Cách đây 19 năm, Quốc hội Mỹ đặt ra ngày 11 tháng 5 là Ngày Nhân quyền Việt Nam để nhấn mạnh đến sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với việc bảo vệ và khuyến khích những quyền tự do căn bản được quốc tế công nhận tại Việt Nam.
Để đánh dấu ngày này, một buổi lễ và một diễn đàn thảo luận được tổ chức ngày 9/5 tại trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ, với sự tham dự của các thành viên Quốc hội, các lãnh tụ công đoàn, những tổ chức phi chính phủ và đại diện của cộng đồng Việt Nam trên toàn nước Mỹ.
Ngày này đánh dấu một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong việc bênh vực nhân quyền tại Việt Nam.
Vào ngày 11 tháng 5 năm 1990, bác sĩ Nguyễn Đan Quế và những nhà tranh đấu khác công bố “Tuyên ngôn của Phong trào bất bạo động tranh đấu cho Nhân quyền tại Việt Nam.” Bản Tuyên ngôn kêu gọi tranh đấu ôn hòa chống lại những áp bức, và kêu gọi chính phủ tôn trọng những quyền căn bản của con người, chấp nhận hệ thống chính trị đa đảng, và cho phép bầu cử tự do và công bằng.
Mặc dù bản tuyên bố có tính cách ôn hòa và phần lớn chỉ có ý nghĩa biểu tượng, Bác sĩ Quế và những người đồng chí hướng bị bắt và bị buộc tội chống phá nhà nước.
Bác sĩ Quế bị giam giữ tại gia kể từ năm 2005. Không phải chỉ có một mính bác sĩ Quế mới bị đối xử như vậy.
Mỗi năm, chính phủ Hoa Kỳ có bản duyệt xét tình hình nhân quyền của từng quốc gia một trên thế giới, để đánh đi một thông điệp rõ ràng rằng tất cả các chính quyền phải có trách nhiệm bảo vệ các quyền phổ quát của con người.
Bản duyệt xét mới đây nhất về Việt Nam cho thấy chính phủ Việt Nam vẫn còn giới hạn chặt chẽ các quyền chính trị của người dân, đặt ra những biện pháp để giới hạn quyền tự do dân sự của người dân. Bên cạnh đó những chuyện lạm dụng, tham nhũng trong ngành tư pháp và cảnh sát tiếp tục là những vấn đề đáng kể.
Kể từ khi Hoa Kỳ và Việt Nam bình thường hóa bang giao vào năm 1995, quan hệ hai nước đã gia tăng mạnh mẽ. Hai nước đã có mối quan hệ song pương nhiều mặt, từ tăng cường hợp tác về các vấn đề khu vực, như an ninh hàng hải, y tế công cộng, cứu trợ thiên tai; cho đến nới rộng các quan hệ thương mại và đầu tư.
Tuy nhiên, đối với chính phủ Hoa Kỳ, tiến đến việc cải thiện nhân quyền tại Việt Nam vẫn là một phần gắn liền với mối quan hệ này.
Các giới chức Hoa Kỳ thường xuyên đưa ra luận điểm rằng nước Mỹ ủng hộ một nước Việt Nam hùng mạnh. Nếu chính phủ Việt Nam cho phép dân chúng bày tỏ ý kiến nhiều hơn nữa, điều này sẽ làm cho Việt Nam mạnh hơn.
* Bài xã luận "ngày nhân quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ 2013" phản ánh quan điểm chính thức của chính phủ Hoa Kỳ
Để đánh dấu ngày này, một buổi lễ và một diễn đàn thảo luận được tổ chức ngày 9/5 tại trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ, với sự tham dự của các thành viên Quốc hội, các lãnh tụ công đoàn, những tổ chức phi chính phủ và đại diện của cộng đồng Việt Nam trên toàn nước Mỹ.
Ngày này đánh dấu một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong việc bênh vực nhân quyền tại Việt Nam.
Vào ngày 11 tháng 5 năm 1990, bác sĩ Nguyễn Đan Quế và những nhà tranh đấu khác công bố “Tuyên ngôn của Phong trào bất bạo động tranh đấu cho Nhân quyền tại Việt Nam.” Bản Tuyên ngôn kêu gọi tranh đấu ôn hòa chống lại những áp bức, và kêu gọi chính phủ tôn trọng những quyền căn bản của con người, chấp nhận hệ thống chính trị đa đảng, và cho phép bầu cử tự do và công bằng.
Mặc dù bản tuyên bố có tính cách ôn hòa và phần lớn chỉ có ý nghĩa biểu tượng, Bác sĩ Quế và những người đồng chí hướng bị bắt và bị buộc tội chống phá nhà nước.
Bác sĩ Quế bị giam giữ tại gia kể từ năm 2005. Không phải chỉ có một mính bác sĩ Quế mới bị đối xử như vậy.
Mỗi năm, chính phủ Hoa Kỳ có bản duyệt xét tình hình nhân quyền của từng quốc gia một trên thế giới, để đánh đi một thông điệp rõ ràng rằng tất cả các chính quyền phải có trách nhiệm bảo vệ các quyền phổ quát của con người.
Bản duyệt xét mới đây nhất về Việt Nam cho thấy chính phủ Việt Nam vẫn còn giới hạn chặt chẽ các quyền chính trị của người dân, đặt ra những biện pháp để giới hạn quyền tự do dân sự của người dân. Bên cạnh đó những chuyện lạm dụng, tham nhũng trong ngành tư pháp và cảnh sát tiếp tục là những vấn đề đáng kể.
Kể từ khi Hoa Kỳ và Việt Nam bình thường hóa bang giao vào năm 1995, quan hệ hai nước đã gia tăng mạnh mẽ. Hai nước đã có mối quan hệ song pương nhiều mặt, từ tăng cường hợp tác về các vấn đề khu vực, như an ninh hàng hải, y tế công cộng, cứu trợ thiên tai; cho đến nới rộng các quan hệ thương mại và đầu tư.
Tuy nhiên, đối với chính phủ Hoa Kỳ, tiến đến việc cải thiện nhân quyền tại Việt Nam vẫn là một phần gắn liền với mối quan hệ này.
Các giới chức Hoa Kỳ thường xuyên đưa ra luận điểm rằng nước Mỹ ủng hộ một nước Việt Nam hùng mạnh. Nếu chính phủ Việt Nam cho phép dân chúng bày tỏ ý kiến nhiều hơn nữa, điều này sẽ làm cho Việt Nam mạnh hơn.
* Bài xã luận "ngày nhân quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ 2013" phản ánh quan điểm chính thức của chính phủ Hoa Kỳ
