp ước này là một bước tiến khiêm nhường nhưng quan trọng, theo như nhận xét của ông Kingston Reif, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Không phổ biến Vũ khí, có trụ sở tại Washington. Ông nói tiếp:
“Hiệp ước giới hạn và giảm bớt theo cách có thể kiểm chứng được những kho vũ khí hạt nhân quá lố của Nga và Mỹ và đưa ra những điều khoản minh bạch về giám sát được cập nhật hóa, đơn giản hóa và hiện đại hóa.”
Ông Reif cũng hy vọng là hiệp ước này sẽ giúp củng cố mối liên hệ hay căng thẳng giữa hai nước. Ông nói thêm sự hợp tác này cũng sẽ giúp Mỹ và Nga phòng chống sự khủng bố hạt nhân và cùng cộng tác để có những chế tài mạnh mẽ hơn đối với những hoạt động hạt nhân của Iran.
Ông nói: “Sự tin cậy, minh bạch và tin tưởng vào hiệp ước cũng sẽ giúp cho hai nước dễ hợp tác với nhau trong những lãnh vực trọng yếu khác đối với an ninh của hai quốc gia.”
Khi loan báo về hiệp ước này vào ngày 16 tháng 3 vừa qua, Tổng thống Obama cũng có nhận xét là hiệp ước này cũng giúp tăng thêm uy tín của Hoa Kỳ và chứng tỏ tầm quan trọng của vai trò lãnh đạo của nước Mỹ
Sau khi ký kết, hiệp ước cần phải được viện Duma của Nga và Thượng viện Hoa Kỳ phê chuẩn. Tại Thượng viện Mỹ, hiệp ước cần phải được sự chấp thuận của 67 trong số 100 Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ.
Trong thời gian ở thăm ngắn ngủi Prague, Tổng thống Obama sẽ có cuộc nói chuyện riêng biệt với Tổng thống Nga và sẽ dự cơm tối với các nguyên thủ của 11 quốc gia Trung Âu và Đông Âu.
Nga-Mỹ chuẩn bị ký hiệp ước vũ khí mới
- Kent Klein
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Nga Dmitri Medvedev sẽ gặp nhau vào ngày thứ Năm tại Prague để ký Hiệp ước cắt giảm nhiều hơn kho vũ khí hạt nhân của hai nước. Thông tín viên Kent Klein của Đài VOA ghi nhận ý kiến chuyên gia về việc ký kết này.
