Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 3/1 cảnh báo công dân Mỹ đến Trung Quốc phải thận trọng bởi vì tình trạng ‘thực thi pháp luật tùy tiện’ ở nước này cũng như những hạn chế đặc biệt đối với công dân Mỹ gốc Hoa.
Cảnh báo được đưa ra sau vụ Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada hồi tháng trước với cáo buộc ‘làm hại an ninh Trung Quốc’. Những vụ bắt giữ này xảy ra sau khi cảnh sát Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của Tập đoàn viễn thông Huawei hôm 1/12 ở Vancouver theo yêu cầu của Mỹ.
Khuyến cáo du hành đang được đặt ở mức độ 2, tức là người du hành tới Trung Quốc phải tăng cường cẩn trọng.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói nhà cầm quyền Trung Quốc dùng thẩm quyền trong phạm vi rộng để ngăn công dân Mỹ rời khỏi Trung Quốc bằng cách sử dụng các lệnh ‘cấm xuất cảnh’, đôi khi họ giữ công dân Mỹ ở Trung Quốc trong nhiều năm. Theo khuyến cáo, các lệnh cấm xuất cảnh vừa kể của Trung Quốc thường được dùng để ép buộc công dân Mỹ hợp tác trong các cuộc điều tra của chính phủ Trung Quốc, lôi kéo người ở nước ngoài trở lại Trung Quốc và hỗ trợ giới chức Trung Quốc giải quyết các tranh chấp dân sự theo chiều hướng có lợi cho Trung Quốc.
Khuyến cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong hầu hết các trường hợp, tới lúc khởi hành thì đương sự mới biết là bị lệnh cấm này và cũng không cách nào có thể biết được lệnh cấm kéo dài bao lâu. Khuyến cáo cảnh báo rằng công dân Mỹ nằm trong diện cấm này thường bị quấy nhiễu và đe dọa.
Vẫn theo khuyến cáo, công dân Mỹ có thể bị bắt giữ mà không cho tiếp cận với sự hỗ trợ của cơ quan lãnh sự cũng như thông tin về tội mà họ bị cáo buộc, có thể bị xét hỏi kéo dài và giam giữ lâu với những lý do liên quan đến ‘an ninh quốc gia’. Ngoài ra, Bộ cũng nêu rõ là nhân viên an ninh tại Trung Quốc có thể bắt giữ và trục xuất công dân Mỹ vì gửi những tin nhắn điện tử có nội dung chỉ trích chính phủ Trung Quốc.
Khuyến cáo còn cho biết các biện pháp an ninh bổ sung như kiểm tra an ninh và tăng cường sự hiện diện của cảnh sát là rất thường thấy ở các khu tự trị Tân Cương và Tây Tạng.
Khuyến cáo dành cho công dân Mỹ du hành tới Bắc Kinh cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc không công nhận song tịch và có thể áp dụng thêm những biện pháp sách nhiễu, săm soi đối với người Mỹ gốc Hoa trong khi ngăn chặn sứ quán Mỹ hỗ trợ lãnh sự cho họ.
