Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken trở về Washington từ Trung Đông hôm 8/2 mà không có thỏa thuận mới nào về lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến kéo dài 4 tháng giữa Israel và Hamas ở Gaza hay thả thêm bất kỳ con tin nào mà Hamas đang cầm giữ.
Ông Blinken và các quan chức Mỹ cho biết họ vẫn lạc quan rằng có thể đạt được mục tiêu ngưng giao tranh và khoảng 100 con tin còn lại được giải thoát. Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chế nhạo kế hoạch của Hamas, mà qua đó duy trì sự kiểm soát của Hamas ở Dải Gaza, là “ảo tưởng” và cam kết rằng các lực lượng Israel sẽ chiến đấu để giành được “chiến thắng tuyệt đối”.
Trong khi đó, Tòa Bạch Ốc thông báo Tổng thống Joe Biden sẽ đón tiếp Quốc vương Jordan Abdullah II tại Washington vào ngày 12/2 để thảo luận giải quyết xung đột Israel-Hamas.
Ông Blinken đã kết thúc chuyến đi Trung Đông tới 4 quốc gia bằng cuộc gặp với nội các chiến tranh của ông Netanyahu, bao gồm các cựu chỉ huy quân sự Benny Gantz và Gabi Eisenkot. Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cho biết ông sẽ tập trung vào “các con tin và mong muốn mãnh liệt rằng cả hai chúng ta đều phải nhìn thấy họ trở về với gia đình, nhiều việc đang được thực hiện để đạt được mục tiêu đó”.
Nhưng vào cuối ngày 7/2, ông Blinken thừa nhận sự khác biệt rõ ràng giữa kế hoạch ngừng bắn do Israel, Mỹ, Qatar và Ai Cập đưa ra (vốn sẽ kéo dài vài tuần và giải phóng con tin) với kế hoạch của Hamas kêu gọi Israel rút quân khỏi Gaza, chấm dứt hoạt động bắn phá vào Gaza và để Hamas duy trì quyền quản lý lãnh thổ Gaza và xây dựng lại năng lực quân sự của mình.
Ông Blinken nói trong một cuộc họp báo: “Rõ ràng có những thứ mà Hamas phản hồi là hoàn toàn miễn bàn”. “Tuy nhiên, đồng thời, chúng tôi cũng thấy có không gian để tiếp tục theo đuổi một thỏa thuận.”
“Và những điều này luôn mang tính thương lượng,” ông nói. “Nó không phải là bật công tắc đèn. Nó không phải là ‘có’ hay ‘không’. Luôn có sự qua lại.”
Một quan chức cấp cao của Hamas cho biết một phái đoàn Hamas đã tới Cairo hôm 8/2 để tiếp tục đàm phán với các quan chức Ai Cập và Qatar.
Hoa Kỳ là đồng minh trung thành nhất của Israel trong cuộc chiến chống lại Hamas sau vụ tấn công của Hamas hôm 7/10/2023 vào miền Nam Israel khiến 1.200 người thiệt mạng. Nhưng ông Netanyahu đã bác bỏ đánh giá của ông Blinken rằng kế hoạch của Hamas ít nhất có thể đóng vai trò là điểm khởi đầu cho các cuộc thảo luận ngừng bắn.
“Chúng tôi đang trên đường tiến tới một chiến thắng tuyệt đối. Không có giải pháp nào khác”, ông Netanyahu nói trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với ông Blinken. Ông cho biết nỗ lực chiến tranh của Israel sẽ mất nhiều tháng chứ không phải nhiều năm.
Nhà lãnh đạo Israel cũng dường như bác bỏ những lo ngại của Mỹ và các nước khác về việc mở rộng hoạt động quân sự của Israel ở miền Nam Gaza, đặc biệt là tại Rafah ở biên giới Ai Cập, nơi hơn một triệu người Palestine đã chạy trốn theo yêu cầu của Israel để thoát khỏi cuộc chiến xa hơn về phía Bắc.
Ông Blinken nói: “Trong tất cả các chuyến thăm trước đây của tôi tới đây và hầu như mỗi ngày trong khoảng thời gian đó, chúng tôi đã thúc ép Israel bằng những cách cụ thể để tăng cường bảo vệ dân thường, để nhận được nhiều hỗ trợ hơn cho những người cần sự trợ giúp. Và trong bốn tháng qua, Israel đã thực hiện các bước quan trọng để làm điều đó”, Ngoại trưởng Mỹ nói. “Tuy nhiên… số thương vong hàng ngày mà các hoạt động quân sự của họ tiếp tục gây ra cho thường dân vô tội vẫn còn quá cao.”
Khi bác bỏ kế hoạch ngừng bắn của Hamas, ông Netanyahu cũng kêu gọi giải tán cơ quan cứu trợ của Liên hiệp quốc dành cho người Palestine, tổ chức phân phối viện trợ nhân đạo quốc tế chính yếu ở Gaza, sau những cáo buộc rằng hàng chục nhân viên của cơ quan này đã tham gia vào cuộc tấn công của Hamas hồi tháng 10 năm ngoái.
Ông Blinken kêu gọi ông Netanyahu và những người Israel khác đừng để sự trả thù quyết định phản ứng tiếp tục của họ.
Ông nói: “Người Israel đã bị làm mất nhân phẩm theo cách khủng khiếp nhất vào ngày 7/10”. “Và kể từ đó, các con tin đã bị mất nhân phẩm mỗi ngày. Nhưng đó không thể là giấy phép để làm mất nhân phẩm người khác.”
Bộ Y tế Gaza do Hamas kiểm soát cho biết cuộc phản công của Israel đã giết chết hơn 27.500 người và khiến khoảng 2 triệu người Palestine ở Gaza phải rời bỏ nhà cửa.
Trong đề nghị của mình, Hamas kêu gọi thực hiện ngưng bắn ba giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 45 ngày, đầu tiên thả tất cả phụ nữ và trẻ em còn lại, cũng như những người đàn ông lớn tuổi và ốm yếu, để đổi lấy một số lượng tù nhân Palestine do Israel giam giữ.
Kế hoạch của Hamas kêu gọi Israel rút khỏi các khu vực đông dân cư và chấm dứt các cuộc oanh tạc trên không, đồng thời cho phép nhiều viện trợ nhân đạo hơn vào Gaza và cho phép người Palestine trở về nhà của họ, kể cả ở phía Bắc Gaza bị tàn phá.
Giai đoạn thứ hai, sẽ được đàm phán trong giai đoạn đầu, sẽ bao gồm việc thả tất cả các con tin còn lại, chủ yếu là binh lính, để đổi lấy tất cả những người Palestine bị giam giữ trong thời gian tới.
Israel sẽ thả thêm 1.500 tù nhân, 500 người trong số đó sẽ do Hamas chỉ định, và Israel phải hoàn tất việc rút quân khỏi Gaza.
Trong giai đoạn thứ ba, các bên sẽ trao đổi hài cốt của con tin và tù nhân. Israel cho biết họ tin rằng hơn 20 trong số 130 con tin còn lại ở Gaza đã chết hoặc bị sát hại.
Chuyến đi tới Trung Đông của ông Blinken là chuyến đi thứ năm kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Ông đã nhắc lại lập trường của Hoa Kỳ rằng việc thành lập một nhà nước Palestine là cách tốt nhất để đảm bảo hòa bình và an ninh lâu dài cho người Israel cũng như người Palestine, cũng như sự hội nhập sâu rộng hơn trong khu vực. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Blinken cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải giảm căng thẳng ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng và ngăn chặn xung đột mở rộng.
Các nhà phê bình đã chỉ trích ông Netanyahu vì không có kế hoạch dứt khoát để quản lý Gaza sau khi chiến tranh kết thúc.
Ông Netanyahu đã bác bỏ bất kỳ thỏa thuận nào giúp Hamas kiểm soát toàn bộ hoặc một phần Gaza. Ông cũng cho biết Israel là “sức mạnh duy nhất” có khả năng đảm bảo an ninh lâu dài.
Diễn đàn