Nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm hôm 7/9 đã bị công an Đà Nẵng bắt giam với cáo buộc “Tuyên truyền chống nhà nước”. Ông Lâm bị bắt sau hai lần bị triệu tập về việc đăng video “Thánh rắc hành” nhại theo phong cách của đầu bếp châu Âu phục vụ quan chức cấp cao Việt Nam.
Bà Lê Thanh Lâm, vợ của ông Bùi Tuấn Lâm, tường thuật việc khám nhà và bắt chồng bà vào chiều tối ngày 7/9:
“Họ vô nhà trấn áp tinh thần tất cả cả thành viên trong gia đình, kể cả người già, trẻ con.
“Họ đọc lệnh khám nhà thì anh Lâm vô vang “Tự do cho Việt Nam”. Khi đi lên cầu thang thì anh Lâm hát bài Con đường nào Chúa đã đi qua. Nhưng nói chung họ không cho hát, không cho làm gì hết.
“Họ lục hết các ngỏ ngách, lấy đi 3 áo thun quyền con người, 1 micro karaoke, 1 quyển nhạc Trịnh Công Sơn, và thu giữ điện thoại của anh Lâm và của tôi.”
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hôm 8/9 lên tiếng việc chính quyền bắt giam nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Châu Á của HRW cho biết trong một thông báo: “Nhà chức trách Việt Nam thường quy rằng bất kỳ bình luận nào mà họ không thích là “Tuyên truyền chống nhà nước”, khiến Việt Nam trở thành một trong những chính phủ mỏng manh nhất trong khu vực khi bị công chúng chỉ trích. Trong trường hợp này, họ bắt giam một người bán bún bò, người đã dám chế nhạo Bộ trưởng Bộ Công an vì đã mua một miếng bít tết trị giá 2.000 đôla Mỹ trong một chuyến đi nước ngoài”.
“Chế giễu là một hình thức thể hiện hợp pháp không nên bị coi là tội phạm. Việt Nam nên bãi bỏ Điều 117 của Bộ luật Hình sự lạm quyền, và ngay lập tức trả tự do cho ông Bùi Tuấn Lâm và những người khác bị nhốt vì chỉ đơn giản là bày tỏ quan điểm mà đảng cộng sản không thích”, ông Robertson nhấn mạnh.
Ông Bùi Tuấn Lâm, 38 tuổi, bị công an triệu tập hai lần ngay sau khi vào tháng 11/2021 đăng tải một đoạn video tự quay mình phục vụ món bún bò theo phong cách bắt chước đầu bếp nổi danh người Thổ Nhĩ Kỳ, Nusret Gokce, người từng phục vụ bò dát vàng cho Bộ trưởng Công an Tô Lâm ở một nhà hàng tại London. Tuy nhiên, ông Bùi Tuấn Lâm cho biết rằng video “Thánh rắc hành” mà ông thực hiện không nhằm mục đích nhắm vào một cá nhân cụ thể nào.
“Từ 2013 đến nay, ông Lâm thường xuyên sử dụng mạng xã hội để đăng tải nhiều bài viết, video, livestream có nội dung xuyên tạc chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước; cổ xuý các hoạt động chống Đảng, Nhà nước”, truyền thông Việt Nam loan tin.
Ông Bùi Tuấn Lâm còn bị cáo buộc đăng tải, chia sẻ “các bài viết xúc phạm lãnh tụ, xúc phạm uy tín, danh dự của các tổ chức, cá nhân thực thi pháp luật với mục đích thay đổi chế độ Nhà nước XHCN ở Việt Nam, gây hoang mang, bức xúc trong quần chúng nhân dân”.
Được hỏi liệu video Thánh rắc hành - sau này trở thành tên của kênh YouTube của ông Lâm - có phải là lý do ông bị bắt, bà Lê Thanh Lâm, nói với VOA:
“Nếu căn cứ vào video clip Thánh rắc hành mà bắt chồng tôi thì quá vô lý, bởi vì clip đó không vi phạm gì. Nó chỉ nhại lại một thánh rắc muối ở nước ngoài thôi. Nó hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến ai và không vi phạm pháp luật. Nếu dựa vào clip đó mà bắt chồng tôi thì quá là chà đạp lên pháp luật”.
Bà Lâm cho biết sau khi đăng video này chồng bà bị công an gửi giấy triệu tập hai lần và chính quyền cử người đến nơi cư ngụ của vợ chồng bà để “canh chừng”.
Từ Hà Nội, luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân nêu nhận định việc chính quyền Việt Nam bắt giam nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm:
“Việc bắt giữ anh Tuấn Lâm là bước tiến nằm trong chuỗi hành động của nhà nước về việc khủng bố, bắt giữ những nhà hoạt động, nhà đấu tranh, từ những người có tên tuổi của một tổ chức đến những người độc lập dám lên tiếng…
“Đây là việc gia tăng đàn áp của nhà nước đối với các tổ chức xã hội dân sự, hoặc các cá nhân dám lên tiếng phản biện xã hội với mong ước về một Việt Nam dân chủ và tôn trọng các ý kiến khác biệt.”
Truyền thông nhà nước dẫn lời cơ quan chức năng nói rằng ông Lâm là thành viên của một số tổ chức gọi là “Tổ chức xã hội dân sự”, mà thực chất là “các hội, nhóm chống Đảng, Nhà nước và các tổ chức phản động lưu vong”.
Diễn đàn