Phần lớn người Việt sinh sống ở khu vực tập trung đông người Việt nhất ở Mỹ vẫn duy trì thói quen đeo khẩu trang để ngăn ngừa dịch Covid-19 lây lan, theo quan sát một chính trị gia gốc Việt ở địa phương, trong khi nhà chức trách y tế ở Mỹ bày tỏ lo ngại rằng nhiều người đang trở nên lơ là với biện pháp bảo vệ này ở những nơi công cộng.
Năm mươi bang của Mỹ đã mở cửa trở lại ở những mức độ khác nhau sau hơn hai tháng phong tỏa nhằm kiềm chế sự lây lan của virus corona. Một số nhà lãnh đạo cấp bang và cấp địa phương cũng đã bớt khắt khe với quy định bắt buộc người dân đeo khẩu trang ở những nơi công cộng.
Việc có nên bắt buộc đeo khẩu trang ở nơi công cộng hay không đang trở thành một cuộc tranh luận mang màu sắc chính trị trong những tuần gần đây ở Mỹ. Các thống đốc ở các bang bảo thủ ở miền nam đã tỏ ra ngần ngại trong việc ban hành sắc lệnh toàn bang, dẫn ra lí do là chính phủ không thể xâm phạm quyền tự do cá nhân.
Trong khi đó tại bang California ở bờ Tây, Thống đốc Gavin Newsom ngày thứ Năm ban hành sắc lệnh bắt buộc tất cả cư dân phải đeo khẩu trang trong khi ở nơi công cộng hoặc trong những môi trường có nguy cơ cao, như khi đi mua sắm, đi xe công cộng hoặc tìm kiếm sự trợ giúp y tế.
Sắc lệnh của ông Newsom được đưa ra một tuần sau khi Quận Cam, khu vực tập trung đông đảo người gốc Việt nhất ở Mỹ, rút lại quy định bắt buộc cư dân đeo khẩu trang trong khi các quận khác khắp California đang tranh luận có nên áp đặt một quy định như vậy hay không.
“Nói tóm lại, chúng tôi đang thấy quá nhiều không che mặt, họ đang đề ra nguy cơ cho những tiến bộ thực sự mà chúng ta đã đạt được trong việc chống lại căn bệnh này,” ông Newsom cho biết trong một phát biểu, theo báo The Los Angeles Times.
Theo luật của bang, cư dân vi phạm quy định mới có thể bị cáo buộc phạm khinh tội và có thể bị phạt tiền, theo đại diện của chính quyền Newsom. Tuy nhiên, nhà chức trách tới nay đã tránh cưỡng hành các sắc lệnh về virus corona bằng các hành động tương tự mà thay vào đó chọn cách khuyến khích người dân tuân thủ và giáo dục họ về lợi ích của các biện pháp bảo vệ để ngăn virus lây lan, tờ Times cho biết.
Bà Diedre Thu-Hà Nguyễn, một nghị viên trong Hội đồng Thành phố Garden Grove thuộc Quận Cam, cho biết từ trước khi sắc lệnh toàn bang được ban hành thì cộng đồng người Việt đã “tự động tự giác” duy trì việc đeo khẩu trang từ mấy tháng qua ở những nơi công cộng.
“Ngày hôm nay tôi ra ngoài dự lễ nhân Ngày Vinh danh Quân lực Việt Nam Cộng hòa thì tất cả các cô chú bác, người lớn tuổi hay các bạn trẻ đều mang khẩu trang hết,” bà nói. “Nó đã thành một thói quen, bây giờ ra đường là mang khẩu trang rồi.”
Bà cho biết ở khu vực Little Saigon, nơi tập hợp ba thành phố với đông người Việt sinh sống ở miền nam California, đa số mọi người đều chủ động đeo khẩu trang kể từ khi dịch bệnh bùng phát. Dù có một thiểu số không muốn bị bắt buộc đeo nhưng họ vẫn chấp hành, bà nói.
“Đi chợ thấy đa số tất cả mọi người già trẻ lớn bé đều có mang khẩu trang thì đó là một điều mà mình có thể thể nói là [tinh thần] tự động tự giác của cộng đồng mình rất là cao.”
Nữ nghị viên cho biết các con số thống kê được báo cáo hàng ngày cho thấy số người nhiễm virus corona ở Quận Cam tiếp tục gia tăng dù không rõ tỉ lệ lây nhiễm trong cộng đồng người Việt là bao nhiêu. Bà nói một phần nguyên do có thể là việc nhiều người dân đã đổ tới các bãi biển trong đợt nghỉ Lễ Chiến sĩ Trận vong từ hai tuần trước và lơ là các quy định về giãn cách xã hội.
Bà Thu Hà, người cũng là nhà khoa học nghiên cứu về ung thư, nói nhìn từ khía cạnh y khoa việc đeo khẩu trang không phải là hạn chế quyền tự do của mọi người mà là để bảo vệ sức khỏe của họ. “Cho nên tại mọi buổi họp của thành phố Garden Grove tôi đều kêu gọi người dân hãy mang khẩu trang,” bà nói.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy khẩu trang có thể làm chậm sự lây lan của virus corona. Một nghiên cứu vừa công bố trong tuần này cho thấy khẩu trang đặc biệt hữu hiệu vì nhiều người đã bắt đầu lây bệnh từ trước khi họ có triệu chứng.
Ước tính khoảng 230.000 đến 450.000 ca Covid-10 đã có thể ngăn ngừa được ở những bang ban hành quy định đeo khẩu trang trong khoảng thời gian từ ngày 8 tháng 4 tới 15 tháng 5, theo nghiên cứu này.
Quy định đeo khẩu trang của California miễn cho trẻ em từ 2 tuổi trở xuống, và những người có những khuyết tật về y tế, sức khỏe tâm thần hoặc phát triển khiến họ không thể che mặt. Khách hàng trong nhà hàng cũng được miễn quy định này khi ăn và uống, cũng như người dân tham gia vào các hoạt động giải trí ngoài trời miễn là họ có thể giữ khoảng cách với người khác.
Quy định được ban hành giữa lúc các ca lây nhiễm đang gia tăng ở California, một trong những bang đầu tiên ban hành những biện pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan kể từ khi mới bùng phát.
Tính đến ngày 19 tháng 6, toàn bang California ghi nhận 169.694 ca nhiễm, với 5.407 ca tử vong.
