Nam Triều Tiên 'quan ngại' sau vụ miền Bắc xử tử dượng Kim Jong Un

SEOUL —  Các cơ quan truyền thông nhà nước Bắc Triều Tiên loan báo việc hành quyết người dượng của lãnh tụ Kim Jong Un, ông Jang Song Thaek, vì âm mưu lật đổ chính quyền. Công bố được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Jang, người được coi là nhân vật chỉ huy số 2 trong nước, bị công khai tước bỏ quyền hành vì bị cáo buộc can tội tham nhũng và không trung thành. Nam Triều Tiên cho biết đang theo dõi sát các dấu hiệu tại miền Bắc có vũ khí hạt nhân. Từ Seoul, thông tín viên VOA Daniel Schearf gửi về bài tường thuật sau đây.

Hồi sớm hôm nay, Thông tấn xã Trung ương chính thức của Bắc Triều Tiên KCNA loan báo đêm qua một tòa án binh đã xét xử và hành quyết ông Jang Song Thaek.

KCNA nói ông Jang, người dượng của lãnh tụ Kim Jong Un và được cho là người chỉ huy số 2, bị xét là can tội âm mưu lật đổ chính quyền, đảng và lãnh đạo.

Bài báo có tựa đề là “Kẻ phản nghịch Jang Song Thaek bị hành quyết,” nói rằng ông ta can tội “có các hành vi phản cách mạng.” Bài báo gọi ông Jang là “cặn bã loài người” và “tệ hơn một con chó.”

Nhật báo Rodong Sinmun, cơ quan ngôn luận chính thức của Bình Nhưỡng, cho thấy các hình ảnh ông Jang đứng trước tòa án binh, cúi đầu nhận tội với sĩ quan quân đội đứng hai bên.

Ông Lee Yun-Kyawl là chủ tịch Trung tâm Dịch vụ Thông tin Sách lược của Bắc Triều Tiên, một cơ sở nghiên cứu tư nhân. Ông nói việc mau chóng hành quyết cho thấy lãnh tụ Kim Jong Un chưa nắm chắc được quyền lực.

Ông Lee nói chưa hề bao giờ có vụ nào mà có người bị hành quyết sau một phiên tòa quân sự đặc biệt của bộ công an Bắc Triều Tiên. Ông nói rằng thông thường các tội phạm được chuyển qua các trại chính trị và bị trừng phạt nặng cho đến chết. Ông nói việc hành quyết Jang Song Thaek cho thấy chế độ của ông Kim Jong Un đã trở nên tương đối yếu hơn so với trước đây và có nhiều lực lượng ủng hộ quyền của ông Jang che giấu bên trong Bắc Triều Tiên.

Ông Jang Song Thaek và vợ là bà Kim Kyong Hui, là những người đỡ đầu cho ông Kim Jong Un khi ông trở thành nhà lãnh đạo thế hệ thứ ba sau cái chết của cha là Kim Jong Il vào năm 2011.

KCNA nói ông Jang đã âm mưu từ nhiều năm tiếm quyến của gia đình Kim và bắt đầu nghiêm túc tiến hành chuyện này sau khi ông Kim Jong Il qua đời.

Ông Jang đã bị công khai đẩy ra khỏi quyền lực và bị tước mất mọi chức vụ. Ông đã phải đối mặt với một danh sách dài các cáo buộc trong đó có tội bè phái, làm lơ trước các mệnh lệnh, và bán rẻ tài nguyên thiên nhiên.

Các chuyên gia phân tích chính trị nói nhà lãnh đạo 30 tuổi này coi ông Jang, người hơn gấp đôi tuổi mình, như một đối thủ trong khi ông ta tìm cách nắm độc quyền kiểm soát đất nước.

Ông Andrei Lankov là một giáo sư về lịch sử Triều Tiên tại trường Ðại học Kookmin. Ðược VOA phỏng vấn qua Skype, ông nói tính công khai của vụ hành quyết có phần chắc nhắm mục đích răn đe những giới chức phải vâng lời nhưng nó cũng có thể khuyến khích sự nổi loạn.

“Dưới thời ông Kim Jong Il và Kim Il Sung, họ rất ít khi giết các giới chức cấp cao. Nay họ không an toàn, họ biết điều đó, và có nghĩa là nếu đứng trước một mối đe dọa, nếu có ai có đủ quyền lực nhận ra rằng sẽ bị thanh trừng nay mai, thì người đó có thể nghiêm túc xét tới việc đảo chính hay một hình thức phản kháng bạo động đối với chế độ.”

Sự xuống dốc ngoạn mục của ông Jang gióng lên những hồi chuông cảnh tỉnh ở Seoul vì thay đổi chính trị ở Bắc Triều Tiên thường kèm theo những lời lẽ hoặc hành động hiếu chiến để biểu dương sức mạnh.

Văn phòng tổng thống Nam Triều Tiên hôm nay đã mở một phiên họp khẩn về an ninh quốc gia để thảo luận các ảnh hưởng đối với sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên.

Quân đội Bắc Triều Tiên đã tiến hành những cuộc thao dượt mùa đông trong tháng này.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nam Triều Tiên Wi Yong-seob cho biết họ đang theo dõi sát quân đội về những hành động hiếu chiến.

Ông Wi nói chính phủ đang kiểm tra tình hình nội bộ ở Bắc Triều Tiên và cứu xét nhiều khả năng. Ông cho biết họ đang theo dõi các thông báo và phản ứng của Bắc Triều Tiên và xem có thay đổi nội bộ nào từ nay trở đi hay không.

Nam Triều Tiên cho biết sẽ hợp tác chặt chẽ về vấn đề này với các đồng minh và các chính phủ liên hệ.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho rằng, nếu được xác nhận, thì việc hành quyết là một thí dụ nữa cho thấy sự cực kỳ tàn ác của chế độ Bắc Triều Tiên.