Dư luận Việt Nam trong gần một tuần nay lên tiếng phản đối dữ dội việc một tòa cấp huyện ở Nghệ An kết án một nữ hiệu trưởng 5 năm tù vì “thanh toán trái quy định” gần 45 triệu đồng. Chồng của bà nói với VOA rằng bà bị trù dập, gia đình đã kháng cáo và gửi đơn “kêu oan” lên cấp trung ương.
Báo chí Việt Nam, trong đó có Tuổi Trẻ và Tạp Chí Tòa Án, tường thuật rằng hôm 24/4, Tòa án Nhân dân huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Lê Thị Dung, nguyên giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên Hưng Nguyên, 5 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”. Chức danh của bà Dung tương đương với chức hiệu trưởng.
Bà bị nhà chức trách cáo buộc rằng từ tháng 10/2012 đến năm 2017, với tư cách là chủ tài khoản của Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Hưng Nguyên, bà đã “lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao nhiều lần thanh toán trái qui định để trục lợi”. Số tiền thất thoát được xác định là gần 44 triệu 800 nghìn đồng.
Trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử, bà Dung không nhận tội vì cho rằng quy chế chi tiêu nội bộ đã được xây dựng công khai, minh bạch, và những gì liên quan đến bà đều đã được gửi cho Phòng Tài chính và Kho bạc Nhà nước huyện Hưng Nguyên để kiểm soát chi. Bà Dung đã có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.
Ngay sau phiên tòa và kéo dài từ đó đến nay, nhiều người bày tỏ bất bình trên mạng xã hội rằng tòa án xét xử không công bằng, số tiền thất thoát không lớn và không hoàn toàn thuộc trách nhiệm của bà Dung, nhưng mức hình phạt quá cao và họ đặt câu hỏi về tính khách quan của hội đồng xét xử.
Một số người xem bản án như là một sự mỉa mai, họ so sánh số tiền 45 triệu và án tù 5 năm của bà Dung với thực tế là nhiều quan chức khác của Việt Nam đã gây ra thiệt hại hàng tỷ, thậm chí hàng chục tỷ đồng song chỉ bị án vài ba năm tù, hoặc án treo, thậm chí có người chỉ bị khiển trách và sau đó được bổ nhiệm ở vị trí khác cao hơn.
Những người phản đối bản án bao gồm cả các Facebooker có nhiều ảnh hưởng với tổng cộng hàng trăm nghìn người theo dõi như Hoàng Nguyên Vũ, Nguyễn Xuân Diện, Nguyễn Ngọc Chu, Đoàn Bảo Châu, Tạ Duy Anh, Thái Hạo, Hà Phan, Trần Quốc Quân, Hoàng Linh, Đỗ Việt Khoa, v.v…
Ông Phạm Ngọc Thạch, chồng bà Dung, nói với VOA từ Nghệ An: “Bản án đó vợ tôi cho là không đúng, tất cả đều sai luật tố tụng hết”.
Vẫn ông Thạch cho rằng vợ mình là nạn nhân bị cấp trên hãm hại, ông nói: “Gia đình biết là người ta trù dập, chỉ cũng biết kêu thế, còn có thấu không thì gia đình không biết làm sao được. Gia đình nhờ luật sư bào chữa thôi”.
Về việc dư luận lên tiếng mạnh mẽ chỉ trích phiên tòa và đề nghị xem xét lại bản án tù mà bà Dung phải nhận, ông Thạch chia sẻ cảm nghĩ: “Gia đình thấy rất chi là cảm động. Có những bài đăng lên tôi đọc rơi nước mắt. Có nhiều luật sư nói sẵn sàng bào chữa miễn phí”.
Một trong những luật sư đó là ông Nguyễn Danh Huế. Ông Huế nói với VOA rằng sau khi bà Dung kháng cáo, phải mất 1 tháng tòa cấp phúc thẩm mới thụ lý, sau đó ông Huế mới làm thủ tục vào gặp bà Dung và nghiên cứu hồ sơ.
Ở thời điểm hiện tại, luật sư Huế nói rằng vì không tham gia phiên sơ thẩm nên cho dù các luật sư như ông có nhận thấy “một số điều bất thường” về phiên tòa, song chừng nào còn chưa xem hồ sơ và chưa gặp bà Dung, ông chưa thể đưa ra quan điểm được.
Chồng bà Dung, ông Thạch, cho VOA biết thêm rằng gia đình cũng gửi “đơn kêu oan” tới nhà chức trách cấp trung ương: “Họ có xử lý không, họ có trả lời hay không thì chưa biết được, cứ kêu được đến đâu thì đến. Đang hy vọng ở cấp trung ương chứ cấp tỉnh với cấp huyện đều là một. Cái vụ này khả năng là tỉnh chỉ đạo nên không hy vọng ở tỉnh”.
Theo quan sát của VOA, sau những ngày dư luận lớn tiếng lên án phiên tòa và phán quyết 5 năm tù mà bà Lê Thị Dung phải gánh chịu, đã có một số diễn biến đáng chú ý, gồm việc Bộ Giáo dục và Đào tạo và Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An đề nghị “xem xét lại” vụ án.
Các báo trong nước đưa tin rằng ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho hay lãnh đạo bộ “rất quan tâm” tới vụ việc và đã trao đổi với lãnh đạo chính quyền tỉnh Nghệ An.
Phía bộ mong muốn các cơ quan pháp luật của tỉnh “xem xét vụ án một cách toàn diện”, bảo đảm xét xử “đúng pháp luật” và “không để xảy ra oan, sai”.
Vẫn các bản tin trong nước cho biết Tòa án Nhân dân tỉnh Nghệ An đã nắm được thông tin bà Dung kháng cáo và có yêu cầu Tòa án Nhân dân huyện Hưng Nguyên báo cáo cụ thể, toàn bộ vụ án sẽ được “nghiên cứu, đánh giá khách quan”.
Dư luận tỏ ý hoan nghênh các động thái mới này nhưng họ cũng nói thêm rằng họ chờ đợi các biện pháp cụ thể, thiết thực hơn.
Diễn đàn