Một nông dân Việt, từng nổ súng làm nhân viên công lực bị thương, nhận định rằng nghi can trong vụ bắn giết quan chức ở Yên Bái “có thể bị dồn nén”.
Hai lãnh đạo cấp cao, bí thư và chủ tịch, của tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam này đã bị bắn chết ngay trong phòng làm việc hôm 18/8. Truyền thông trong nước sau đó đưa tin về nghi can là một người phụ trách kiểm lâm của Yên Bái.
Ông Đoàn Văn Vươn, người từng dùng súng bắn vào lực lượng thi hành công lực năm 2012, cho VOA Việt Ngữ biết rằng ông “theo dõi kỹ” thông tin về vụ việc.
Người nông dân ở thành phố Hải Phòng này nhận xét rằng dù bản chất hai vụ việc khác nhau, chúng có điểm giống nhau.
Ông Vươn nói thêm:
“Tâm lý của tôi và tâm lý của nhân vật chi cục kiểm lâm kia có một điểm chung, đó là bị dồn nén tới bước đường cùng. Nhưng mà việc của tôi, mục đích là phải giữ được tài sản, và phải tính toán mức độ hạn chế ít nhất xảy ra thương vong và để tồn tại. Nhưng đối với nhân vật kia thì người ta nghĩ rằng không còn một con đường. Người ta làm chính trị mà, có thể được thì được cả, còn mất thì mất tất thì người ta xử sự tới mức độ cực đoan nên người ta tự tước đoạt tính mạng của chính bản thân họ”.
Vụ cả gia đình ông Vươn đứng lên “nổi dậy”, chống lực lượng thu hồi đất 4 năm trước, làm một số nhân viên công lực bị thương, từng gây chấn động dư luận. Ông Vươn sau đó bị kết án 5 năm tù giam vì tội “giết người” và “chống người thi hành công vụ”, nhưng sau đó đã được ân xá, cho ra tù trước thời hạn.
Về vụ Yên Bái, trong khi chính quyền vẫn tiếp tục điều tra, hiện có nhiều đồn đoán trên mạng xã hội về động cơ cũng như về nghi can.
Trong khi đó, tờ Công an Nhân dân hôm 23/8 đưa tin rằng vụ này đã “được đề cập đến trong phiên họp của Ủy ban Quốc phòng và An ninh” của quốc hội. Cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam dẫn lời một quan chức nói rằng vụ nổ súng đó cho thấy “lỗ hổng trong việc mang và sử dụng vũ khí”.
Nhận xét về vụ Yên Bái cũng như nhiều thông tin giết chóc bằng súng thời gian qua, luật sư Võ An Đôn nói với VOA tiếng Việt:
“Qua báo chí, thông tin đại chúng, tôi thấy tình trạng sử dụng súng ở Việt Nam hiện nay rất là nhiều, bắn chết người rất là nhiều. Riêng vụ Yên Bái liên quan tới quan chức nhà nước thì không nói, nhưng mà ở ngoài xã hội đen, dân chúng sử dụng súng thường xuyên luôn, vì tôi thấy báo chí đăng tin về việc đó rất là nhiều. Tình trạng đó rất là bất an cho người dân. Nó gây hỗn loạn cho xã hội. Bản thân tôi là luật sư, tôi thấy rất là bất an”.
Hiện chưa rõ thống kê số người thiệt mạng vì súng ở Việt Nam trong năm 2015. Tuy nhiên, báo chí Việt Nam thời gian qua đăng tải nhiều bài viết về tình trạng này với những tựa đề như “Cảnh sát ở Sài Gòn nổ súng bắt tên trộm” (Báo điện tử Zing ngày 17/8), “Nổ súng giữa ban ngày rúng động Thanh Hóa” (Báo Giao Thông ngày 20/8), “Trưởng công an xã tới nhà bắn dân” (Báo Tuổi Trẻ ngày 23/8) hay “Y án tử hình 'trùm' giang hồ nổ súng bắn chết 2 người ở Phú Quốc” (Báo An ninh Thủ đô ngày 23/8) và Thượng úy công an bắn 3 phát súng, đồng nghiệp tử vong (trang Pháp luật số ngày 24/8).
Còn một luật sư khác, ông Trần Vũ Hải, người từng bào chữa cho ông Vươn, cho VOA Việt Ngữ biết thêm về tình trạng bạo lực do súng ống gây ra ở Việt Nam:
“Mình biết qua báo chí, ví dụ vừa rồi có cán bộ trại giam bắn chết, rồi cán bộ trong ngành cảnh sát giao thông cũng bắn chết, hoặc các sĩ quan bắn nhau. Đấy là những vụ liên quan tới các nhân viên công lực. Thế nhưng ngoài xã hội, còn có những người khác cũng dùng súng. Họ có thể mua súng từ đâu đó. Tôi thì nghĩ rằng là việc quản lý súng ở Việt Nam cũng không đến nỗi lỏng lẻo như nhiều người nói đâu. Tôi thì tôi cảm nhận như vậy, bởi vì mình cũng thấy ít người có súng, và dùng súng. Nếu mà so với nước Mỹ thì chắc bằng một phần vạn [nghìn] thôi”.
Theo trang web phi lợi nhuận có tên gọi tiếng Việt là Hồ sơ Bạo lực Súng ống ở Mỹ, năm 2015, có hơn 50 nghìn vụ bạo lực liên quan tới súng ở Hoa Kỳ, và ít nhất 12 nghìn người thiệt mạng.
Báo điện tử VnExpress đưa tin, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất hôm 25/8 phát hiện trong lô hàng nhập khẩu từ Mỹ về có “súng hơi, 2.000 viên đạn, 24 bình nén khí chuyên dụng và các tuýp dầu bôi trơn cho súng được giấu trong 6 kiện hàng”.
Chia sẻ suy nghĩ về các vụ giết người bằng súng thời gian qua ở Việt Nam, nông dân Vươn nói thêm với VOA Việt Ngữ rằng ông cảm thấy “rất buồn”. Ông nói tiếp:
“Tôi tin rằng rất nhiều người rất buồn. Trong một xã hội mà đạo đức xuống thấp, và cuối cùng người ta không có niềm tin. Mâu thuẫn trở thành con đường luẩn quẩn, dẫn tới cực đoan. Đây là điều tôi và nhiều người dân Việt Nam rất là buồn. Bây giờ nguy cơ nó đang xảy ra, diễn ra hàng ngày”.
Tờ Người Lao Động mới đây dẫn lời Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Công Tuấn nói rằng “quy định về trang bị, sử dụng vũ khí quân dụng, công cụ hỗ trợ cho lực lượng kiểm lâm được quy định và thực hiện rất chặt chẽ theo đúng các quy định của pháp luật”.
Tờ báo nằm dưới sự quản lý của nhà nước này trích dẫn quan chức này nói thêm rằng “vụ án mạng nghiêm trọng ở Yên Bái là trường hợp rất đặc biệt và cá biệt, khi người đứng đầu cố ý làm sai. Nó như câu chuyện thủ quỹ quản lý tiền tự ý lấy tiền trong két do mình được giao nhiệm vụ giữ”.
