Nông dân trồng dưa lại mắc bẫy Trung Quốc

Nuôi heo xuất sang Trung Quốc, Trung Quốc không ăn heo Việt, nông dân khóc. Trồng chuối bán cho Trung Quốc, Trung Quốc bỏ chuối Việt, nông dân khóc. Trồng thanh long xuất sang Trung Quốc, Trung Quốc không thèm nhập thanh long, nông dân khóc. Trồng dưa hấu bán cho thương lái xuất sang Trung Quốc, Trung Quốc ngưng mua dưa, nông dân khóc…

Có hàng trăm chuyện nông dân Việt Nam khóc vì Trung Quốc và dường như những chuyện này lặp đi lặp lại nhiều lần. Lần này, dưa hấu ở xã Tịnh Hiệp, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi bị bỏ thối trên ruộng bởi không có người mua. Người nông dân thêm một lần nữa điêu đứng, khổ sở vì Trung Quốc.

Bà Hiệp, nông dân trồng dưa hấu ở xã Tịnh Hiệp, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi chia sẻ với VOA: “Trước đây mấy năm thì làm xuất khẩu đi Trung Quốc nhưng năm nay sao không thấy ai tới mua. Làm lỗ nhiều lắm, vốn thì nhiều mà bán dưa thì rẻ, bán không được.”

Một nông dân khác trong xã tên Thiên cho biết: “Dưa thì rẻ mà vận chuyển rất khó khăn. Nếu như dưa được 4 ngàn, 5 ngàn thì còn thuê người vận chuyển xe cọc cạch, mượn người hái, khiên. Ví dụ như một sào thì mượn người hái, khiên lên đường cái, xe lên đường cái từ 1 triệu đến 1,5 triệu đồng rồi. Giờ dưa có 1 ngàn đồng thì lỗ tiền công lái. Giờ nó chín vậy nhưng người ta bỏ chứ hái ra bán không đủ tiền công, làm sao họ hái được.”

Với giá dưa 1000 đồng trên một ký lô và chuẩn dưa phải từ 5 ký lô trở lên, phải tròn trịa, chín mọng và hạt giống Thái Lan thì thương lái mới chịu mua xuất sang Trung Quốc. Với giá chỉ còn bằng 15% so với năm trước, người nông dân phải chịu thua lỗ, lâm nợ. Trong khi đó giá xăng chạy bơm nước, giá giống, phân, thuốc tăng vùn vụt.

Ông Thiên nói: “Thường thường thì bán cho thương lái Trung Quốc thì chủ yếu. Như năm ngoái nó ăn mạnh, nhưng mà năm nay, đầu mùa giờ thì nó ăn có mấy xe rồi nó không ăn nữa. Giờ mình phụ thuộc Trung Quốc, nó không ăn thì mình chịu luôn chứ. Nội địa thì họ mua có 1 ngàn đồng thì không đủ tiền vốn.”

“Vốn thì bỏ ra khoảng 4 chục triệu rồi đó. Giờ nếu họ mua một ngàn một ký thì thu được có năm, ba triệu gì thôi. Lỗ nhiều, rồi còn lỗ công,” bà Hiệp than thở.

“Như tôi là 4 héc ta. Đầu tư một trào khoảng 4 triệu đồng. Nhưng giá dưa hiện tại thì một trào lỗ 3 triệu, nhưng tui tới 4 héc nên giờ tui thiếu nợ ngân hàng một trăm mấy chục triệu. Như khu vực này không đã 400 héc ta, 500 héc ta rồi. Kêu người bán nhưng người ta đến rồi bỏ đi, không mua,” ông Thiên tiếp lời.

Ông Hai, nông dân trồng dưa ở Tịnh Hiệp, tỏ ra ngán ngẩm: “Năm ngoái bán được nên năm nay tôi trồng. Trời thì khô hạn, nước khô hạn, không đủ tưới nên dưa có 4 ký thôi nhưng hàng họ lấy 5 ký. Nhưng bà con hiện giờ đã bỏ bởi hai phần dưa thu được một phần, vậy nên thâm nợ nhà nước, không có tiền trả. Mong Chính phủ, bà con ủng hộ người ly cà phê để mua giúp chúng tôi, để tạo điều kiện sinh sống, nuôi con ăn học.”

Chuyện trái dưa hấu chỉ là một trong hàng núi chuyện mà người nông dân vấp phải cái bẫy giá cao, tiêu thụ mạnh của Trung Quốc. Và chơi với Trung Quốc, bao giờ cũng có tính đánh bạc, đỏ đen: được ăn cả, ngã về không. Và lần này dưa hấu lại ngã về không.