Nigeria tưởng niệm thủ lãnh nổi dậy Ojukwu

Trong những người đến đưa tang có cả Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan, hôm Thứ Sáu ông Jonathan lên tiếng vĩnh biệt Trung Tá Odumegwu Ojukwu tại một lễ an táng truyền thống nơi quê nhà ông Ojukwu ở Đông-Nam Nigeria.

Thống đốc bang Anambra, Peter Obi, nói rằng dân chúng tưởng nhớ ông Ojukwu như một vị anh hùng.

Thống đốc Obi nói ông Ojukwu đã phụng sự dân tộc, tranh đấu chống bất công và ngày nay, người dân Nigeria biết ơn ông về những gì ông đã tranh đấu để giành được, và tất cả mọi người đều mong có thể tiếp tục cuộc đấu tranh đó.

Năm 1967, ông Ojukwu, lúc đó là một Thống đốc quân sự vùng Đông-Nam Nigeria, tuyên bố khu vực giàu trữ lượng dầu hỏa này là nước “Cộng Hòa Biafra” độc lập. Một cuộc đảo chánh quân sự bất thành năm trước đó do các sĩ quan trong vùng, nơi đa số cư dân là người sắc tộc Igbo, đã dẫn tới những cuộc tấn công trả đũa tại miền bắc Nigeria, làm 10 ngàn người Igbo thiệt mạng.

Người Igbo là một trong ba nhóm sắc tộc chính ở Nigeria, nhưng họ đã bị gạt sang một bên về phương diện chính trị.

Tuyên bố độc lập của ông Ojukwu đã đẩy Nigeria vào một cuộc nội chiến dữ dội kéo dài ba năm. Theo ước tính, trong số 1 triệu người thiệt mạng, hầu hết là thường dân đã chết vì đói khát và bệnh tật. Biafra trở thành một từ đồng nghĩa với cảnh trẻ em chết đói trên các đài truyền hình Tây Phương.

Chính phủ Nigeria đã đánh bại phong trào ly khai nhưng sau đó, ân xá cho ông Ojukwu, và năm 1999, ông từ bỏ cuộc sống lưu vong để trở về, đắm mình vào các sinh hoạt chính trị trong nước. Đã hai lần ông ra tranh chức Tổng thống Nigeria, nhưng đều thất bại.

Một nhà xã hội học thuộc trường đại học Abuja, ông Abubakar Uma Kari, nói rằng nhiều người, ngay cả những người không thuộc nhóm sắc tộc của ông, đã ngưỡng phục lòng can đảm của ông, cũng như khả năng huy động người sắc tộc của ông, và theo đuổi cuộc chiến từ năm 1967 tới 1970, để rồi sau đó hồi hương để hoàn toàn dấn thân vào chính trường Nigeria.

Lễ nghi chính thức để đưa tiễn cựu thủ lãnh nổi dậy Ojukwu đã vén màn bí mật về quá khứ đen tối của Nigeria đã bị dấu giếm.

Người dân Nigeria vinh danh ông Ojukwu giữa lúc chính phủ trung ương cảm thấy họ bị tấn công bởi một loạt thách thức về an ninh chưa từng xảy ra trên khắp nước.

Tại miền bắc, Boko Haram, một giáo phái Hồi Giáo cực đoan, đang mở các cuộc tấn công thường xuyên nhắm vào cảnh sát, quân đội và cả thường dân.

Người ta tin rằng tổ chức hoạt động trong bóng tối này tranh đấu để đòi áp dụng luật Hồi Giáo khắc nghiệt tại vùng miền bắc Nigeria.

Về phía nam, tổ chức đấu tranh chính trong vùng đồng bằng sông Niger, gọi tắt là MEND, đã tiếp tục tấn công các đường ống dẫn dầu, tàu bè nước ngoài và cảnh sát. Nhóm MEND nói họ đấu tranh để phân phối công bằng hơn tài sản của khu vực giàu dầu hỏa này.

Ông Ojukwu qua đời vào tháng Mười Một, hưởng thọ 78 tuổi. Thi thể của ông được đưa về Abuja từ London, nơi ông đã được chữa trị sau một cơn đột quỵ.