BEIJING —
Ông Mạc Ngôn, khôi nguyên giải Nobel Văn chương đả kích những người chỉ trích ông trong bài diễn văn Nobel đọc tại Hàn lâm viện Thụy Điển, chỉ vài ngày trước khi ông nhận lãnh giải thưởng quốc tế uy tín này. Thông tín viên Đài VOA William Ide tường trình từ Bắc Kinh là những chỉ trích tác giả và điều một số người cho rằng ông ủng hộ chế độ chuyên chế Trung Quốc, ngày càng tăng trước buổi lễ nhận giải Nobel được tổ chức vào ngày thứ Hai tới.
Kể từ khi đến Stockholm con đường tiến đến nhận giải Nobel của ông Mạc Ngôn phần lớn là một hành động cân bằng, với một số người ủng hộ lập luận từ lâu nay của ông cho rằng ông độc lập, và những người khác xem ông như là một con rối của chính phủ Trung Quốc.
Có nhiều người hy vọng ông sẽ nói nhiều về những thống khổ của ông Lưu Hiểu Ba, một công dân Trung Quốc phát động một tuyên ngôn đòi thay đổi dân chủ được gọi là Hiến chương 08. Ông Lưu được Giải Nobel Hòa bình vào năm 2010 và tiếp tục thọ án 11 năm tù vì tội nói lên tiếng nói của mình.
Trung Quốc xóa bỏ bất cứ tin tức nào về giải thưởng của ông Lưu, tuy nhiên, trong giới truyền thông nhà nước Trung Quốc, ông Mạc Ngôn được đối xử như một anh hùng quốc gia.
Bà Herta Miller, khôi nguyên giải Nobel Văn chương năm 2009, gọi Ủy ban Nobel chọn ông Mạc Ngôn là một “tai họa.”
Tuy nhiên cũng có một số người nói rằng tác phẩm của ông Mạc Ngôn chỉ trích chính sách của chính phủ Trung Quốc.
Trong bài diễn văn, ông Mạc Ngôn cho rằng những chỉ trích liên hệ nhiều đến những gì người khác nghĩ về ông chứ không phải thực sự ông là ai.
Ông Mạc Ngôn nói việc loan báo ông được Giải Nobel đã đưa đến những tranh cãi. Ông nói trong khi lúc đầu tiên ông nghĩ ông là mục tiêu của những chỉ trích này, nhưng cuối cùng ông nhận ra rằng đó là những chỉ trích về một người không có liên hệ gì với ông.
Tác giả nói nếu mọi người thực sự muốn hiểu ông thì nên đọc những gì ông viết.
Ông Mạc Ngôn nói trong khi lời lẽ có thể bị gió cuốn đi, chữ viết không bao giờ bị xóa sạch. Ông nói ông thích nếu những người khác có kiên nhẫn đọc sách của ông. Ông nói thêm là ông không thể bắt buộc những người khác làm việc này, và không tin là việc này có thể làm thay đổi quan điểm của họ đối với ông.
Hầu hết những điều ông Mạc Ngôn phát biểu tại Hàn lâm viện Thụy Điển chú trọng vào việc làm thế nào ông trở thành một tác giả và nguồn cảm hứng viết văn của ông. Ông ca ngợi bà mẹ mù chữ của ông một vài lần trong bài diễn văn.
Ông Mạc Ngôn nói trong khi mẹ ông là người xem trọng những người biết đọc, bà cũng thường lo lắng là tài ăn nói của con trai bà có thể khiến con bà gặp rắc rối.
Ông nói mẹ ông thường nhắc ông đừng nói nhiều quá và thúc đẩy ông nên là một người trẻ dè đặt hơn, dịu dàng và vững chắc. Ông nói trong khi những chuyện kể của ông làm mẹ ông vui lòng, những chuyện này cũng tạo nên một tình trạng khó xử đối với bà.
Rõ ràng tình trạng khó xử này là điều ông Mạc Ngôn tiếp tục đối mặt. Cùng với gia đình ông, một vài viên chức chính phủ đi theo nhà văn trong chuyến đi nhận giải thưởng.
Trước đây trong tuần khi được hỏi về các giới chức hộ tống, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không xác nhận hay bác bỏ việc các giới chức đi theo ông Mạc Ngôn.
Ông Hồng Lỗi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nói ông Mạc Ngôn yêu đất nước và con người, và Trung Quốc chúc mừng ông được giải Nobel Văn chương.
Dù có những quan ngại về những gì ông Mạc Ngôn có thể hay không có thể phát biểu, những nhận định của ông, như đã nêu ra trong cuộc họp báo là giải thưởng được trao cho ông như một cá nhân chứ không phải trao cho một nước, gây nên những phản ứng tích cực.
Một người sử dụng dịch vụ trong blog Weibo, một loại Twitter của Trung Quốc ca ngợi ông Mạc Ngôn là đã có can đảm nói lên sự thật. Trang này nói nếu ông Mạc Ngôn luôn luôn tâng bốc các viên chức, ông không bao giờ có thể viết nên những tác phẩm hay.
Một người sử dụng khác ca ngợi tuyên bố của ông Mạc Ngôn là việc được giải Nobel của ông không phải là một thắng lợi chính trị mà là một phần thưởng văn chương.
Tuy nhiên những nhận định của ông Mạc Ngôn tại cùng một buổi họp báo về kiểm duyệt đã gây nên những phản ứng khác nhau. Ông Mạc Ngôn nói trong khi ông chống lại kiểm duyệt, nhưng đôi khi kiểm duyệt cũng cần thiết, như an ninh phi trường vậy.
Một người sử dụng Weibo khác gọi nhận định này không chịu nổi, trong khi người khác nói chừng nào vẫn còn kiểm duyệt có hệ thống, sự thật sẽ trở thành dối trá và dối trá trở thành sự thật.
Kể từ khi đến Stockholm con đường tiến đến nhận giải Nobel của ông Mạc Ngôn phần lớn là một hành động cân bằng, với một số người ủng hộ lập luận từ lâu nay của ông cho rằng ông độc lập, và những người khác xem ông như là một con rối của chính phủ Trung Quốc.
Có nhiều người hy vọng ông sẽ nói nhiều về những thống khổ của ông Lưu Hiểu Ba, một công dân Trung Quốc phát động một tuyên ngôn đòi thay đổi dân chủ được gọi là Hiến chương 08. Ông Lưu được Giải Nobel Hòa bình vào năm 2010 và tiếp tục thọ án 11 năm tù vì tội nói lên tiếng nói của mình.
Trung Quốc xóa bỏ bất cứ tin tức nào về giải thưởng của ông Lưu, tuy nhiên, trong giới truyền thông nhà nước Trung Quốc, ông Mạc Ngôn được đối xử như một anh hùng quốc gia.
Bà Herta Miller, khôi nguyên giải Nobel Văn chương năm 2009, gọi Ủy ban Nobel chọn ông Mạc Ngôn là một “tai họa.”
Tuy nhiên cũng có một số người nói rằng tác phẩm của ông Mạc Ngôn chỉ trích chính sách của chính phủ Trung Quốc.
Trong bài diễn văn, ông Mạc Ngôn cho rằng những chỉ trích liên hệ nhiều đến những gì người khác nghĩ về ông chứ không phải thực sự ông là ai.
Ông Mạc Ngôn nói việc loan báo ông được Giải Nobel đã đưa đến những tranh cãi. Ông nói trong khi lúc đầu tiên ông nghĩ ông là mục tiêu của những chỉ trích này, nhưng cuối cùng ông nhận ra rằng đó là những chỉ trích về một người không có liên hệ gì với ông.
Tác giả nói nếu mọi người thực sự muốn hiểu ông thì nên đọc những gì ông viết.
Ông Mạc Ngôn nói trong khi lời lẽ có thể bị gió cuốn đi, chữ viết không bao giờ bị xóa sạch. Ông nói ông thích nếu những người khác có kiên nhẫn đọc sách của ông. Ông nói thêm là ông không thể bắt buộc những người khác làm việc này, và không tin là việc này có thể làm thay đổi quan điểm của họ đối với ông.
Hầu hết những điều ông Mạc Ngôn phát biểu tại Hàn lâm viện Thụy Điển chú trọng vào việc làm thế nào ông trở thành một tác giả và nguồn cảm hứng viết văn của ông. Ông ca ngợi bà mẹ mù chữ của ông một vài lần trong bài diễn văn.
Ông Mạc Ngôn nói trong khi mẹ ông là người xem trọng những người biết đọc, bà cũng thường lo lắng là tài ăn nói của con trai bà có thể khiến con bà gặp rắc rối.
Ông nói mẹ ông thường nhắc ông đừng nói nhiều quá và thúc đẩy ông nên là một người trẻ dè đặt hơn, dịu dàng và vững chắc. Ông nói trong khi những chuyện kể của ông làm mẹ ông vui lòng, những chuyện này cũng tạo nên một tình trạng khó xử đối với bà.
Rõ ràng tình trạng khó xử này là điều ông Mạc Ngôn tiếp tục đối mặt. Cùng với gia đình ông, một vài viên chức chính phủ đi theo nhà văn trong chuyến đi nhận giải thưởng.
Trước đây trong tuần khi được hỏi về các giới chức hộ tống, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không xác nhận hay bác bỏ việc các giới chức đi theo ông Mạc Ngôn.
Ông Hồng Lỗi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nói ông Mạc Ngôn yêu đất nước và con người, và Trung Quốc chúc mừng ông được giải Nobel Văn chương.
Dù có những quan ngại về những gì ông Mạc Ngôn có thể hay không có thể phát biểu, những nhận định của ông, như đã nêu ra trong cuộc họp báo là giải thưởng được trao cho ông như một cá nhân chứ không phải trao cho một nước, gây nên những phản ứng tích cực.
Một người sử dụng dịch vụ trong blog Weibo, một loại Twitter của Trung Quốc ca ngợi ông Mạc Ngôn là đã có can đảm nói lên sự thật. Trang này nói nếu ông Mạc Ngôn luôn luôn tâng bốc các viên chức, ông không bao giờ có thể viết nên những tác phẩm hay.
Một người sử dụng khác ca ngợi tuyên bố của ông Mạc Ngôn là việc được giải Nobel của ông không phải là một thắng lợi chính trị mà là một phần thưởng văn chương.
Tuy nhiên những nhận định của ông Mạc Ngôn tại cùng một buổi họp báo về kiểm duyệt đã gây nên những phản ứng khác nhau. Ông Mạc Ngôn nói trong khi ông chống lại kiểm duyệt, nhưng đôi khi kiểm duyệt cũng cần thiết, như an ninh phi trường vậy.
Một người sử dụng Weibo khác gọi nhận định này không chịu nổi, trong khi người khác nói chừng nào vẫn còn kiểm duyệt có hệ thống, sự thật sẽ trở thành dối trá và dối trá trở thành sự thật.
