Mỹ hôm 19/3 thực hiện một nỗ lực mới thúc đẩy cho lệnh ngừng bắn ở Gaza nhằm ngăn chặn nạn đói do con người gây ra, đồng thời thúc ép đồng minh Israel của mình từ bỏ kế hoạch tấn công trên bộ vào Rafah, nơi trú ẩn cuối cùng của hơn một triệu người di tản.
Ngoại trưởng Antony Blinken thông báo ông sẽ đến Trung Đông để thảo luận với các lãnh đạo cấp cao của Ai Cập và Ả Rập Saudi "về cơ cấu phù hợp cho một nền hòa bình lâu dài". Điều bất thường là ông Blinken không đề cập đến việc dừng lại ở chính Israel và Bộ Ngoại giao Israel cho biết họ không nhận được thông báo nào về việc chuẩn bị cho việc này.
Trong khi đó tại Rafah, những người sống sót phải đi qua đống đổ nát của một ngôi nhà vào sáng ngày 19/3. Đó là một trong nhiều tòa nhà bị tấn công trong các cuộc không kích xuyên đêm của Israel khiến 14 người thiệt mạng trong thành phố, nơi hơn một nửa trong số 2,3 triệu người của Gaza đã bị đẩy tới biên giới phía nam ráp biên giới với Ai Cập.
Tại một nhà xác bệnh viện gần đó, người thân khóc lóc bên cạnh những thi thể được đặt trên nền rải đá cuội. Một người phụ nữ vén tấm vải liệm nhỏ dính máu để lộ khuôn mặt của một cậu bé trong khi đung đưa nó trong vòng tay của mình.
“Có sự hỗ trợ của Mỹ, sự hỗ trợ của châu Âu và sự hỗ trợ của cả thế giới cho Israel, họ hỗ trợ Israel bằng vũ khí và máy bay,” ông Ibrahim Hasouna, một trong những người đưa tang cho biết. "Họ chế nhạo chúng tôi bằng cách gửi bốn hoặc năm đợt (viện trợ) hàng thả từ máy bay chỉ để cứu lấy thể diện của họ."
Cuộc chiến, nổ ra khi các chiến binh Hamas hung hãn tiến vào Israel, giết chết 1.200 người và bắt giữ 253 con tin theo thống kê của Israel, hiện đã bước sang tháng thứ sáu.
Theo các quan chức y tế Palestine, gần 32.000 người được xác nhận đã thiệt mạng trong cuộc tấn công trả đũa của Israel, cùng với hàng ngàn người khác có thể bị mất tích dưới đống đổ nát.
Cơ quan giám sát nạn đói quốc tế của Liên hợp quốc hôm 18/3 cho biết tình trạng thiếu lương thực ở Gaza đã vượt xa mức của nạn đói, và người dân Gaza sẽ sớm chết đói với tốc độ quy mô nạn đói nếu không có lệnh ngừng bắn ngay lập tức.
Israel, ban đầu chỉ cho viện trợ thông qua hai trạm kiểm soát ở rìa phía nam Gaza, phủ nhận trách nhiệm về nạn đói ở Gaza. Họ cho biết họ đang mở các tuyến đường mới bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không, đồng thời nói rằng Liên Hợp Quốc và các cơ quan viện trợ khác nên làm nhiều hơn nữa để đưa thực phẩm đến để phân phối.
Liên Hợp Quốc nói rằng điều đó là không thể nếu không có khả năng tiếp cận và an ninh tốt hơn, vốn đều thuộc trách nhiệm của Israel.
"Việc Israel tiếp tục hạn chế đưa hàng viện trợ vào Gaza, cùng với cách nước này tiếp tục tiến hành chiến sự, có thể dẫn đến việc sử dụng nạn đói như một phương pháp chiến tranh, mà đó là một tội ác chiến tranh", Người phát ngôn Văn phòng Nhân quyền Liên hợp quốc Jeremy Laurence nói.
Đàm phán hòa bình
Các cuộc đàm phán ngừng bắn sẽ được nối lại trong tuần này tại Qatar sau khi Israel từ chối đề xuất phản hồi của Hamas vào tuần trước. Một phái đoàn Israel do người đứng đầu cơ quan tình báo nước này dẫn đầu đã tới Qatar hôm 18/3, mặc dù một quan chức Israel cho biết Israel tin rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ mất ít nhất hai tuần mới có hiệu lực.
Cả hai bên đã thảo luận về một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài sáu tuần, trong đó khoảng 40 con tin Israel sẽ được trả tự do để đổi lấy hàng trăm người Palestine bị giam giữ và viện trợ sẽ được chuyển đến Dải Gaza.
Nhưng họ vẫn chưa thu hẹp được sự khác biệt về những gì sẽ diễn ra sau thỏa thuận ngừng bắn, trong đó Israel nói rằng họ sẽ chỉ đàm phán để tạm dừng giao tranh và Hamas nói rằng họ sẽ không thả con tin nếu không có kế hoạch lớn hơn để chấm dứt chiến tranh.
Một quan chức Palestine biết về các cuộc đàm phán hòa giải cho biết vòng đàm phán mới ở Qatar dự kiến sẽ "rất khó khăn" và cáo buộc Israel cố tình trì hoãn.
“Tội ác của Israel trên thực tế khiến mọi việc trở nên phức tạp và ông Netanyahu đang chơi trò chơi câu giờ,” một quan chức giấu tên nói với Reuters.
Những đau khổ nhân đạo ở Gaza và viễn cảnh xảy ra một cuộc tấn công vào Rafah đã tạo ra sự rạn nứt rõ ràng giữa chính phủ Israel của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và đồng minh thân cận nhất của họ là Washington dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Ông Biden và ông Netanyahu đã có cuộc nói chuyện qua điện thoại hôm 18/3, sau đó Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết Washington muốn thảo luận về các kế hoạch quân sự của Israel trước bất kỳ cuộc tấn công nào vào Rafah.
“Quan điểm của chúng tôi là… một chiến dịch lớn trên bộ sẽ là sai lầm,” ông Sullivan nói với các phóng viên. "Điều quan trọng nhất là những mục tiêu chính mà Israel muốn đạt được ở Rafah có thể được thực hiện bằng các biện pháp khác."
Bộ trưởng Nông nghiệp Avi Dichter, cũng là một thành viên nội các an ninh Israel, cho biết một cuộc tấn công trên bộ là cách duy nhất để đánh bại các tiểu đoàn Hamas mà Israel tin rằng đang ẩn náu bên trong Rafah cùng với hơn một triệu người lánh nạn.
“Không có cách nào phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự và khủng bố của Hamas và nhóm Thánh chiến Hồi giáo ở Gaza – kể cả ở Rafah – thông qua các hoạt động trên không hoặc thông tin liên lạc hay thông qua bất kỳ giải pháp thay thế nào khác,” ông Dichter nói với đài phát thanh Kan.
Hamas cho biết một chỉ huy cảnh sát cấp cao đã thiệt mạng ở quận Jabalia phía bắc Gaza, cùng với vợ và các con của ông ta, trong các cuộc không kích qua đêm. Đây là quan chức cảnh sát cấp cao thứ hai thiệt mạng trong hai ngày sau khi một người khác thiệt mạng trong một cuộc đột kích của Israel vào Bệnh viện Al Shifa của Thành phố Gaza.
Israel nói họ sẽ tiếp tục cuộc chiến ở Gaza cho đến khi Hamas bị tiêu diệt và rằng các cuộc tấn công của họ trong những tuần gần đây đang lấy mạng của các quan chức cấp cao của Hamas. Cố vấn Nhà Trắng Sullivan xác nhận trong đêm rằng Israel đã tiêu diệt phó chỉ huy cánh quân sự Hamas ở Gaza, Marwan Issa, trong một cuộc tấn công vào tuần trước. Hamas chưa xác nhận việc ông này bị giết.
Tại Deir al-Balah, miền trung Gaza, ông Shaban Abdel-Raouf, ông bố của 5 đứa con, hy vọng cuộc đàm phán do Qatar tổ chức giữa Israel và Hamas cuối cùng sẽ mang lại một thỏa thuận ngừng bắn.
“Chúng tôi rất mong chờ tin từ Qatar. Liệu lần này nó có xảy ra không? Họ sẽ ký một thỏa thuận? Hơn hai triệu người ở Gaza đang cầu nguyện như vậy”, ông Abdel-Raouf nói với Reuters qua một ứng dụng nhắn tin.
Diễn đàn