Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson nói rằng việc thực hiện thỏa thuận hạt nhân Iran đã bỏ qua các “hoạt động của Iran gây bất ổn trong khu vực,” như chương trình tên lửa đạn đạo, hỗ trợ khủng bố và vai trò của Tehran trong các cuộc xung đột ở Iran, Syria và Yemen.
Ngoại trưởng Tillerson phát biểu như trên trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba 1/8 khi các quan chức hàng đầu của Hoa Kỳ và Iran cáo buộc nhau việc vi phạm thỏa thuận hạt nhân, chính thức được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện (JCPOA), theo đó hạn chế chương trình hạt nhân của Iran để đảm bảo rằng nước này không thể sản xuất vũ khí hạt nhân, đồng thời đưa ra biện pháp giảm nhẹ lệnh trừng phạt Iran.
Ông Tillerson nói: "Đây là một thỏa thuận trước hết nên phục vụ lợi ích của người Mỹ, và nếu thỏa thuận này không phục vụ lợi ích đó thì tại sao chúng ta lại duy trì?"
Ông Tillerson cho biết hôm thứ Ba 1/8 rằng Hoa Kỳ đang làm việc với các bên khác, bao gồm Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga và Đức để thực hiện đầy đủ các điều khoản và buộc Iran phải "giữ đúng cam kết và tinh thần của thỏa thuận."
Ông Tillerson cũng nói rằng hoạt động tên lửa đạn đạo của Iran vẫn tiếp diễn, và như vậy là vi phạm tinh thần của thỏa thuận. Điều này cũng có nêu trong JCPOA, theo đó Iran đã đồng ý "trở thành một quốc gia láng giềng tốt."
Không có điều khoản cụ thể nào trong thỏa thuận JCPOA ra lệnh cho Iran phải cải thiện quan hệ với các nước láng giềng, nhưng một phần của lời nói đầu của thỏa thuận nói rằng tất cả các bên ký kết "dự đoán rằng việc thực hiện JCPOA này sẽ góp phần tích cực vào hòa bình và an ninh khu vực và quốc tế."
Ông Trump nói với Tạp chí Wall Street vào tuần trước rằng nếu ông có toàn quyền quyết định, ông có thể đã ra tuyên bố cách đây 6 tháng rằng Iran không tuân thủ thỏa thuận và ông mong muốn thực hiện điều đó vào cơ hội tiếp theo.
Iran đã đưa ra những cáo buộc, trong đó có tuyên bố của Chủ tịch Quốc hội Ali Larijani và Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif hôm thứ Ba 1/8 và của hãng thông tấn bán chính thức Tasnim của Iran.
Ông Larijani cho biết nhóm phụ trách thỏa thuận JCPOA của Iran đã kết luận rằng các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân và chính phủ Iran nên đưa ra cáo buộc này với Ủy ban Hỗn hợp về thỏa thuận, một ủy ban được thiết lập để giải quyết tranh chấp giữa hai bên.
Các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhắm vào những người có liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo của Iran và Đội bảo vệ Cách mạng của nước này.
Ngoại trưởng Liên minh châu Âu Federica Mogherini, người đóng vai trò quan trọng trong các cuộc thương lượng thỏa thuận JCPOA, dự kiến sẽ tới Iran vào thứ Bảy 5/8 để xem xét việc thực hiện thỏa thuận với các quan chức Iran.
Tháng trước, khi đánh dấu lễ kỉ niệm hai năm ngày ký thỏa thuận, bà Mogherini đã ca ngợi rằng thỏa thuận đã thành công và nêu ghi nhận của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho thấy Iran đang tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận.
Báo cáo mới nhất của IAEA hồi tháng Sáu ghi nhận rằng Iran đã cho phép các cơ quan giám sát và theo dõi quá trình tuân thủ thỏa thuận của Iran và nói rằng Iran đáp ứng các yêu cầu giới hạn về máy ly tâm, làm giàu chất liệu hạt nhân và giới hạn lượng chất liệu hạt nhân dự trữ.
