Hoa Kỳ có thể giúp tăng cường sức mạnh cho hải quân Việt Nam nếu lệnh cấm bán vũ khí sát thương của Washington cho Hà Nội được dỡ bỏ, theo lời quan chức quân đội cao cấp nhất của Mỹ đến thăm Việt Nam sau nhiều thập niên qua.
Phát biểu cuối tuần qua nhân chuyến công du 4 ngày sang Việt Nam để thảo luận về các khả năng tăng cường hợp tác quân sự giữa hai nước Việt-Mỹ, Đại tướng Martin Dempsey, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ, cho hay ‘trong thời gian gần’, Washington sẽ bàn về việc nên hay không bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam do các quan ngại về nhân quyền.
Đại tướng Dempsey nhấn mạnh hàng hải là quan tâm chung lớn nhất hiện nay và và ông sẽ khuyến nghị Mỹ nên bắt đầu từ lĩnh vực đó nếu lệnh cấm được tháo dỡ. Và việc này, vẫn theo lời ông, có thể bao gồm các hỗ trợ về hoạt động tình báo, giám sát, thiết bị do thám, hay thậm chí là trang bị một số loại vũ khí mà hạm đội Việt Nam chưa có.
Ông Dempsey nói ông không yêu cầu Việt Nam phải chọn làm bạn của Mỹ hay của Trung Quốc.
Ông khẳng định dù không đứng về bên nào trong các tranh chấp chủ quyền nhưng Hoa Kỳ rất quan tâm đến các biện pháp giải quyết.
Đại tướng Dempsey nhấn mạnh các biện pháp đó phải ôn hòa, không dùng võ lực và rằng Hoa Kỳ khuyến khích các đối tác ASEAN hướng tới giải pháp đa phương trong vấn đề an ninh hàng hải.
Lãnh đạo Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ cũng cho biết thêm rằng đáng tiếc là Bắc Kinh đã không chấp nhận đề xuất của Philippines được Mỹ hậu thuẫn yêu cầu ngưng các hoạt động khiêu khích ở Biển Đông.
Ông nói Hoa Kỳ nhìn vấn đề theo khía cạnh khu vực, chứ không phải từ khía cạnh từng quốc gia và đang làm việc theo tinh thần đó.
Trong chuyến thăm đầu tiên của Chủ tịch ban Tham mưu liên quân Hoa Kỳ tới Việt Nam kể từ năm 1971 tới nay, ông Dempsey đã đi thăm Hà Nội, Đà Nẵng, và Sài Gòn.
Dod News dẫn lời ông Dempsey nói rằng Hoa Kỳ mong muốn trở thành đối tác với một nước Việt Nam hùng cường, độc lập, và thịnh vượng.
Theo Đại tướng Dempsey, Việt Nam có tầm quan trọng địa-chiến lược trong khu vực, là nền kinh tế độc đáo và quan trọng xếp hàng thứ 13 trên thế giới, và là bàn đạp bước vào vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Việt Nam trở nên quan trọng đối với Washington trong bối cảnh Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng tỏ ra bất hòa về vấn đề Biển Đông, một trong những hải lộ quan trọng nhất thế giới.
Tầm quan trọng thiết yếu của Việt Nam nhờ vào vị trí chiến lược giáp ranh Trung Quốc, một nền dân số gần 100 triệu dân, và vùng duyên hải trải dài trên Biển Đông.
Ông Dempsey nói Hoa Kỳ cần một sự cải thiện vững chắc trong mối quan hệ với quân đội Việt Nam và rằng có khả năng lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam sẽ được dỡ bỏ trước khi Washington thảo luận về các thiết bị quân sự có thể cấp cho Việt Nam, có phần chắc đa số sẽ trong lĩnh vực giám sát hàng hải.
Trước chuyến thăm của Đại tướng Dempsey, thượng nghị sĩ Mỹ có nhiều ảnh hưởng John McCain đã ghé Hà Nội trong tháng này và tuyên bố rằng đã tới lúc phải có những thay đổi về lệnh cấm vận vũ khí đối với Hà Nội để Hoa Kỳ có thể giúp tăng cường khả năng quốc phòng của Việt Nam.
Trung Quốc nhiều lần khuyến cáo Mỹ chớ can thiệp vào các tranh cãi biển đảo ở Biển Đông.
Bắc Kinh một mực đòi giải quyết tranh chấp chủ quyền tay đôi với từng nước có liên quan và nhất định phản đối các nỗ lực quốc tế hóa hay đa phương hóa vấn đề Biển Đông.
Nguồn: DoD News, AFP, New York Times
