Ngoại trưởng John Kerry kết thúc một loạt các cuộc thảo luận với các giới chức Trung Đông về những xáo trộn ngày càng tăng giữa người Israel và người Palestine. Ông nói hiện đang có một ước muốn “lật qua trang mới” của một “giai đoạn rất khó khăn”.
Ngày thứ Bảy ông Kerry cho biết Israel và Jordan đã đồng ý về những bước cụ thể để giúp giảm bớt bạo động, bao gồm việc theo dõi bằng video tại địa điểm thiêng liêng nhất của Jerusalem, người Israel gọi là Đền Núi và người Hồi Giáo gọi là Haram al-Sharif.
Ngoại trưởng Kerry nói “Việc này sẽ giúp thấy được toàn diện và rõ ràng và có thể thực sự làm nãn lòng những ai muốn gây xáo trộn sự thánh thiện của địa điểm thiêng liêng này.”
Ông đưa ra nhận định này khi cùng xuất hiện với Bộ trưởng Ngoại giao Jordan Nasser Judeh tại Amman, trước khi đến Riyadh để thảo luận với các giới chức Ả Rập Xê-út.
Ông Judeh nói những vấn đề tại Trung Đông “phức tạp,” nhưng các bên liên hệ có thể “vượt qua được điều được xem là những khó khăn không thể vượt qua được.”
Xáo trộn giữa người Israel và người Palestine vẫn tiếp tục
Những xáo trộn gia tăng trong vài tuần qua đã làm ít nhất 10 người Israel và khoảng 50 người Palestine thiệt mạng.
Ngày thứ Bảy, cảnh sát Israel giết chết một người đàn ông Palestine đang mưu toan đâm một viên chức an ninh tại một cửa khẩu giữa Israel và vùng Bờ Tây do người Palestine kiểm soát.
Sáng ngày thứ Bảy, Ngoại trưởng Kerry gặp nhà lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas. Cuộc họp tại Jordan này diễn ra tiếp sau cuộc gặp vào ngày thứ Năm tại Vienna giữa ông Kerry và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Ông Kerry nói Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh đến một vài điểm trong đó có việc Israel sẽ tiếp tục thi hành một chính sách có từ lâu nay về việc thờ phượng công nhận “là những người Hồi Giáo cầu nguyện tại Đền Núi, Haram al-Sharif, và những người không phải Hồi Giáo được đến thăm khu vực này.”
Những người Do Thái ngoan đạo từ lâu thường cầu nguyện tại Bức Tường phía Tây nằm dưới chân khu vực này.
Ngoại trưởng Kerry nói Thủ tướng Netanyahu cũng hoan nghênh sự hợp tác ngày càng tăng giữa Israel và Jordan. Các địa điểm thiêng liêng tại Jerusalem được một hội đồng Hồi Giáo do Jordan bổ nhiệm có tên là Waqf quản trị.
Ông Kerry nói những cuộc thảo luận thêm nữa cần thiết để giải quyết những chi tiết và ông Frank Lowenstein đặc sứ của ông về các vấn đề Israel-Palestine sẽ vẫn lưu lại Jordan để thảo luận thêm với các giới chức cao cấp nước này.
Những vấn đề sâu rộng vẫn chưa giải quyết được
Trong khi những cuộc thảo luận để chấm dứt bạo động đang tiếp diễn, những cuộc thương thuyết rộng rãi hơn nhằm thành lập một quốc gia Palestin bên cạnh Israel vẫn bị ngưng trệ. Những cuộc thương thuyết này tan vỡ cách đây một năm.
Ông Ghaith al-Omari, một nhà phân tích Trung Đông tại Viện Washington ở thủ đô nước Mỹ, nói Hoa Kỳ có thể có một “chiến lược hai mũi” để khuyến khích cả hai phía trở lại cuộc thảo luận về một giải pháp hai quốc gia.
Ông al-Omari nói: “Chú trọng đến những bước nhỏ nhưng cụ thể để hai bên có thể chứng tỏ cho phía bên kia là họ nghiêm chỉnh trong vấn đề hòa bình.”
Ông nói thêm Hoa Kỳ cũng nên phát động một chiến dịch trong vùng rộng rãi hơn kết nối thêm nhiều quốc gia Ả Rập cùng chia sẻ lợi ích trong việc chấm dứt cuộc xung đột Israel-Palestine.
