Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, theo dự liệu, sẽ loan báo gia tăng tài trợ cho công tác dọn sạch bom mìn còn sót ở Lào khi ông trở thành tổng thống tại chức của Mỹ đầu tiên tới thăm quốc gia Đông Nam Á này vào tháng 9 tới đây. Theo tường thuật do thông tín viên Daniel de Carteret của đài VOA gởi về từ Xieng Khouang, trong thời chiến tranh Việt Nam Mỹ đã thả hơn 270 triệu bom chùm ở Lào và ngày nay vẫn còn hàng triệu quả chưa nổ.
Cảnh tượng xinh đẹp của những ngọn núi ở Lào đang che giấu một di sản khủng khiếp của chiến dịch dội bom kéo dài 9 năm của Mỹ: đó là hàng triệu quả bom chưa nổ.
Từ năm 1964 đến năm 1973, Mỹ đã thả hơn 2 triệu tấn bom ở Lào trong một chiến dịch bí mật để cắt đứt tuyến đường tiếp tế của quân đội bắc Việt.
Những tổ chức ở Lào, có liên hệ với chính phủ chuyên dọn sạch bom mìn chưa phát nổ, thường được gọi tắt là UXO, đang ra sức để bảo vệ an toàn cho dân chúng.
Bà Kan Thalee, một người dọn sạch bom mìn, cho biết như sau.
"Tôi làm công việc này vì tôi yêu thích nó. Tôi muốn cho dân làng được sống một cách an toàn và đất đai, ruộng vườn được an toàn để trồng trọt.
Khoảng một phần ba số bom thả xuống Lào không phát nổ, cho nên việc trồng trọt có nhiều rủi ro. Hàng ngàn người đã bị thiệt mạng hoặc bị thương vì bom còn sót kể từ khi chiến tranh chấm dứt."
Theo ước tính, từ năm 1973 tới nay chưa đầy 1% của số bom mìn còn sót ở Lào đã được dọn sạch.
Ông Kingphet Phimmavong, điều hợp viên khu vực của tổ chức UXO Lào, cho biết chính phủ đang ra sức dọn sạch đất đai để phát triển nông nghiệp. Nhưng công tác này này quá lớn và những chương trình như chương trình này phải lệ thuộc vào tài trợ của nước ngoài và không có đủ nhân viên và kỹ thuật để đẩy nhanh hoạt động dọn dẹp bom mìn.
"Mỗi năm, 12 toán của chúng tôi dọn sạch 600 héc ta. Mỗi toán có thể dọn sạch 50 héc ta mỗi năm. Nhưng khi so sánh với nhu cầu của dân làng, những người muốn chúng tôi dọn sạch bom mìn trên một diện tích từ 5.000 đến 6.000 héc ta. Chúng tôi chỉ có thể dọn sạch 10%."
Người dân ở Xieng Khouang đã học hỏi để thích nghi với ruộng vườn còn sót bom, nhưng đối với nhiều người, bom mìn còn sót đã để lại một vết sẹo suốt đời.
Cách nay 10 năm, bà Ai Vue bị mất đứa con trai khi đứa bé này và hai người anh em họ bị thiệt mạng vì một quả bom chưa nổ mà các em tìm thấy.
Bà Kan Thalee cho biết như sau về vụ này.
"Chúng tôi không biết phải chăng các em bé đó tìm cách phá quả bom hay là quả bom bị rớt rồi chạm đất và phát nổ."
Con số của những tai nạn như vậy đã giảm dần theo thời gian và đất đai mỗi ngày một an toàn hơn, nhưng chiến dịch dội bom dữ dội ở Xieng Khouang sẽ tiếp tục được cảm nhận trong nhiều thế hệ nữa.
