Trước những chỉ trích gay gắt về cuộc rút quân hỗn loạn của Mỹ ra khỏi Afghanistan, Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 31/8 tuyên bố đó là sự lựa chọn tốt nhất để kết thúc cuộc chiến dài nhất của Mỹ và nhiều chục năm nỗ lực tái thiết các nước bằng võ lực quân sự mà không hiệu quả.
Ông Biden mô tả cuộc rút quân trong hỗn loạn như một thành công về hậu cần mà cho dù có phát động sớm hơn nhiều tuần lễ cũng sẽ hỗn loạn như thế, trong khi lưu lại Afghanistan sẽ đòi hỏi tốn thêm binh sĩ Mỹ.
‘Tôi không để cho kéo dài cuộc chiến mãi mãi này,’ ông Biden phát biểu trong bài diễn văn từ Toà Bạch Ốc.
Trước đó cùng ngày, Taliban, phe chiếm quyền kiểm soát Afghanistan chớp nhoáng trong tháng này, ăn mừng chiến thắng, bắn súng chỉ thiên, đưa quan tài quấn cờ Mỹ và NATO đi diễu phố và sửa soạn thực thi quyền cai trị sau khi binh sĩ Mỹ cuối cùng rời đi.
Trong bài diễn văn đầu tuần này, Tổng thống Biden nói 90% người Mỹ muốn rời khỏi Afghanistan đã toại nguyện, và rằng Washington đã có đòn bẩy đối với Taliban để đảm bảo 100-200 người khác cũng có thể ra khỏi Afghanistan nếu họ muốn.
Tổng thống Mỹ nói Washington sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu các phần tử chủ chiến ở Afghanistan nào đề ra mối đe doạ cho Hoa Kỳ, nhưng Mỹ sẽ không dùng quân sự để tìm cách xây dựng các xã hội dân chủ, liên kết tại những nơi chưa từng có những điều này.
“Quyết định này về vấn đề Afghanistan không chỉ liên quan tới Afghanistan mà là chấm dứt kỷ nguyên của các chiến dịch quân sự lớn nhằm tái thiết các nước.”
Phe Taliban hiện kiểm soát nhiều lãnh thổ hơn lần cai trị trước khi họ bị lật đổ vào năm 2001 khi cuộc chiến tranh dài nhất của Mỹ bắt đầu. Gần 2.500 binh sĩ Mỹ và khoảng 240.000 người Afghanistan thiệt mạng trong cuộc chiến. Phí tổn cho cuộc chiến này khoảng 2 ngàn tỷ đô la.
Hơn 123.000 người được di tản từ Kabul trong chiến dịch không vận khổng lồ đầy hỗn loạn do Mỹ và các đồng minh tiến hành trong hai tuần qua. Nhiều người từng hỗ trợ cho các nước Tây phương trong cuộc chiến vẫn còn bị kẹt lại ở Afghanistan.
Ông Biden nói giải pháp khác duy nhất có lẽ là tăng cường chiến đấu và tiếp tục cuộc chiến mà người Mỹ đã chán nản từ lâu. Nếu khởi sự rút quân vào tháng 6 hay tháng 7 như nhiều người đề nghị chỉ sẽ làm cho Taliban đạt thắng lợi nhanh hơn mà thôi, theo lời ông.
Tuy nhiên, quyết định của Tổng thống Biden không được lòng dân chúng: 51% người Mỹ không tán thành so với 38% ủng hộ cách rút quân của Tổng thống, theo cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos.
