Tóm lược tiểu sử ông Mandela
Tóm lược tiểu sử ông Mandela1918 - Sinh ở Transkei, Nam Phi
1944 - Gia nhập Ðại Hội Dân tộc Phi châu ANC
1956 - Bị truy tố về tội phản nghịch, sau đó được miễn tố
1962 - Bị cáo buộc tội phá hoại và kết án tù 5 năm
1964 - Bị kết án tù chung thân vì âm mưu lật đổ chính quyền
1990 - Ðược phóng thích khỏi nhà tù
1991 - Ðược bầu làm Chủ tịch ANC
1993 - Ðoạt giải Nobel Hòa bình
1994 - Ðắc cử tổng thống Nam Phi
1999 - Quyết định không ra tranh cử nhiệm kỳ tổng thống thứ nhì
2004 - Rút lui khỏi đời sống công cộng
2007 – Thành lập nhóm Bô lão
2011 - Nhập viện trong thời gian ngắn vì nhiễm trùng phổi
2012 - Lại phải nhập viện vì sạn thận
2013 - Ðược điều trị chứng nhiễm trùng phổi tái phát, từ trần ngày 5 tháng 12
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama nói rằng ông Mandela là một người rất tốt, can đảm và có nhiều ảnh hưởng. Ông cho rằng một nước Nam Phi tự do trong hòa bình là công trạng lớn nhất của ông Mandela.
Nhà lãnh đạo Mỹ đã phát biểu như sau về cảm hứng mà vị tổng thống của Nam Phi đã mang lại cho ông:
"Tôi là một trong hàng triệu người nhận được nguồn cảm hứng từ cuộc đời của ông Nelson Mandela. Hành động chính trị đầu tiên của tôi, chuyện đầu tiên có dính líu tới một vấn đề hoặc một chính sách hoặc chính trị, là tham gia cuộc biểu tình chống apartheid. Tôi đã ra sức học hỏi những câu nói và những bài viết của ông. Ngày ông được thả ra khỏi nhà tù đã cho tôi thấy được những gì mà con người có thể làm khi họ được hướng dẫn bởi hy vọng chứ không phải sợ hãi."
Trong một cử chỉ bày tỏ sự tôn kính hiếm thấy đối với một nhà lãnh đạo nước ngoài, ông Obama ra lệnh cho Tòa Bạch Ốc và các cơ sở khác của chính phủ treo cờ rủ vào ngày thứ hai.
Ông F.W. de Klerk, nhà lãnh đạo apartheid cuối cùng của Nam Phi, nói rằng di sản lớn nhất của ông Mandela là sự chú trọng của ông đối với vấn đề hòa giải. Ông de Klerk đã đoạt giải Nobel hòa bình cùng với ông Mandela, người mà ông thả ra khỏi nhà tù năm 1990. Ông nói rằng quan hệ giữa hai ông “thường là có nhiều sóng gió”, nhưng cả hai “lúc nào cũng có thể sát cánh với nhau vào những thời điểm quan trọng.”
Tổng giám mục Desmond Tutu, một nhà tranh đấu chống apartheid, gọi ông Mandela là “một viên kim cương quí giá”, một người đã từ nhà tù bước ra mà “hầu như không có tì vết nào.” Ông Tutu nói rằng người bạn này của ông, thay vì đi theo con đường “lấy oán báo oán”, đã đưa ra thông điệp tha thứ và hòa giải.
Cựu Tổng thư ký Liên hiệp quốc Kofi Annan, người cùng với ông Tutu và ông Mandela thành lập một nhóm chính khách thế giới gọi là Nhóm Trưởng Lão, nói rằng Nam Phi có được sự may mắn là có một nhà lãnh đạo hô hào cho lòng khoan dung và nhờ đó mà đất nước đã “không bị thiêu rụi.”
Bà Aung San Suu Kyi, lãnh tụ đối lập Miến Điện và cũng là người đoạt giải Nobel Hòa bình, tán dương ông Mandela là “một con người vĩ đại đã nâng cao tiêu chuẩn của loài người.” Bà nói:
"Ông làm cho tất cả mọi người chúng ta hiểu rằng không một ai nên bị trừng phạt vì màu da, vì xuất thân của mình. Ông cũng làm cho chúng ta hiểu rằng chúng ta có thể thay đổi thế giới. Chúng ta có thể thay đổi thế giới bằng cách thay đổi thái độ, thay đổi nhận thức."
Đức Đạt Lai Lạt Ma cho biết ông sẽ luôn luôn tiếc nhớ người bạn mà ông đã hy vọng có thể gặp lại. Vị tu sĩ Phật giáo đoạt giải Nobel Hòa bình này nói rằng tuy ông Mandela từ giã cõi đời nhưng “tinh thần của ông sẽ sống mãi.”
Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki Moon kêu gọi những người thương mến ông Mandela trên thế giới tiếp tục làm việc cho một thế giới tốt đẹp và công chính hơn.
Ba cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter, Bill Clinton và George W Bush cũng ca ngợi ông Mandela là một người tận tụy phục vụ cho tự do, nhân phẩm và bình đẳng.
Thủ tướng Anh David Cameron gọi ông Mandela là một vị anh hùng thật sự của cả thế giới. Ông nói thêm rằng một ngọn đèn vĩ đại của thế giới vừa tắt.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ “sự thương tiếc sâu xa” trước cái chết của người mà ông gọi là “chính khách nổi tiếng thế giới.” Ông nói rằng ông Mandela, người đã tới thăm Trung Quốc hai lần, sẽ luôn luôn được nhớ tới vì sự đóng góp của ông cho các mối quan hệ giữa Trung Quốc với Phi châu và cho sự tiến bộ của nhân loại.
Trong khi đó, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas ca ngợi ông Mandela là “một biểu tượng của tự do, chống lại chủ nghĩa thực dân và sự chiếm đóng của nước ngoài.” Ông nói rằng cái chết của ông Mandela là “một sự mất mát vô cùng to lớn.”