Người Nga đã tràn qua biên giới đến các quốc gia láng giềng kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin công bố lệnh động viên một phần hôm 21/9 cho cuộc chiến ở Ukraine.
Bao nhiêu người đã bỏ xứ kể từ khi lệnh động viên được công bố?
Để có được tổng số chính xác là rất khó nhưng số lượng người Nga đã bỏ nước ra đi có thể lên đến hàng trăm nghìn, dựa trên tin tức truyền thông và số liệu do các quốc gia láng giềng công bố. Các số liệu thường không được phân loại cụ thể, vì vậy có thể bao gồm những người đàn ông trong tuổi nhập ngũ, gia đình của họ, và những người rời khỏi Nga vì lý do khác.
Tờ báo độc lập Novaya Gazeta Europe ngày 26/9 đưa tin rằng 261.000 người đàn ông đã rời khỏi nước Nga kể từ khi lệnh động viên được công bố, trích dẫn một nguồn tin của Điện Kremlin. Báo cáo này có thể được kiểm chứng độc lập.
Nga đã bác bỏ một số thông tin trên các phương tiện truyền thông Nga nói rằng 700.000 người Nga đã bỏ trốn khỏi đất nước kể từ khi loan báo lệnh động viên.
Hôm 4 tháng 10, tờ Forbes Nga đưa tin số người đã rời khỏi Nga từ khi ông Putin ra lệnh bắt quân dịch có thể lên tới 700.000 người, trích dẫn một nguồn tin của Điện Kremlin.
Dữ liệu đặt vé máy bay cho thấy lượng người xuất ngoại tăng đột biến. Theo ForwardKeys có trụ sở tại Tây Ban Nha, số lượng vé bán ra từ Nga đã tăng 27% từ ngày 21/9 đến ngày 27/9 so với tuần trước đó.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu thông báo Nga có kế hoạch gọi nhập ngũ 300.000 quân nhân và hôm 4/10 ông cho biết hơn 200.000 người đã nhập ngũ cho đến nay.
Đích đến phổ biến
Một số đang hướng tới Kazakhstan, quốc gia có đường biên giới trên bộ với Nga dài thứ hai thế giới. Người Nga có thể nhập cảnh Kazakhstan mà không cần hộ chiếu hoặc visa.
Bộ trưởng Nội vụ Kazakhstan ngày 3/10 cho biết hơn 200.000 người Nga đã nhập cảnh Kazakhstan kể từ ngày 21/9 và trong cùng thời gian này có khoảng 147.000 người rời đi, không biết đích đến cuối cùng của họ là nơi nào.
Bộ Nội vụ Georgia, nơi người Nga cũng có thể nhập cảnh mà không cần visa, cho biết 68.887 người Nga đã đến từ ngày 21 đến 29/9, trong khi 45.624 người đã rời đi.
Không rõ trong số những người rời đi tại cả hai nơi này có bao nhiêu người đã tới các nước thứ ba.
Dữ liệu đặt vé máy bay của ForwardKeys báo cáo đã tăng ở mức ba con số trong tuần lễ kết thúc vào ngày 27/9 đối với vé một chiều từ Nga đến Tbilisi, Almaty, Istanbul, Tel Aviv và Dubai.
Thổ Nhĩ Kỳ, một điểm đến du lịch nổi tiếng đối với khách Nga, báo cáo lượng khách Nga tới đây lẫn số chuyến bay từ Nga tới đây đã tăng kể từ khi lệnh động viên được công bố. Một người đàn ông nói với Reuters rằng ông đến sân bay Istanbul một phần để tránh phải nhập ngũ.
Khoảng 3 triệu người đã đến Thổ Nhĩ Kỳ từ Nga trong năm nay, tính tới cuối tháng 8, tức tăng 22% so với năm ngoái, theo dữ liệu chính thức.
Nhiều người Nga cũng đã hướng đến châu Âu.
Bao nhiêu người sang EU hoặc các nước châu Âu?
Liên hiệp châu Âu đã chứng kiến lượng khách đến tăng đột biến sau loan báo của ông Putin. Khoảng 66.000 công dân Nga đã vào EU từ ngày 19 đến 25/9, tăng 30% so với tuần trước, theo dữ liệu từ cơ quan biên giới Frontex của EU.
Frontex cho biết số này đã giảm xuống còn 53.000 người trong tuần lễ bắt đầu từ ngày 26/9 vì EU siết chặt chính sách visa và Nga cũng tung ra các biện pháp cấm xuất cảnh đàn ông trong độ tuổi nhập ngũ.
Frontex cho biết, hầu hết những người Nga vào EU đều đã có giấy phép cư trú hoặc visa, trong khi những người khác thì có song tịch.
Phần Lan, quốc gia có biên giới dài 1.300 km với Nga, là điểm đến chính tại EU. Dữ liệu của Phần Lan cho thấy số lượng khách du lịch Nga qua bốn cửa khẩu biên giới phía nam đã tăng gấp đôi sau ngày 21/9.
Từ ngày 21/9 đến ngày 5/10 có 59.975 người Nga đã đến Phần Lan thông qua bốn trạm kiểm soát. Trong số này có 36.116 người Nga về nhà, nhiều người tiếp tục di chuyển tới các nước châu Âu khác, theo dữ liệu của cơ quan biên phòng Phần Lan ngày 5/10.
Các nước châu Âu phản ứng thế nào?
Estonia, Latvia, Lithuania và Ba Lan từ ngày 19/9 bắt đầu từ chối những người Nga có visa du lịch cấp bởi bất kỳ quốc gia Schengen nào của EU. Tới ngày 30/9, Phần Lan nối gót làm theo.
Biên giới Bắc Cực của Na Uy với Nga là tuyến đường trực tiếp cuối cùng vào châu Âu cho những người Nga có visa du lịch của khối Schengen. Bộ trưởng Tư pháp Na Uy cho biết hôm 30/9 rằng chính phủ, nếu cần, có thể cấm thêm những người tới từ Nga mà không cần thông báo từ sớm.
Kể từ khi bắt đầu lệnh động viên, các tòa đại sứ Đức tại Armenia, Kazakhstan, Georgia, Kazakhstan và Belarus đã chứng kiến một lượng lớn số công dân Nga muốn đến Đức và EU.
Phát ngôn viên của Bộ Nội vụ nói với Reuters rằng hiến pháp Đức quy định quyền tị nạn chính trị nhưng nói: “Do việc cứu xét từng trường hợp và khả năng đi từ Nga đến Đức bị hạn chế nghiêm trọng, chúng tôi nghĩ rằng chỉ có một số trường hợp ít ỏi.”
Một bộ trưởng Pháp cho biết Pháp cũng sẽ chọn lọc những người được phép ở lại Pháp, xét hoàn cảnh và nguy cơ an ninh của họ.
“Chúng tôi sẽ đảm bảo các nhà báo bất đồng chính kiến, những người chống lại chế độ, nghệ sĩ và sinh viên vẫn có thể đến đây”, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu cho biết hôm 5/10.
Diễn đàn