Hoa Kỳ kêu gọi các nước đang tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông nên tạo ‘thói quen’ hợp tác và cùng nhau xây dựng những tổ chức vững mạnh để giải quyết những tranh cãi hàng hải ‘nguy hiểm’.
Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Daniel Russel thúc giục Việt Nam, Philippines, Nhật, và Trung Quốc nên chi phối lẫn nhau để có các bước giải quyết tranh chấp.
Phát biểu tại Câu lạc bộ Commonwealth ở San Francisco hôm 28/7, ông Russel nói các nước có tranh chấp phải xoay sở và giải quyết vấn đề, phải áp lực lẫn nhau, và làm gương cho nhau.
Ông Russel cho biết Hoa Kỳ khuyến khích các bên liên quan ngồi lại, xác định, và tự nguyện ngưng các hoạt động gây hấn trong những vùng biển tranh chấp.
Vẫn theo Trợ lý Ngoại trưởng Russel, Washington đang thúc giục Bắc Kinh và các nước cùng bàn thảo xem các hoạt động nào là có thể chấp nhận cho mỗi bên hầu xoa dịu căng thẳng hiện nay và giải quyết những bất đồng trong dài hạn.
Ông Russel nhấn mạnh các nước lớn và mạnh có nghĩa vụ đặc biệt là phải thể hiện tinh thần tự chế.
Nhà hoạch định chính sách hàng đầu của Hoa Kỳ về Đông Á nhận xét các căng thẳng bùng phát trong vài năm qua và tăng cao trong năm nay; và rằng kiểu hành xử đơn phương, gây hấn của Trung Quốc đã khiến các nước hết sức quan ngại trước các tuyên bố chủ quyền rộng lớn của Bắc Kinh cũng như thiện chí của họ trong việc tuân thủ luật lệ, tiêu chuẩn quốc tế.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng nhắc lại sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với kế hoạch của Philippines theo đuổi pháp lý trong vấn đề Biển Đông.
Hồi đầu tháng này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Việt Nam từng tuyên bố nhà nước đã chuẩn bị hồ sơ để kiện các động thái xâm lấn chủ quyền của Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế.
Tuy nhiên, tới nay Hà Nội vẫn chưa xúc tiến vụ kiện. Sau khi Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương hồi giữa tháng này ra khỏi khu vực Hoàng Sa, các hy vọng về vụ kiện đó dường như bị dập tắt.
Hôm 28/7, hơn 60 thành viên của đảng cộng sản Việt Nam đã gửi thư lên Ban Chấp hành Trung ương thúc giục kiện Trung Quốc và ngưng lệ thuộc vào Bắc Kinh để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.
