Các mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc đã bị căng thẳng trong nhiều năm qua vì thái độ của Tokyo đối với quá khứ thời chiến. Nhiều người Hàn Quốc tin rằng Nhật Bản chưa tạ lỗi một cách trọn vẹn về những hành vi tàn ác trong thời thế chiến thứ hai. Tuy nhiên, theo tường thuật của thông tín viên Brian Padden của đài VOA ở Seoul, trong lúc hai nước đánh dấu kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao có những dấu hiệu về sự tan băng giữa hai nước đồng minh của Mỹ.
Tuy đã có hiệp định lịch sử năm 1965 để bình thường hoá quan hệ giữa Tokyo và Seoul, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói rằng còn có nhiều việc cần phải làm để chấm dứt sự thù địch phát sinh từ những hành vi của Nhật trong quá khứ để chinh phục và đô hộ bán đảo Triều Tiên.
Nhà lãnh đạo Nhật Bản cam kết hợp tác với Tổng thống Hàn Quốc Park Guen Hye để cải thiện và phát triển các mối quan hệ trong 50 năm tới cho nhân dân hai nước và cho thế hệ mai sau.
Tổng thống Park Guen Hye cũng đã đưa ra một thông điệp thông qua Bộ trưởng Ngoại giao Yun Byung Se đang đi thăm Nhật Bản để dự các buổi lễ kỷ niệm. Bà Park cho biết bà cũng muốn giải quyết những vấn đề còn tồn đọng gữa hai nước.
Ngày hôm nay, hai nhà lãnh đạo sẽ đến thăm sứ quán của nhau ở Seoul và Tokyo để ăn mừng những khía cạnh tích cực của mối quan hệ song phương.
Từ khi thế chiến thứ hai chấm dứt, cả hai quốc gia vùng Đông Bắc Á này đã phát triển thành những nền dân chủ ổn định, những nền kinh tế tiên tiến và là hai nước đồng minh thân thiết của Mỹ. Cả hai cũng hợp tác với nhau trong lãnh vực thương mại và trong các vấn đề an ninh, nhất là về mối đe dọa chung của Bắc Triều Tiên có vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc trong thời gian gần đây đã trở nên căng thẳng vì những sự bất bình lịch sử chưa được giải toả và những mối lo ngại là Nhật Bản đang tìm cách hạ giảm tầm quan trọng của những tội ác chiến tranh trong quá khứ.
Từ khi lên nắm quyền vào năm 2013, Tổng thống Park Guen Hye đã từ chối không gặp Thủ tướng Abe cho tới khi nào ông đưa ra một lời tạ lỗi chân thành về những hành vi tàn ác thời chiến và bồi thường cho hàng vạn người được gọi là “an uỷ phụ” từng bị ép buộc phải làm việc tại những nhà thổ của quân đội Nhật Bản từ khi bán đảo Triều Tiên bị Nhật đô hộ cho tới khi thế chiến thứ hai chấm dứt.
Thủ tướng Abe cho tới nay vẫn không chịu tạ lỗi nhưng ông nói rằng ông sẽ tôn trọng những tuyên bố của nhà lãnh đạo Nhật Bản trước đây, trong đó có những lời tạ lỗi về những hành vi sai trái của Nhật trong thời chiến.
Trong một tuyên bố có tính chất dấu mốc vào năm 1993, Nhật Bản thừa nhận là quân đội nước họ đã ép buộc phụ nữ hành nghề mại dâm và xin lỗi họ. Nhưng các vị thủ tướng Nhật cũng đã gây ra những vụ tranh cãi qua việc tới thăm đề Yasukuni, nơi thờ phượng các tử sĩ Nhật, kể cả những can phạm tội ác chiến tranh.
Theo dự liệu, Thủ tướng Abe sẽ nói tới vấn đề này trong bài diễn văn mà ông sẽ tuyên đọc vào tháng 8 nhân dịp kỷ niệm 70 năm thế chiến thứ hai chấm dứt.
Tuy nhiên, Tổng thống Park Guen Hye mới đây cho biết trong một cuộc phỏng vấn là việc giải quyết các vấn đề lịch sử với Nhật Bản có lẽ sắp được thực hiện.
Hôm qua, Ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung Se đã hội kiến người đồng cấp phía Nhật Bản Fumio Kishida và đôi bên cho biết sẽ có một cuộc họp thượng đỉnh “vào một thời điểm thích hợp.” Nhiều người tin rằng cuộc họp đó sẽ diễn ra bên lề hội nghị thượng đỉnh ba bên với Trung Quốc vào cuối năm nay.
Một cuộc thăm dò ý kiến ở Hàn Quốc mới đây cho thấy đa số dân chúng ở đây ủng hộ việc cải thiện quan hệ với Nhật Bản cho dù Thủ tướng Abe không đưa ra thêm lời tạ lỗi nào nữa.
Bà Kim Ji Yoon là một chuyên gia của Viện Nghiên cứu Chính sách Asan, tổ chức đã thực hiện cuộc thăm dò đó. Bà Kim cho biết hầu hết dân chúng ở nước bà không tin là những sự bất đồng về các vấn đề lịch sử có thể được giải quyết.
"Họ không thật sự tin rằng Nhật Bản hay Thủ tướng Abe sẽ tạ lỗi và không có điều gì có thể làm để giải quyết vấn đề lịch sử. Do đó cách thức thực tế nhất là cứ đến dự hội nghị thượng đỉnh để bày tỏ những mối quan tâm của mình và cũng để tiếp tục cuộc đối thoại nhằm ngăn chận những sự thiệt hại thêm nữa cho mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản."
Mặc dầu vậy, những người thuộc khối thiểu số lớn tiếng vẫn tiếp tục khơi dậy các vấn đề trong quá khứ.
Ngày hôm nay, những người có thân nhân từng bị buộc phải đi lính cho quân đội Nhật hoặc làm việc cho chính phủ thực dân Nhật đã biểu tình trước sứ quán Nhật ở Seoul để đòi bồi thường.
Và tại Tokyo, những người thuộc phe cực hữu Nhật Bản đã biểu tình trước Trung tâm Hàn Quốc dưới sự canh phòng cẩn mật của cảnh sát. Những người biểu tình đã hô những khẩu hiệu như “Đoạn giao với Hàn Quốc”.
