Hoa Kỳ yêu cầu Bắc Triều Tiên đặc xá cho hai người Mỹ đã bị kết án nhiều năm tù, sau khi một người Mỹ khác là Matthew Todd Miller 24 tuổi bị kết tội gián điệp vào ngày Chủ Nhật. Theo bài tường trình của thông tín viên VOA Victor Beattie, một người Mỹ thứ ba bị giam cũng sắp bị đưa ra tồ, và Washington đã hối thúc Bình Nhưỡng đặc xá cho cả 3 người Mỹ này và để cho ho được trở về nhà.
Phát ngôn viên Mỹ Darby Holladay nói Hoa Kỳ đã yêu cầu Bắc Triều Tiên đặc xá cho cả ông Miller, bị Tòa án Tối cao kết án 6 năm khổ sai ngày Chủ Nhật, lẫn ông Kenneth Bae, 46 tuổi, một nhà truyền đạo Cơ đốc người Mỹ gốc Triều Tiên, đã bị giam kể từ tháng 11 năm 2012. Ông đang thụ án 15 năm tù.
Ông Jeffey Fowle, 56 tuổi đang chờ ngày ra toà về tội “có những hành vi thù nghịch” chống lại nhà nước. Cả hai ông Miller và Fowler đều bị bắt riêng rẽ hồi tháng 4. Thông tấn xã AP cho biết được phép tham dự vụ xử ông Miller kéo dài 90 phút, nơi ban công tố bác bỏ yêu cầu xin tị nạn của ông này. Ông Miller bị truy tố theo điều 64 Bộ Luật Hình sự, liên quan đến tội gián điệp.
Hôm thứ Sáu, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf kêu gọi Bắc Triều Tiên đặc xá cho ông Miller và hai người Mỹ đang bị giam khác.
“Chúng tôi đã yêu cầu Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên trả tự do ngay tức khắc cho ông Miller và hai người Mỹ khác bị giam giữ, để họ có thể trở về nhà. Như chúng tôi đã nói, chúng tôi không luôn luôn công khai phác hoạ tất cả các đường lối chúng tôi đang làm để đưa các công dân của chúng ta trở về nước, nhưng chúng tôi rất chú trọng đến việc này và đã yêu cầu Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên trả tự do cho ông Miller.”
Giáo sư Sung-Yoon Lee nghiên cứu về Triều Tiên của trường đại học Tufts nói Bắc Triều Tiên đã tham dự một loạt các phiên họp ngoại giao, gồm có những cuộc thảo luận với các giới chức Hoa Kỳ và Nhật Bản, trong những tuần lễ gần đây, mà ông gọi là sự kiện khích lệ.
“Tin cho hay người đứng đầu cơng tác thảo luận với Hoa Kỳ, ông Kong Sok Ju, đang đi vòng quanh Châu Âu, và có lẽ đã diễn ra một số cuộc họp không được cơng bố và không chính thức giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên. Chúng ta biết là có một chuyến viếng thăm bí mật đến Bắc Triều Tiên của những nhà hoạch định chính sách của chính quyền Obama. Do đó có những dấu hiệu, dù ngắn ngủi, cho thấy có sự tan băng giữa Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ, và tôi nghĩ trong khuôn khổ này, việc kết án người Mỹ trẻ tuổi này sẽ được tiếp theo bằng việc trả tự do cho hai người Mỹ và nỗ lực của Bắc Triều Tiên nhằm đạt được một vài nhượng bộ về chính trị và ngay cả kinh tế của Hoa Kỳ.”
Giáo sư Lee nói Bắc Triều Tiên muốn được quốc tế công nhận là một quốc gia hạt nhân trên thực tế. Tuy nhiên, Đặc sứ Hoa Kỳ về Bắc Triều Tiên Glyn Davies vào tháng 7 vừa qua tuyên bố chính sách của Hoa Kỳ, kể cả các chế tài và ngăn chận, nhắm vào một nỗ lực đa quốc để phi hạt nhân hoá Bắc Triều Tiên.
Vào tháng Hai năm nay, Bắc Triều Tiên hủy bỏ lời mời Đặc sứ Mỹ phụ trách nhân quyền Robert King đến nước này để thảo luận về việc trả tự do cho ông Bae. Một nỗ lực tương tự của bị ngăn chận vào phút chót vào tháng 8 năm 2013.
Ông Bruce Bennett, một nhà phân tích về Bắc Triều Tiên thuộc RAND Corporation, nói Bình Nhưỡng có thể mưu tìm một chuyến thăm của một nhân vật nổi tiếng khác, sau khi trả tự do cho những người Mỹ tiếp theo các chuyến đi của hai vị cựu Tổng thống Jimmy Carter vào năm 2010 và Bill Clinton vào năm 2009.
“Đối với Bắc Triều Tiên không có khái niệm cựu tổng thống. Tất cả các chủ tịch của nước này vẫn còn phục vụ, dù đã chết và do đó đối với Bắc Triều Tiên, tổng thống Clinton vẫn còn là một tổng thống Mỹ và theo văn hoá Á Châu, nhà lãnh đạo yếu thường đến gặp một nhà lãnh đạo mạnh hơn để tỏ lòng tôn kính. Tôi nghĩ lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un hiện nay đang cần việc này xảy ra. Tôi nghĩ ông này đang ở trong tình trạng thiếu ổn định đủ để cần được sự giúp đỡ của phía Mỹ.”
Ông Bennett nói lãnh tụ Bắc Triều Tiên dường như không được tự tin về vị trí của mình, sau khi cách chức 4 bộ trưởng quốc phòng khác nhau trong hai năm rưỡi qua, thay tổng tư lệnh quân đội 3 lần, và giết dượng là cựu chủ tịch Ủy ban quốc phòng Jang Song-taek.
Cách đây hai tuần, 3 người Mỹ bị giam được phép gặp một đoàn quay phim truyền hình CNN của Mỹ đến thăm và kêu gọi Hoa Kỳ giúp họ được tự do. Hoa Kỳ cho biết đang làm đủ mọi cách để mang 3 người này về nước.
Vì không có quan hệ ngoại giao với Bình Nhưỡng, Washington được tòa đại sứ Thuỵ Điển tại Bắc Triều Tiên đại diện. Các nhà ngoại giao Thụy Điển đã gặp ông Fowle một lần, ông Miller 2 lần và ông Bae 12 lần.
