Các cuộc biểu tình đòi dân chủ ở Hong Kong đã được đáp lại phần lớn bằng sự im lặng của các chính phủ nước ngoài, gây thất vọng cho người tổ chức biểu tình.
Nhiều nước trong vùng không phải là các nền dân chủ, trong khi những nước khác do dự không muốn đưa ra các thông cáo gần như chắc chắn sẽ làm mích lòng người giám sát Hong Kong đầy quyền lực là chính quyền Trung Quốc.
Trang Twitter của phong trào Chiếm Trung than rằng “Một lần nữa, các chính phủ dân chủ không lên tiếng ủng hộ dân chủ” khi chuyển đi thông cáo của lãnh sự quán Hoa Kỳ mà phong trào mô tả là “không dám nói thẳng thắn.”
Thông cáo 2 đoạn được lãnh sự quán công bố vào giữa trưa thứ hai, giờ Hong Kong, nêu ra hậu thuẫn mạnh mẽ của Hoa Kỳ dành cho các quyền tự do cơ bản của Hong Kong, “như quyền tự do hội họp, quyền tự do phát biểu và quyền tự do báo chí.”
Thông cáo nói thêm: “Chúng tôi không đứng về phe nào trong cuộc thảo luận về diễn biến chính trị của Hong Kong, và chúng tôi cũng không hậu thuẫn cho bất cứ các nhân hay đoàn thể cụ thể nào can dự vào cuộc thảo luận đó.”
Lãnh sự quán kêu gọi “tất cả các bên tránh các hành động làm cho căng thẳng leo thang thêm, tự chế trong hành động, và bày tỏ các quan điểm” về tương lai chính trị của Hong Kong một cách ôn hoà.
Bộ Ngoại giao Anh hôm nay cho biết đang thận trọng theo dõi các diễn biến và “bày tỏ sự quan ngại về tình hình ở Hong Kong, và khuyến khích tất cả các bên tham gia vào cuộc bình phẩm xây dựng.”
Hàng ngàn người biểu tình đã canh thức đêm thứ hai tại các giao lộ chính của đặc khu hành chính Trung Quốc, nhưng chính phủ Hong Kong cho biết đã rút cảnh sát bạo động sau cuộc rối loạn tối hôm trước vì “người dân đã phần lớn đã bình tĩnh trở lại.”
Hành chánh trưởng quan Hong Kong không được lòng dân Lương Chấn Anh, mà người biểu tình đang kêu gọi từ chức, phủ nhận những tin đồn rằng binh sĩ của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ được điều tới để đàn áp phong trào biểu tình.
Các tổ chức tôn giáo và dân sự bày tỏ sự bất bình rằng cảnh sát đã ném các bình hơi cay và xịt hơi cay vào người biểu tình ôn hoà hôm chủ nhật.
Cảnh sát nói họ đã sử dụng vũ lực tối thiểu để giữ khoảng cách an toàn giữa người biểu tình và nhân viên công lực. Tại một cuộc họp báo, cảnh sát còn cáo buộc người biểu tình là sử dụng bạo lực khiến họ phải dùng đến sức mạnh.
Không có mấy bằng chứng về bất kỳ hành vi bạo động nào của người biểu tình. Nhiều người trên mạng xã hội nhận xét về sự ôn hoà của các hành vi ngoài đường phố.
Người sáng lập Nhóm Nhà văn Hong Kong, ông Lawrence Gray, qua trang Twitter, nêu nhận định rằng chỉ có ở Hong Kong “người biểu tình mới giữ chai nước để tái chế và thậm chí không đập vỡ một cửa kính nào.”
Một thông cáo của Hội Luật gia Hong Kong nói tổ chức “hết sự quan ngại, công kích và lên án việc sử dụng vũ lực một cách quá đáng và không cân xứng” của cảnh sát, và nêu ra điểm nhiều người biểu tình, có hành vi rất ôn hoà, là sinh viên học sinh.
Nhóm luật gia cảnh báo rằng sự đáp ứng của cảnh sát “đã gây trầm trọng thêm một cách vô ích cảm giác hận thù và bất mãn của công chúng.”
Đức Hồng y John Tong đã ký một “lời kêu gọi khẩn cấp” của Giáo phận Công giáo kêu gọi chính phủ “coi an ninh cá nhân các công dân là mối quan tâm chính” và “áp dụng sự tự chế và lắng nghe tiếng nói của thế hệ trẻ và người dân thuộc mọi thành phần trong xã hội.”
Ngoài một cuộc bãi khoá của sinh viên, bắt đầu hôm thứ sáu, phong trào hôm thứ hai còn quy tụ được hậu thuẫn của một phần ngày càng lớn dân chúng thuộc mọi thành phần khác nhau.
Nhiều công ty, kể cả công ty Coca-Cola ở Hong Kong, xác nhận rằng một số công nhân đã lãn công để bày tỏ sự ủng hộ cho các mục tiêu của phong trào non trẻ.
Nhân viên của hãng cửa hàng Apple ở Hong Kong đã phổ biến một thỉnh nguyện thư kêu gọi Chủ tịch ban Quản trị Tim Cook và hãng sản xuất máy điện toán và điện thoại thông minh có trụ sở ở Hoa Kỳ “hậu thuẫn và hỗ trợ cho chiến dịch bất tuân dân sự của chúng tôi, và đáp lại cuộc tranh đấu của người dân Hong Kong.”
Theo các bản tin, hơn 1.000 công nhân viên của hãng Apple ở Hong Kong đã ký thư thỉnh nguyện.
Chiều thứ hai, khoảng 1.000 cán sự xã hội và học sinh đã tụ tập tại trường Đại học Bách Khoa để dự một cuộc biểu tình do Tổng liên đoàn Lao động tổ chức, và cho biết nhiều cán sự xã hội dự tính lãn công cho đến khi phong trào Chiếm Trung chấm dứt.
Cuộc biểu tình lần đầu tiên, do phong trào này tổ chức, đã biến thành một hành động lớn hơn và tự phát hôm chủ nhật tại nhiều địa điểm để yêu cầu các nhà lãnh đạo Hong Kong được bầu ra mà không có sự can thiệp của Bắc Kinh.
Qua Twitter, hashtag #OccupyCentral để theo dõi các hoạt động biểu tình đã làm sinh sôi thêm các hashtag khác như #OccupyHongKong và #UmbrellaRevolution, ám chỉ các cây dù lật ngược mà người biểu tình sử dụng để tránh các bình hơi cay và thuốc xịt cay.
Các quang cảnh hàng ngàn người biểu tình tụ tập ở trung tâm tài chính của châu Á dường như chưa có tác động tức thời đối với ngành du lịch.
Australia và Italia nằm trong số các nước đầu tiên công bố lệnh cảnh báo du hành.
Lời cảnh báo ở mức thấp của Australia kêu gọi công dân thận trọng khi du hành đến Hong Kong vì “sự gián đoạn đáng kể trong giao thông và các dịch vụ chuyên chở công cộng” ở các khu vực bị ảnh hưởng.
Sự quan ngại và các ảnh hưởng chính ban đầu đối với thuộc địa cũ của Anh quốc này chủ yếu có liên quan đến các hoạt động kinh tế, phù hợp với danh tiếng mạnh về tư bản chủ nghĩa của Hong Kong.
Chỉ số Hằng Sinh của Hong Kong sụt 449 điểm vào cuối ngày giao dịch hôm nay, tức là sụt 1,9%.
Thẩm quyền Tiền tệ Hong Kong, trên thực tế là ngân hàng trung ương, cho biết sẵn sàng “bơm tiền mặt vào hệ thống ngân hàng nếu và khi nào cần thiết.”
Với các đường đi vào quận thương mại Trung ương bị chận trong ngày hôm nay, các ngân hàng đóng cửa một số chi nhánh và khuyến cáo nhân viên đến làm việc ở các chi nhánh khác hoặc làm việc ở nhà.
Cơ quan đánh giá tín dụng Fitch cho biết không có sự quan ngại tức thời đối với đểm xếp hạng AA+ của Hong Kong với triển vọng bình ổn.
Người đứng đầu cơ quan Asia-Pacific Sovereigns của Fitch, ông Andrew Colquon nói: “Sẽ là điều tiêu cực nếu như các cuộc biểu tình lên đến mức độ đủ rộng và kéo dài đủ đế có ảnh hưởng vật chất lên nền kinh tế hay sự ổn định tài chính. Nhưng chúng tôi thấy điều này rất khó xảy ra.”
Một số giới chức kỳ cựu của Trung Quốc tỏ ra bi quan hơn.
Qua Twitter, giảng viên kỳ cựu của Học viện Hoa Kỳ-Trung Quốc và từng là thông tín viên cho đài CNN, Mike Chinoy nói: “Tôi đã tường thuật về Thiên An Môn năm 1989. Tôi thấy không có cách nào chính phủ Trung Quốc có thể dung túng những gì đang xảy ra ở Hong Kong. Tôi rất ngại là việc này sẽ kết thúc xấu.”
Một bài bình luận trên tờ Global Times của Trung Quốc quy trách cho các cơ quan truyền thông Hoa Kỳ là “tìm cách đánh lạc hướng và khích động xã hội Hong Kong” bằng cách liên kết phong trào xuống đường với vụ nổi dậy Thiên An Môn cách đây 1/4 thế kỷ ở Bắc Kinh.
Thứ tư này, ngày 1 tháng 10, sẽ đánh dấu 65 năm ngày thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Với người biểu tình đòi dân chủ còn đang xuống đường và chưa thấy dấu hiệu phong trào chấm dứt, chính quyền Hong Kong đã loan báo huỷ bỏ việc đốt pháo hoa hàng năm nhân ngày Quốc Khánh tại cảng Victoria, vì “những quan ngại về an toàn công cộng và sắp xếp chuyên chở công cộng.”
