Hoa Kỳ và Iran ngày 17/11 công khai tranh cãi tại cơ quan giám sát nguyên tử năng của Liên hiệp quốc lần đầu tiên kể từ khi hai bên ký một thỏa thuận hạt nhân cột mốc vào năm ngoái. Hai bên bất đồng về việc Iran liên tục thách thức một trong những giới hạn trong thỏa thuận không mấy được định nghĩa nghiêm ngặt .
Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế IAEA, kiểm tra việc thi hành thỏa thuận nói Iran lần thứ nhì trong năm nay đã vượt quá giới hạn lưu trữ nguyên liệu nhạy cảm, có nguy cơ phá hoại sự ủng hộ của nhiều nước đối với thỏa thuận này.
Chiến thắng của ông Donald Trump-người thường lên tiếng chỉ trích thỏa thuận- trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ cũng nêu lên những nghi vấn là liệu Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ thỏa thuận này hay không. Thỏa thuận hạn chế những hoạt động hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ những chế tài chống nước Cộng hòa Hồi Giáo này.
Đại sứ Hoa Kỳ tại IAEA Laura Holgate trong một tuyên bố tại phiên họp hàng quý của Hội đồng Quản trị nói “Iran cần phải nghiêm chỉnh tôn trọng tất cả những cam kết và những biện pháp kỹ thuật trong suốt thời hạn của thỏa thuận.”
Tranh chấp đặt trọng tâm vào một phần của thỏa thuận giữa Tehran và 6 cường quốc lớn giới hạn kho nước nặng của Iran, nguyên liệu được dùng để điều chỉnh trong các lò phản ứng như lò phản ứng chưa hoàn tất của Iran tại Arak đã ngưng không sử dụng nữa.
Trái ngược với những hạn chế nghiêm ngặt được ghi trong thỏa thuận về những nguyên liệu trong đó có uranium tinh chế, văn bản thỏa thuận nói Iran không được trữ nhiều lượng nước nặng hơn mức cần thiết, và nhu cầu này ước lượng vào khoảng 130 tấn.
IAEA nói Iran chuẩn bị chuyên chở một số nước nặng ra khỏi nước để trở lại với giới hạn 130 tấn nhưng bà Holgate nói Iran được xem như không tuân thủ thỏa thuận cho đến khi nào nước nặng được chuyển giao cho người mua nước ngoài theo như yêu cầu của thỏa thuận.
Iran nói vấn đề không được phân biệt trắng đen như thế.
Đại sứ Iran tại IAEA Reza Najafi nói với các phóng viên bên ngoài phiên họp của Hội đồng quản trị rằng “Đâu là giới hạn?” Ông cho biết thêm Iran đã chuẩn bị xuất khẩu hơn 5 tấn nước nặng mà trước đây đã thông báo cho IAEA.
