Nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu đang gây ra những đợt nắng nóng nguy hiểm trên khắp Bắc bán cầu trong tuần này và sẽ tiếp tục gây ra thời tiết nguy hiểm trong nhiều thập niên tới.
Biến đổi khí hậu gây ra các đợt nắng nóng như thế nào?
Trong khi việc tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch sẽ thải ra nhiều khí thải carbon hơn vào khí quyển, không khí có thể giữ nhiều nhiệt hơn từ mặt trời – khiến nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng lên theo thời gian.
Hiện tại, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng gần 1,3 độ C kể từ khi bắt đầu Cách mạng Công nghiệp, khi các nước phương Tây bắt đầu đốt than và các nhiên liệu hóa thạch khác.
Chỉ số đó cũng có nghĩa là biến đổi khí hậu đã làm cho tất cả các đợt nắng nóng trở nên nóng hơn so với trước đây. Nhìn chung, chúng cũng đang trở nên thường xuyên hơn – và nguy hiểm hơn.
Nhà khoa học khí hậu Daniel Swain thuộc Đại học Los Angeles của bang California UCLA nói với các phóng viên hồi đầu tháng này rằng bất kỳ đợt nắng nóng đáng kể nào đều “có khả năng xảy ra cao hơn và nóng hơn đáng kể vì biến đổi khí hậu do con người gây ra”.
Biến đổi khí hậu góp phần thế nào?
Ngoài sự tăng nhiệt toàn cầu, còn có những yếu tố và điều kiện khác có thể ảnh hưởng đến các đợt nắng nóng. Các hệ thống khí hậu như El Nino hay La Nina có thể có tác động lớn cùng với các mô hình hoàn lưu trong khu vực.
Để tìm hiểu chính xác mức độ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với một đợt nắng nóng cụ thể, các nhà khoa học tiến hành “nghiên cứu quy kết”.
Họ đã tiến hành hàng trăm nghiên cứu như vậy trong thập niên qua bằng cách chạy mô phỏng trên máy tính để so sánh các hệ thống thời tiết ngày nay với cách chúng có thể hoạt động nếu con người không thay đổi thành phần hóa học của khí quyển trong thế kỷ qua.
Ví dụ, các nhà khoa học của World Weather Attribution đã xác định rằng đợt nắng nóng nguy hiểm trên khắp Nam Á vào tháng 4 có khả năng xảy ra cao hơn 45 lần do biến đổi khí hậu. Trong đợt nắng nóng đó, nhiệt kế ở thành phố Kolkata phía đông bắc Ấn Độ đã lên tới 46 độ C – cao hơn 10 độ so với mức trung bình theo mùa.
Chúng ta có thể mong đợi gì trong tương lai gần?
Ngay cả khi tất cả lượng khí thải carbon có dừng lại ngày hôm nay, thế giới cũng đã phát thải đủ để biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục đẩy nhiệt độ lên cao trong nhiều thập niên.
Theo các nhà khoa học của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu, trước năm 2030 thế giới phải cắt giảm một nửa lượng khí thải so với mức năm 1995 - và xuống mức zero vào năm 2050 - để có cơ hội duy trì mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu khoảng 1,5 độ C so với mức trung bình thời tiền công nghiệp.
Lượng khí thải toàn cầu tăng lên kể từ năm 1995. Thế giới hiện đang trên đà đạt tới 2,7 C vào năm 2100, vượt qua ngưỡng 1,5 C mà các nhà khoa học dự đoán sẽ có những tác động khí hậu thảm khốc và không thể đảo ngược.
Diễn đàn