Bầu cử Malaysia: Hai bên đều tuyên bố chiến thắng

Cả liên minh đương quyền Barisan Nasional và liên minh đối lập Pakatan Rakyat đều tuyên bố thắng lợi sau cuộc bầu cử cấp tiểu bang ở bang Sarawak trên đảo Borneo. Bang Sarawak lâu nay vẫn được xem là cứ địa truyền thống của liên minh đương quyền, và lần này họ vẫn giành thế đa số 2/3 trong nghị viện tiểu bang.

Mặc dù liên minh đối lập không đạt được mục tiêu như họ đề ra là ngăn không để cho liên minh đương quyền tiếp tục chiếm thế đa số 2/3, nhưng phe đối lập cũng đã tăng được số ghế đại diện trong nghị viện từ 8 lên 15. Thắng lợi mà phe đối lập giành được chủ yếu là nhờ vào số phiếu của các nhóm sắc tộc gốc Hoa.

Ông James Chin, Giáo sư ngành khoa học chính trị của Đại học Monash ở Kuala Lumpur, nói rằng ở cấp địa phương người Hoa đã chán ngán sự cầm quyền kéo dài đã 30 năm của Thủ hiến bang Sarawak Abdul Taib Mahmud, và những cáo buộc giới chức tham nhũng; còn ở cấp quốc gia thì họ bất mãn với các chính sách ưu đãi đặc biệt tồn tại lâu nay, vẫn tiếp tục giành các ưu tiên kinh tế và giáo dục cho người Malaysia.

Ông Chin nói: "Tôi cho rằng người Hoa rất bất mãn. Kế hoạch ban đầu đề ra chính sách kinh tế ưu đãi đặc biệt dành cho các nhóm sắc tộc khởi sự vào năm 1971. Khung thời gian của chính sách này theo dự trù sẽ kéo dài 20 năm. Thế nhưng sau 20 năm, hình như họ đơn thuần gia hạn chính sách này. Do đó người Hoa cảm thấy chính phủ đối xử bất công với họ."

Các nhà quan sát chính trị đang phân tích kết quả của các cuộc bầu cử này để đo lường kết quả của cuộc bầu cử toàn quốc ra sao. Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2008, liên minh đối lập đã đe dọa sự nắm giữ quyền lực kéo dài suốt nửa thế kỷ trước đó của liên minh Barisan Nasional qua thành tích chiếm được một phần ba số ghế đại diện trong quốc hội.

Kể từ đó lãnh tụ của liên minh đối lập là ông Anwar Ibrahim đã bị bắt vì những cáo buộc phạm tội kê gian. Vụ án này vẫn đang tiếp diễn, trong khi nhiều người xem đó là một âm mưu chính trị, và nó đã làm phe đối lập mất đi một số ủng hộ. Và giáo sư Chin nhận định rằng Thủ tướng Najib Razak đã không thực hiện cam kết chấm dứt chính sách ưu đãi đặc biệt dành cho các nhóm thiểu số để tăng cường hậu thuẫn chính trị của khối sắc tộc Malay chiếm đa số.

Thủ tướng Najib không buộc phải tổ chức các cuộc bầu cử mới cho đến khi có cuộc bầu cử quốc hội toàn quốc vào năm 2013, nhưng ông có thể tổ chức bầu cử sớm hơn như vậy. Nhìn thấy tình hình bất mãn trong nhóm sắc tộc Hoa đang ngày càng tăng, một số nhà phân tích chính trị cho rằng có phần chắc ông Rajib sẽ chờ đợi. Nhưng theo giáo sư Chin, căn cứ vào kết quả của cuộc bầu cử ở bang Sarawak, ông Najib có thể giành được thế đa số hai phần ba trong quốc hội mà không cần sự ủng hộ của người sắc tộc Hoa.

Ông Chin nói tiếp: "Tôi nghi rằng kết quả bầu cử tại Sarawak sẽ tạo động lực thúc đẩy Thủ tướng Najib kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử sớm thì tốt hơn là để lâu. Hiện ông đang có động lực chính trị bởi vì liên minh của ông đã giành chiến thắng tại Sarawak, và giành chiến thắng tại tất cả các cuộc bầu cử phụ hồi gần đây trên bán đảo Malaysia. Do đó tôi nghĩ rằng hiện nay ông Najib có được một động lực chính trị rất lớn và tôi tin rằng ông Najib sẽ kêu gọi tổ chức bầu cử trước cuối năm nay."

Tuy nhiên, Giáo sư Chin nói tiếp rằng qua việc tiếp tục tranh thủ sự ủng hộ của khối sắc tộc Malay với các chính sách ưu đãi đặc biệt, Thủ tướng Najib sẽ tiếp tục mất sự ủng hộ của các nhóm sắc tộc và tôn giáo khác.