Ngưng bắn tại Ukraine ‘chỉ có trên danh nghĩa’

Cấp chỉ huy hàng đầu của NATO nói ông hy vọng thỏa thuận ngày thứ Bảy thành lập một vùng trái độn giữa các binh sĩ chính phủ Ukraine và các phần tử ly khai thân Nga sẽ làm dịu cuộc tranh chấp, nhưng ông nói ngay lúc này, tình hình “không khá hơn” vì các binh sĩ Nga vẫn còn bên trong Ukraine.

Nói với các phóng viên tại Lithuania sau cuộc họp với các cấp chỉ huy NATO, Đại tướng Không quân Mỹ Philip Breedlove cho biết thỏa thuận ngưng bắn được ký trước đây trong tháng “chỉ có trên danh nghĩa” mà thôi. Ông nói là mức độ bạo động trong vài ngày qua, gồm có một số vụ nổ súng, cũng cao như trước khi có ngưng bắn.

Theo thỏa thuận đạt được ngày thứ Bảy tại Minsk, quân đội Ukraine và các phần tử ly khai mỗi bên phải dời đại pháo của mình ra khỏi tuyến đầu 15 kilo mét để lập một khu trái độn 30 kilo mét.

Thỏa thuận được gọi “Biên bản ghi nhớ Minsk” cũng đòi hỏi đôi bên triệt thoái tất cả “các tay lính đánh thuê người nước ngoài” ra khỏi khu vực xung đột ở miền đông Ukraine.

Moskova nhiều lần bác bỏ tố cáo của Ukraine và các nước Tây phương cho rằng binh sĩ Nga chiến đấu bên cạnh phiến quân đòi ly khai.

Tuy nhiên Đại tướng Breedlove nói các lực lượng Nga đang có mặt tại miền đông Ukraine, dù rằng quân số đã giảm bớt. Ông nói một số đã quay trở về bên kia biên giới Nga, nhưng ông nói là họ chưa trở về nhà và “Nga vẫn còn có khả năng đem lực lượng quân sự tấn công Ukraine nếu muốn.”

Đại sứ Nga ở Ukraine, ông Mikhail Zubarov, nói với báo chí sau cuộc họp ngày thứ Bảy ở Minsk rằng cả hai bên đều dùng lính đánh thuê người nước ngoài.

Thỏa thuận ngày thứ Bảy, được điều đình bởi các đại diện của Ukraine, Nga, phe đòi ly khai và Tổ chức An ninh và Hợp tác Âu châu, có mục đích tăng cường thỏa thuận ngưng bắn ngày 5 tháng 9 vốn đã bị vi phạm nhiều lần.

Ông Leonid Kuchma, người giữ chức tổng thống Ukraine từ năm 1994 đến năm 2005, đại diện cho Kyiv trong cuộc đàm phán. Ông nói rằng thỏa thuận sẽ được thực thi trong vòng một ngày.

Các giám sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác Âu châu sẽ theo dõi việc rút khỏi vùng trái độn.

Tuy thỏa thuận mới dường như đã giúp cho căng thẳng giảm bớt, những vụ nổ ngày thứ Bảy đã làm rung chuyển một xưởng đạn được ở thành phố Donetsk do các phần tử ly khai kiểm soát. Báo chí nói rằng vụ này do pháo kích gây ra. Những vụ nổ làm bốc lên một đám khói lớn.

Trong một diễn biến khác, một đoàn xe tải của Nga đã tiến vào Ukraine ngày thứ Bảy để đưa hàng cứu trợ tới thành phố Donetsk. Đây là đoàn xe cứu trợ thứ ba của Nga tiến vào miền đông Ukraine trong vài tuần gần đây.

Các đoàn xe đã vượt qua biên giới mà không có sự cho phép của giới hữu trách Ukraine, khiến cho Kyiv nêu nghi vấn là phải chăng Moskova dùng các chuyến xe này để tiếp tế vũ khí cho phe nổi dậy.

Bên cạnh những vụ đụng độ và pháo kích, các nhà thương thuyết chưa giải quyết vấn đề khó khăn nhất của cuộc xung đột – đó là qui chế tương lai của những khu vực do phe nổi dậy kiểm soát.