Sự ra đi của Quốc vương Thái Lan Bhumibol đang gây nhiều quan ngại cả ở trong lẫn ngoài nước giữa lúc vương quốc Thái Lan phải đối mặt với một tương lai có nhiều bất định. Hiện đang có nhiều dấu hỏi về nền quân chủ Thái Lan cả trong thời gian sắp tới và trong tương lai lâu dài.
Tiếc thương, lo âu và thắc mắc là những xúc cảm đang bao trùm thần dân Thái Lan, cả ở trong nước lẫn ở nước ngoài trong những giờ phút ngay sau khi tin Quốc vương Thái Lan Bhumibol Adulyatej băng hà được loan báo.
Theo lẽ thông thường, cái chết của nhà vua không gây những chấn động tâm lý như thế bởi vì tình trạng sức khoẻ của nhà vua đã suy sụp trong nhiều năm qua, và bởi vì ai cũng nghĩ rằng chế độ cai trị quân sự của Thái Lan đã lên nắm quyền sau cuộc đảo chính cách đây hai năm rưỡi sẽ lập tức tuyên bố Thái tử Vajiralongkorn là người lên kế vị ngai vàng.
Thế mà điều đó đã không xảy ra trong phiên họp khẩn cấp của quốc hội Thái Lan, gồm những nhân vật được chế độ cai trị quân sự đề cử.
Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, người từng nắm chức Tổng tư lệnh quân đội khi ông cầm đầu cuộc đảo chính năm 2014, nói rằng Thái tử, người được chọn lên kế vị, chưa sẵn sàng để lên ngôi.
“Thái tử yêu cầu hoãn lễ đăng quang và dời lại ngày này trong một thời gian thích hợp để ông có thể để tang phụ vương cùng với nhân dân cả nước.”
Nhà báo Paul Handley, tác giả quyển tiểu sử của Quốc vương Thái Lan vừa băng hà, không được sự chấp thuận của hoàng gia, nhận định rằng đây là một dấu hiệu đáng ngạc nhiên và có thể, nguy hiểm.
“Việc đó nêu lên những nghi vấn về liệu có đang diễn ra những thương thuyết trong nội bộ và điều gì sẽ xảy ra? Chúng ta không biết, nhưng đây không phải là một dấu hiệu tốt.”
Thái tử không phải là một nhân vật được thần dân sùng kính như vua cha. Ông đã trải qua hầu hết cuộc đời ở Đức, và được biết tiếng về một lối sống xa hoa, gây nhiều tranh cãi.
Tương phản hẳn, người dân Thái Lan sùng kính Quốc vương Bhumibol vì ông thường xuyên tới thăm viếng nông dân và các ngôi làng nghèo khổ, trong tư thế sẵn sàng hành động, với máy ảnh đeo trên cổ và máy thông tin liên lạc hai chiều gắn vào thắt lưng.
Nhà báo Paul Handley: “Người dân Thái Lan biết rằng người lên kế vị Vua Bhumibol không thể nào sánh được và thay thế được nhà vua. Họ biết rằng Thái tử Vajiralongkorn chưa hề thực hiện bất cứ sứ mệnh hoàng gia nào, chẳng hạn đến thăm các dự án phát triển nông thôn, là điều mà Vua Bhumibol từng làm.”
Ngay trong lúc này, cộng đồng người Thái Lan sống xa xứ chưa cử hành một buổi lễ để thể hiện niềm thương tiếc chung của cộng đồng sau khi vua Bhumibol băng hà. Thông tín viên của VOA đã tiếp xúc với các nhà tu tại một ngôi chùa Thái Lan ở Silver Spring, tiểu bang Maryland gần thủ đô Washington. Họ cho biết là đang chờ chỉ thị của Bangkok qua trung gian đại sứ quán Thái Lan. Có lẽ cũng có thể hiểu được bởi vì đã hơn 70 năm từ khi một quốc vương Thái Lan băng hà, và không có một nhà tu nào còn sống đã trải qua kinh nghiệm đó để có thể giải thích những thủ tục lễ nghi phù hợp cho một sự kiện tương tự.
