Dự luật nhằm tránh cho chính phủ liên bang Mỹ bị đóng cửa gặp trở ngại ở Thượng viện Hoa Kỳ tối thứ Năm, 18/1, bất chấp vài giờ trước đó Hạ viện đã thông qua một dự luật cấp ngân sách cho một tháng.
Nếu không có thêm nguồn ngân sách mới, dù chỉ có tính tạm thời đến đâu, nhiều cơ quan liên bang trên khắp Hoa Kỳ sẽ buộc phải đóng cửa từ nửa đêm thứ Sáu, 19/1, khi số tiền ngân sách hiện có bị hết hạn.
Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua ngân sách cho giai đoạn từ nay đến 16/2 trong cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng với tỉ lệ 230-197, sau đó chuyển dự luật đến Thượng viện xem xét, cùng lúc Tổng thống Donald Trump thúc giục rằng ông cần ký vào dự luật trước thời hạn chót vào ngày 19/1.
Tuy nhiên, cả bên đảng Dân chủ lẫn đảng Cộng hòa ở Thượng viện đều có những người phản đối dự luật của Hạ viện vì nhiều lý do khác nhau, làm cho dự luật có nguy cơ bị mắc kẹt.
Một cuộc tranh cãi gay gắt đã nổ ra ở Thượng viện ngay sau khi Hạ viện thông qua, và nhiều khả năng sẽ còn tiếp tục hôm 19/1.
Điều đó làm gia tăng những phỏng đoán rằng Washington hoặc sẽ bị đóng cửa hoặc Quốc hội chỉ thông qua một dự luật chi tiêu có thời hiệu rất ngắn - có thể không quá một vài ngày - để các nhà lập pháp có thêm thời gian đàm phán.
Phía Dân chủ không ủng hộ bất kỳ dự luật nào không bảo vệ cho những di dân trẻ tuổi yếu thế khỏi bị trục xuất.
Hiện tại, những người Dân chủ đã đoàn kết lại với nhau chống việc cấp ngân sách bổ sung tạm thời, trừ khi vấn đề di cư được giải quyết, dù động thái này đi kèm rủi ro chính trị.
Trong khi đó, phía Cộng hòa đang trong tình trạng rối loạn sau khi Tòa Bạch Ốc đưa ra một loạt các thông điệp trái ngược nhau.
Tuần trước, ông Trump ban đầu thúc giục cần có một thỏa thuận lưỡng đảng về di dân, rồi lại bác bỏ. Đề xuất của Thượng viện sẽ bảo vệ những di dân trẻ tuổi không có giấy tờ, và tăng cường các tường rào dọc theo biên giới Hoa Kỳ-Mexico, phần nào thực hiện dần lời cam kết của tổng thống về xây dựng bức tường biên giới.
Nhưng ngay cả về vấn đề đó, một trong những lời hứa được ông Trump nói đi nói lại nhiều nhất khi tranh cử năm 2016, Tòa Bạch Ốc cũng làm người ta rối trí. Chánh văn phòng John Kelly nói với các nhà lập pháp hôm 17/1 rằng ông Trump không hiểu được thực tế của việc xây dựng một bức tường biên giới khổng lồ.
Vị chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc nói: "Tôi đã chỉ ra với tất cả các thành viên có mặt trong phòng là họ đều nói điều này điều khác trong chiến dịch tranh cử mà những điều đó có thể đúng hoặc không đủ thông tin".
Tổng thống đã đáp lại trên Twitter: "Bức tường là bức tường, nó đã chưa bao giờ thay đổi hay biến thể từ ngày đầu tiên tôi ấp ủ suy nghĩ về nó".
Điểm mấu chốt đối với các nhà lãnh đạo Quốc hội bên đảng Cộng hòa là: không dành lá phiếu nào cho các đề xuất về di dân và an ninh biên giới trừ khi ông Trump tham gia.
Lãnh đạo khối đa số đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Mitch Mcconnell, nói: "Ngay khi chúng tôi biết được ông ấy ủng hộ điều gì, tôi mới tin rằng chúng tôi không phí thời gian và công sức".
Phía đảng Dân chủ cho rằng đảng Cộng hòa không có khả năng điều hành.
Lãnh đạo khối thiểu số đảng Dân chủ, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, nói: "Điều duy nhất cản trở chúng ta là những xáo trộn không ngừng đến từ đầu bên kia của Đại lộ Pennsylvania [ý nói Tòa Bạch Ốc]. Nó làm cho những người đảng Cộng hòa bị tan rã. Chúng tôi hầu như không biết phải đàm phán với ai".
Ông Trump đã đặt ra một ngày trong tháng 3 làm ngày hết hạn của Đạo luật Trì hoãn Hành động Pháp lý đối với Những người đến Mỹ khi còn là Trẻ em, gọi tắt là DACA, là một chương trình cấp giấy phép lao động và học tập tạm thời cho những di dân trẻ tuổi. Đảng Cộng hòa muốn có nhiều thời gian hơn để thảo luận về vấn đề di dân. Hồi đáp từ phía đảng Dân chủ đang ngày càng bất mãn là: không còn thời gian.
(VOA, Reuters)
