Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 17/7 kêu gọi thế giới nên vững vàng tự tin trước sự trỗi dậy của các lãnh đạo độc tài, rõ ràng ám chỉ những nhà lãnh đạo dân túy đang nắm quyền ở một số quốc gia.
Cựu tổng thống Đảng Dân chủ của Mỹ không nêu tên Tổng thống kế nhiệm bên Đảng Cộng hòa, Donald Trump, nhưng bài diễn văn này là một trong những bình luận rõ rệt nhất mà ông Obama đã đưa ra về chính trị kể từ khi rời nhiệm sở vào tháng 1 năm 2017.
“Cũng như người ta từng nói về chiến thắng của dân chủ trong những năm 90, người ta giờ đang nói về chiến thắng của chủ nghĩa bộ lạc và những người cai trị bằng bàn tay sắt. Nhưng chúng ta chớ khiếp nhược,” ông Obama nói trong một bài diễn văn tại thành phố Johannesburg đánh dấu kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Nelson Mandela.
Một số ngôn từ của ông Obama tương tự như những gì mà những người chỉ trích ông Trump đã nói.
“Quá nhiều luận đàm chính trị ngày nay dường như bác bỏ khái niệm sự thật khách quan. Người ta cứ tha hồ bịa chuyện. Chúng ta thấy điều đó ở sự gia tăng tuyên truyền do nhà nước bảo trợ, chúng ta thấy điều nó ở những thứ xuyên tạc được Internet lan truyền, ở sự xóa nhòa lằn ranh giữa tin tức và giải trí,” ông Obama nói.
“Chúng ta thấy sự biến mất của nỗi hổ thẹn nơi các nhà lãnh đạo chính trị, khi họ bị phát hiện nói dối và họ bất chấp càng nói dối nhiều hơn,” ông nói.
Ông Obama nói rằng có những đảng cực hữu ở phương Tây có cương lĩnh là chủ nghĩa bảo hộ và biên giới đóng kín nhưng cũng là “chủ nghĩa dân tộc dựa trên sắc tộc chẳng màng giấu diếm.”
Từ khi rời Nhà Trắng, ông Obama phần lớn đã tránh dính dáng trực tiếp vào chính trị Mỹ và đã kiềm chế không chỉ trích ông Trump. Một số người theo Đảng Dân chủ nói ông nên đóng một vai trò trực tiếp hơn.
Hôm thứ Hai, ông Trump đã đứng về phía Tổng thống Nga Vladimir Putin trong chuyện Nga bị cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, hoài nghi những phát hiện của các cơ quan tình báo Mỹ của chính ông và châm ngòi cho những lời chỉ trích kịch liệt ở nhà.
Trong bài diễn văn được trình bày tại sân vận động trước hàng ngàn chính trị gia, doanh nhân và học sinh sinh viên, ông Obama ca ngợi cuộc đời giàu hi sinh và theo đuổi công bằng xã hội của ông Mandela.
Ông Mandela, một vĩ nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa apartheid, làm Tổng thống Nam Phi từ năm 1994 đến 1999. Ông qua đời vào năm 2013 ở tuổi 95.
