Washington hôm 21/9 khẳng định Ba Lan vẫn là đồng minh thân cận của Ukraine, sau khi Warsaw tuyên bố sẽ không cung cấp vũ khí cho Kyiv nữa trong bối cảnh tranh cãi đôi bên leo thang về thực phẩm nhập khẩu.
Tại cuộc họp báo hôm 21/9, cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan nói:
“Khi tôi đọc các tin hàng đầu sáng nay, tất nhiên tôi rất lo lắng và có thắc mắc. Nhưng sau đó tôi đã thấy phát ngôn viên của chính phủ Ba Lan đứng ra làm rõ rằng trên thực tế việc Ba Lan cung cấp thiết bị, bao gồm cả những thứ như pháo Howitzer do Ba Lan sản xuất, vẫn đang tiếp tục và Ba Lan tiếp tục đứng sau Ukraine”, ông Sullivan nói.
Chuyển giao vũ khí
Khi được hỏi hôm 20/9 về sự hỗ trợ của đất nước ông dành cho Kyiv, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki nói rằng sẽ không có vũ khí mới nào được gửi đến Ukraine.
Ông nói với tờ Polsat News của Ba Lan: “Chúng tôi không còn chuyển giao bất kỳ loại vũ khí nào cho Ukraine nữa vì chúng tôi hiện đang tự trang bị cho mình những loại vũ khí hiện đại nhất”.
Warsaw sau đó làm rõ rằng họ đang tiếp tục cung cấp vũ khí và đạn dược theo thỏa thuận giao hàng trước đó.
Ba Lan cho đến nay vẫn là một trong những đồng minh thân cận nhất của Ukraine kể từ cuộc xâm lược của Nga vào tháng 2 năm 2022. Ba Lan đã tiếp nhận khoảng 1,6 triệu người tị nạn và cung cấp cho Kyiv sự hỗ trợ quân sự đáng kể, bao gồm cả xe tăng Leopard 2 do Đức sản xuất và xe tăng T-72 thời Liên Xô, cùng với máy bay chiến đấu MiG-29.
“Ba Lan là một trong những ủng hộ viên lớn nhất của Ukraine xét về mặt tạo ra sự hậu thuẫn để cung cấp các nền tảng vũ khí rủi ro hơn - thúc đẩy người Đức và nói rằng họ sẽ cung cấp xe tăng để thúc đẩy Đức và Anh, và cũng là cách tương tự đối với máy bay chiến đấu”, ông Patrick Bury, nhà phân tích an ninh tại Đại học Bath của Anh, cho biết.
Leo thang
Ông Marcin Zaborowski, giám đốc chính sách của Chương trình An ninh Tương lai tại GLOBSEC, một nhóm nghiên cứu ở Bratislava, cho biết thời điểm và giọng điệu trong lời nói của ông Morawiecki khiến nhiều đồng minh của Ba Lan ngạc nhiên.
“Tôi thấy mức độ leo thang cao. Theo tôi, tuyên bố về việc ngừng cung cấp vũ khí mới cho Ukraine là hoàn toàn không cần thiết và nó gây tiếng vang rất tiêu cực trên thế giới”, ông Zaborowski nói với Reuters, đồng thời cho biết thêm rằng cuộc bầu cử Ba Lan dự kiến diễn ra vào ngày 15/10 đang làm căng thẳng thêm trầm trọng.
“Điều mà một công dân Ukraine bình thường sẽ nghe thấy là người Ba Lan ngừng giúp đỡ. Tất nhiên, người ta hy vọng rằng ngôn từ này sẽ bị đảo ngược sau cuộc bầu cử, nhưng một số niềm tin chung, được xây dựng trong những tháng gần đây, sẽ bị hoen ố nghiêm trọng.”
Nhập khẩu ngũ cốc
Tranh chấp bắt đầu sau khi Ba Lan, Hungary và Slovakia áp đặt lệnh cấm đơn phương đối với việc nhập khẩu một số thực phẩm của Ukraine vào tuần trước, sau khi các hạn chế tạm thời của Liên hiệp châu Âu hết hạn.
Các quốc gia châu Âu giáp ranh với Ukraine đã cung cấp một tuyến đường thay thế quan trọng cho thị trường toàn cầu của Ukraine trong lúc cuộc xâm lược của Nga đã cắt đứt nhiều tuyến đường qua Biển Đen. Tuy nhiên, một số quốc gia láng giềng khẳng định hàng nhập khẩu của Ukraine không được vận chuyển qua châu Âu mà thay vào đó được bán trên thị trường địa phương và làm hạ giá nông sản của họ.
Ukraine ngay lập tức nộp đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói với các đại biểu tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc hôm 19/9 rằng “thật đáng báo động khi thấy một số người ở châu Âu… đang giúp dàn dựng sân khấu cho một diễn viên Moscow”.
Đại sứ được triệu tập
Ba Lan đã triệu tập đại sứ Ukraine sau bình luận của ông Zelenskyy. Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda ví Ukraine như một người đang chết đuối.
Ông Duda nói với các phóng viên hôm 19/9: “Tất nhiên, chúng tôi phải hành động theo cách để bảo vệ bản thân khỏi bị tổn hại bởi người đang chết đuối, bởi vì một khi người đang chết đuối làm tổn thương chúng tôi, họ sẽ không nhận được sự giúp đỡ nào từ chúng tôi”.
Cả hai bên dường như đang cố gắng giảm leo thang tranh chấp vào ngày 21/9. Bộ trưởng Nông nghiệp Ukraine cho biết ông đã đồng ý với người đồng cấp Ba Lan để tìm ra giải pháp cho tranh chấp thương mại. Kyiv cũng đồng ý cấp phép xuất khẩu ngũ cốc sang Slovakia.
Ông Bury cho rằng Nga đang chứng kiến chia rẽ trong sự thống nhất của phương Tây.
Diễn đàn