Trong một phát biểu tại tòa án, đọc từ một văn bản viết sẵn, Anders Behring Breivik nói vụ thảm sát phát xuất từ một nơi tốt lành, chứ không phải độc ác. Hắn ta nói các hành động của hắn nhắm mục đích ngăn chặn cảnh nội chiến. Luật sư bào chữa cho Breivik là ông Vibeke Hein Baera.
Ông Baera nói: “Điều quan trọng nhất hôm nay là hắn ta đã giải thích lý do vì sao anh ta đã hành động như đã làm.”
Hôm 22 tháng 7 năm ngoái, hắn ta đã cho nổ một quả bom ở thủ đô Oslo của Na Uy, làm 8 người thiệt mạng. Sau đó, hắn ta lại đến một hòn đảo gần đó, nơi các thành viên cánh trẻ của đảng Lao Động đang tổ chức một trại hè. Hắn ta đã bắn chết 69 người; đa số là các thanh niên dự trại hè.
Breivik đã thú nhận giết người, nhưng nói rằng hành động đó không phải là tội phạm bởi vì mục đích của hắn ta là để bảo vệ Na Uy. Lời khai của hắn ta sẽ không được phát trên đài truyền hình để tránh dùng làm phương tiện tuyên truyền cho các quan điểm cực đoan của anh ta.
Đã có sự quan ngại ở Na Uy rằng phiên tòa này sẽ quảng cáo cho kẻ sát nhân. Một người sống sót trong vụ nổ súng trên đảo là Bjorn Magnus Jacobsen Ihler, có mặt tại phòng xử.
Ông Ihler nói: “Thực khó mà ngồi ở đó trong cùng một căn phòng với người đã sát hại rất nhiều người bạn của tôi và cũng tìm cách giết cả tôi nữa. Nhưng cùng lúc đó, thấy hắn ta ở vị trí này là một điều tốt bởi vì hắn ta đã bị hạ cấp rất nhiều so với lúc ở trên hòn đảo đó. Hắn ta không thể làm hại tôi được nữa, và về nhiều mặt đó cũng là điều tốt.”
Nhiều người ở Na Uy muốn thấy phiên tòa không trở thành một trò biểu diễn cho giới truyền thông. Sinh viên Hildegunn Fallangbe cũng sống sót trong vụ nổ súng bừa bãi đó. Cô nói cô sẽ không dự phiên xử bởi lẽ cô không muốn tham dự vào bất cứ cái gì khiến cho Breivik được chú ý tới.
Anh Fallangbe nói: “Hắn ta đã bầy tỏ rằng một phần nguyên do khiến hắn ta làm việc đó là để được sự chú ý và chú ý vào tuyên ngôn của hắn ta. Và tôi thực sự không muốn đem lại cho hắn ta điều hắn ta muốn. Đối với tôi, ta chỉ nên quên hẳn hắn ta đi cho xong.”
Một trong những vị thẩm phán của phiên tòa đã bị loại khỏi phiên xử vì nói rằng Breivik đáng bị án tử hình, là một hình phạt mà Na Uy không có.
Một trọng điểm chính của phiên xử trong 10 tuần là để xác định xem Breivik có bị bệnh tâm thần hay không. Nếu được xét là bị bệnh tâm thần, hắn ta sẽ được gửi tới một bệnh viện tâm thần và ở lại đó vĩnh viễn.
Nếu bị xét là có tội và lành mạnh, hắn ta có thể lãnh án 21 năm tù và bản án có thể được kéo dài vô thời hạn nếu như hắn ta bị coi là một mối đe dọa thường xuyên.
Tay súng Na Uy đã thừa nhận giết hại 77 người hồi tháng 7 năm ngoái nói rằng hắn vẫn sẽ hành động như thế một lần nữa. Theo bài tường thuật cho đài VOA của thông tín viên Selah Hennessy từ London, Anders Behring Breivik đã gọi vụ thảm sát là một cuộc tấn công chính trị “ngoạn mục” nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ Hai.