Những người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ trong bang California của Hoa Kỳ giờ đây có thể lái xe hợp pháp theo luật mới của tiểu bang. Mặc dù California không phải là bang đầu tiên của Mỹ có luật này, nhưng lại là bang có số người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ cao nhất nước Mỹ. Thông tín viên VOA Elizabeth Lee tường thuật từ Los Angeles.
Dòng người xếp hàng tại văn phòng xin giấy phép lái xe dài ngoằn từ trong ra ngoài cửa và vây quanh tòa nhà. Vậy mà nhiều người trong dòng người đang chờ đợi này không cảm thấy chút phiền hà nào, trong đó có ông Christian Alvarado. Ông nói:
“Thật là phấn khích. Tôi đã chờ từ lâu để có được giấy phép lái xe.”
Là người từ El Salvador đến, ông Alvarado là một người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ, hay người nhập cư bất hợp pháp.
Ông là người làm vườn và trong 8 năm ở Mỹ đây là lần đầu tiên ông được nộp đơn xin bằng lái ở California. Một khi ông chứng minh về nhân thân và là cư dân California, qua vòng kiểm tra thị lực, và phần thi viết (về luật đi đường) và thi lái xe, ông sẽ được cấp giấy phép và lái xe mà không còn lúc nào cũng lo sợ. Ông nói:
“Lúc nào anh cũng nom nóp lo cảnh sát. Họ giữ xe và muốn lấy xe lại anh phải trả nhiều tiền.”
Ông Alvarado từng bị bắt lái xe không có giấy phép một lần và việc này làm ông tốn hết $800 đôla. Nhiều người nhập cư không có giấy tờ đã lái xe mà không có giấy phép trước khi có luật mới này. Ông Jaime Rodriguez nói ông không có sự lựa chọn nào khác vì ông có việc làm và phải nuôi gia đình. Ông nói:
“Đôi lúc anh sống trong sợ hãi, anh cần lái xe. Anh cần sống.”
Từ hồi đầu năm khi luật này có hiệu lực, hàng chục ngàn người nhập cư không có giấy tờ đã nộp đơn xin giấy phép lái xe.
Cô Yidara Pisano làm nghề giữ trẻ, cho biết với bằng lái, cô có thể yên tâm lái xe mà không lo bị mất xe.
Mặc dù luật mới làm giảm bớt nổi lo của nhiều người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ, nó cũng gây ra nổi lo mới cho một số người. Một trong những lo sợ đó là việc cung cấp thông tin cá nhân cho một cơ quan chính phủ và lo sẽ bị trục xuất trong tương lai. Nhưng phát ngôn viên của Nha Lộ Vận California (California Department of Motor Vehicle) Armando Botello nói rằng mọi người không nên lo âu:
“Nha Lộ Vận California không chia sẽ dữ liệu của chúng tôi với nhà chức trách. Chúng tôi chỉ chia sẽ thông tin trong trường hợp đặc biệt khi người nào đó là nghi can hay đang bị điều tra liên quan đến trọng tội và đó phải là một người rất cá biệt và phải có sự yêu cầu của nhà chức trách.”
Bằng lái mới này trông như một bằng lái bình thường có ảnh của người lái xe. Chỉ có một ngoại lệ là trên góc phải có đề hàng chữ ‘Federal Limits Apply’ (tạm dịch là áp dụng trong những giới hạn liên bang). Bằng lái không được sử dụng để lên phi cơ hay vào một tòa nhà liên bang. Bà Ana Garcia thuộc tổ chức Central American Resource Center, một tổ chức hỗ trợ cộng đồng người Mỹ châu La Tinh ở Washington nói rằng một số người nhập cư còn mối quan tâm khác nữa:
“Còn một lo sợ khác nữa là họ sẽ bị đối xử một cách khác hoặc họ sẽ bị phân biệt đối xử hay chỉ một viên cảnh sát thường có thế thấy rằng họ là người không có giấy tờ hợp lệ và gọi cho di trú.”
Các nhóm hoạt động dân quyền nói rằng sẽ là điều trái luật khi phân biệt đối xử đối với người dân với bằng lái và lẽ ra phải là một lợi ích. Tuy nhiên, theo lời ông Dan Schnur thuộc khoa khoa học chính trị Đại học Nam California thì không phải ai cũng ủng hộ luật mới. Ông nói:
“Cuộc tranh luận dự luật về bằng lái kéo dài năm này sang năm khác và giờ đây nó tưởng thưởng cho hành vi bất hợp pháp.”
Nhưng ông Schnur nói công luận ở California đã chuyển sang ủng hộ thành phần nhập cư không có giấy tờ:
“Cử tri da trắng, trẻ những người trẻ gốc Âu châu đông đảo ủng hộ cải cách di trú rộng rãi hơn kể cả vấn đề này (cấp bằng lái), đơn giản là vì họ lớn lên trong một hình thái xã hội rất khác biệt, một xã hội đa văn hóa khác hơn nhiều so với xã hội của cha mẹ, ông bà họ.”
Ông nói ông tin những thay đổi về thái độ và luật về di trú theo thời gian sẽ lan ra phần còn lại của đất nước.
