Lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un nói ông muốn tạo ra một “kết quả lớn” khi ông bắt đầu ba ngày đàm phán thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hôm thứ Ba 18/9 với mục đích nhen nhóm lại tiến trình ngoại giao hạt nhân đang bị ngưng trệ.
Hai nhà lãnh đạo bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức vào chiều thứ Ba, sau khi diễu hành qua các đường phố Bình Nhưỡng trên chiếc limousine Mercedes đen của lãnh tụ Kim giữa tiếng reo hò cổ vũ của gần 100.000 người Bắc Triều Tiên vẫy cờ hoa dọc hai bên đường và hô vang “Thống nhất! Tổ quốc! ”
Trước đó, ông Kim chào đón ông Moon với những cái ôm và cái bắt tay thân thiết khi nhà lãnh đạo Hàn Quốc đáp máy bay đến thủ đô Bắc Hàn với nhiệm vụ phục hồi động lực cho các cuộc đàm phán đang chệnh choạng giữa Washington và Bình Nhưỡng về mục tiêu phi hạt nhân hóa và thúc đẩy viễn cảnh chính thức chấm dứt cuộc Chiến tranh Triều Tiên.
Trong khi đưa Tổng thống Moon đến Nhà khách chính phủ Paekhwawon, nơi nhà lãnh đạo Hàn Quốc sẽ ở trong chuyến thăm Triều Tiên ba ngày, lãnh tụ Kim nói rằng ông muốn tạo ra một "kết quả lớn hơn với tốc độ nhanh hơn" so với những gì hai nhà lãnh đạo đã đạt được cho đến nay.
"Ngài Tổng thống đã đi khắp nơi trên thế giới. Đất nước của chúng tôi còn khiêm tốn so với các quốc gia phát triển," lãnh tụ Kim nói với ông Moon. “Tôi đã trông chờ và mong đợi ngày hôm nay. Mức độ của chỗ nghĩ và lịch trình chúng tôi cung cấp có thể thấp, nhưng đó là sự chân tình và lòng nhiệt thành nhất của chúng tôi. ”
Tổng thống Moon nói "đã đến lúc thu gặt thành quả" và cảm ơn sự hiếu khách của lãnh tụ Kim, trong đó có một lễ chào đón long trọng tại Sân bay Quốc tế Bình Nhưỡng, với một đội quân danh dự danh diễu hành và một ban quân nhạc.
Trong cuộc diễu hành trên xe đi qua phố Ryomyong biểu tượng của Bình Nhưỡng, một khu dân cư mới được khởi xướng vào năm ngoái theo sáng kiến của lãnh tụ Kim trong kế hoạch hiện đại hóa thành phố, hai nhà lãnh đạo đã ra khỏi xe, bước đến giao tiếp và nhận hoa chúc mừng từ đám đông.
Hai nhà lãnh đạo theo kế hoạch sẽ tham dự buổi biểu diễn âm nhạc và ăn tối tại Mokrankwan, hội trường trang trọng nhất, nơi lãnh tụ Kim tổ chức lễ kỷ niệm lớn hồi năm ngoái để chúc mừng các nhà khoa học và quan chức về thành tựu thử nghiệm tên lửa tầm xa có khả năng bắn tới Hoa Kỳ.
Thương thuyết gia trưởng
Cuộc họp thượng đỉnh tuần này -- lần thứ ba giữa Tổng thống Moon và Chủ tịch Kim -- sẽ tìm câu trả lời cho đề xuất của ông Kim tổ chức một cuộc họp nữa với Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tổng thống Trump đã yêu cầu ông Moon làm “thương thuyết gia chính” cho ông và ông Kim, theo các trợ lý của ông Moon, sau khi ông Trump hủy bỏ chuyến công du Bình Nhưỡng của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hồi tháng trước.
Washington muốn thấy những hành động cụ thể hướng đến mục tiêu phi hạt nhân hóa của Bắc Triều Tiên trước khi đồng ý với mục tiêu chính của Bình Nhưỡng, đó là tuyên bố chấm dứt cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950-53.
“Nếu cuộc đối thoại Mỹ-Triều tái khởi động sau chuyến thăm này, nó sẽ có nhiều ý nghĩa hơn,” ông Moon nói trước khi khởi hành.
Nhấn mạnh những thách thức phía trước, báo Rodong Sinmun của nhà nước Triều Tiên hôm thứ Ba nói rằng "trách nhiệm xúc tiến cuộc đàm phán hạt nhân đang bị ngưng trệ này hoàn toàn tùy thuộc vào Hoa Kỳ."
Báo Rodong Sinmun nói trong một bài xã luận: "Đó là do sự bướng bỉnh vô lý với đòi hỏi rằng các vấn đề khác chỉ có thể được thương thảo sau khi đất nước chúng tôi vô hiệu hóa hoàn toàn, có thể xác nhận, và không thể phục hồi khả năng hạt nhân của chúng tôi ... mà không thể hiện ý định xây dựng niềm tin, trong đó có việc tuyên bố kết thúc chiến tranh."
Ông Moon, bản thân là một người con trong một gia đình bị chiến tranh ly tán, đã họp với ông Kim hai lần trước đây trong năm tại làng biên giới Bản Môn Ðiếm.
Đi cùng với ông Moon trong chuyến công du Bình Nhưỡng này có các ông trùm kinh doanh của Hàn Quốc, trong đó có ông Jay Y. Lee của dòng họ Samsung và lãnh đạo của các tập đoàn SK Group và LG Group. Họ sẽ gặp Phó Thủ tướng Bắc Triều Tiên Ri Ryong Nam, người đặt trách về các vấn đề kinh tế của miền Bắc. Tuy nhiên các quan chức Seoul cho biết họ không mong đợi bất kỳ dự án kinh tế cụ thể nào do ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt của quốc tế.
Theo dự kiến trong ngày thứ Tư, ông Moon và ông Kim sẽ đàm phán vòng hai, và sau đó họ sẽ công bố một tuyên bố chung, và một hiệp ước quân sự riêng biệt được thiết kế để xoa dịu căng thẳng và ngăn chặn xung đột vũ trang. Ông Moon sẽ trở về lại Hàn Quốc sáng thứ Năm 20/9.
Các lệnh trừng phạt
Hội nghị thượng đỉnh tuần này diễn ra giữa lúc Hoa Kỳ hối thúc quốc gia khác nghiêm chỉnh thực thi các biện pháp trừng phạt của Liên hiệp quốc nhằm phong tỏa các nguồn thu tài chính của Bắc Triều Tiên mà Bình Nhưỡng dùng tài trợ cho các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân.
Bắc Triều Tiên cho biết họ đã phá hủy địa điểm thử nghiệm hạt nhân và tên lửa chính và đã ngưng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo, nhưng các quan chức và các nhà phân tích của Mỹ tin rằng Bình Nhưỡng vẫn tiếp tục bí mật phát triển các kế hoạch vũ khí .
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley hôm thứ Hai cáo buộc Nga “gian lận” đối với các lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc lên Bắc Triều Tiên.
Ông Moon hy vọng sẽ đặt ra được đề xuất kết hợp tiến trình phi hạt nhân của miền Bắc với một tuyên bố chung kết thúc Chiến tranh Triều Tiên.
Cuộc Chiến tranh Triều Tiên chấm dứt bằng một hiệp định đình chiến, không phải là một hiệp ước hòa bình, do đó về mặt kỹ thuật cuộc chiến tranh vẫn còn giữa các lực lượng của Liên hiệp quốc do Hoa Kỳ lãnh đạo, trong đó có Hàn Quốc, với miền Bắc.
Nhưng các quan chức Hoa Kỳ vẫn "không nhiệt tình" với tuyên bố chấm dứt chiến tranh nếu không có bất kỳ hành động đáng kể nào trong việc phi hạt nhân hóa của miền Bắc.
Các quan chức Seoul cho biết Hàn Quốc đặt hy vọng cao vào những phát biểu của lãnh tụ Kim với các đặc phái viên của ông Moon hồi đầu tháng này rằng nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên muốn hoàn thành mục tiêu phi hạt nhân hóa trước khi nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump kết thúc vào đầu năm 2021.
