Viên chức đặc trách nhân quyền cao cấp nhất của Liên hiệp quốc cảnh báo không được dùng cuộc chiến chống khủng như một cái cớ để làm suy vi nền dân chủ và nhân quyền. Trong một bài diễn văn quan trọng đọc trước đại biểu 47 nước thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp quốc, ông Zeid Raad Al Hussein nói rằng các nỗ lực chống khủng bố của các chính phủ đã dẫn đến hệ quả vi phạm nhân quyền quy mô lớn đối với chính những công dân mà họ tuyên bố bảo vệ. Thông tín viên VOA Lisa Schlein tường trình từ trụ sở Hội đồng Nhân quyền ở Geneve.
Cao ủy trưởng về Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc Zeid Raad Al Hussein cảnh báo rằng phản ứng thái quá đối với hành động bạo động của thành phần cực đoan đang đe dọa làm xói mòn hệ thống an ninh toàn cầu mà các nước đã xây dựng 70 năm trước đây nhằm ngăn chận sự kinh hoàng của chiến tranh.
Ông nói hoạt động chống khủng bố không cân xứng và tàn bạo vi phạm các chuẩn mực dân chủ và có thể tạo cho các phần tử khủng bố một công cụ tuyên truyền. Trong bài diễn văn ông nêu lên một loạt những vi phạm của các nhóm khủng bố, khét tiếng là nhóm Nhà nước Hồi giáo, còn được biết với tên ISIS hay ISIL, và các phần tử chủ chiến Boko Haram ở Nigeria.
Ông đề cập đến các hành động giết người, tra tấn cũng như các hành động tàn ác cực độ nhắm vào phụ nữ và trẻ em, các vụ tấn công diệt chủng nhắm vào các nhóm sắc tộc và tôn giáo cùng với sự hủy hoại di sản văn hóa.
Trong khi những hành động này không thể chấp nhận, ông nói bất cứ đáp ứng nào đối với bạo động cực đoan cũng phải hợp pháp, tương xứng và nhằm vào mục tiêu để thực sự mang lại hiệu quả. Ông nói:
“Các chiến dịch quân sự các biện pháp trừng phạt tài chính và các nỗ lực nhằm chặn đứng luồng võ khí – chẳng hạn như Hiệp định Buôn bán Võ khí của Liên Hiệp Quốc – có thể phần nào là giải pháp. Tuy nhiên cũng cần các hành động khác để ngăn chận nguồn cội gây ra những cuộc xung đột này. Chúng ta phải thừa nhận rằng những con số lớn người không gia nhập hàng loạt vào các phong trào cực đoan như vậy vì họ bất chợt bị mê hoặc không thể giải thích được.”
Ông Zeid nói chủ nghĩa cực đoan được nuôi dưỡng bởi ý thức hệ. Ông cũng nói rằng những người dân bị gạt ra ngoài lề xã hội do nhiều năm sống dưới nhà nước chuyên chế, đàn áp, phân biệt đối xử, và đời sống cảnh nghèo khó rất dễ bị dụ dỗ bởi những lời lẽ tuyên truyền của các nhóm cực đoan, như ISIL chẳng hạn, với lời hứa mang lại cho họ một sự lựa chọn, cũng như một đời sống có ý nghĩa hơn và tốt đẹp hơn. Ông Zeid nói:
“Tôi tin, nhiều người trong số những thành viên mới của nhóm ISIL, từ hơn 50 quốc gia lũ lượt kéo đến, bởi các thông điệp về ngược đãi và lòng thương hại. Với cơn giận dữ mơ hồ về điều mà họ cảm thấy như sự đối xử không công bằng trong tình cảnh của chính họ, thực sự họ có thể cảm thấy gia nhập vào đó để bảo vệ những người bị xâm hại. .. Thực tế là một đa số rất lớn các nạn nhân của nhóm ISIL là những đồng đạo Hồi nhận được ít sự quảng bá hơn. Một chiến dịch vận động tư tưởng để làm mất lòng tin vào nhóm ISIL sẽ cần vận dụng đến những sự kiện thực tế như vậy.
Trong bài diễn văn gồm nhiều vấn đề, ông Zeid nêu lên các quan ngại sâu xa về những hạn chế đối với quyền tự do ngôn luận và sự thu hẹp môi trường dân chủ ở nhiều nước, trong đó có Armenia, Bangladesh, Burundi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Ai Cập, Hungary, Nga và Venezuela.
Ông cũng bày tỏ thất vọng về án tử hình vẫn được áp dụng rộng rãi trên thế giới và nhấn mạnh đến những trường hợp vi phạm nhân quyền trầm trọng ở các nước như Cộng hòa Trung Phi, Bắc Triều Tiên, Mexico, Sudan và Nam Sudan.
Các vấn đề này và nhiều vấn đề khác nữa sẽ được đưa ra thảo luận và tìm hiểu trong suốt kỳ họp của Hội đồng Nhân quyền, tiếp tục diễn ra từ nay cho đến cuối tháng.
