Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un hôm 1/1 nói rằng ông sẵn sàng gặp Tổng thống Mỹ vào bất cứ lúc nào để đạt được mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, nhưng cảnh báo rằng ông có thể sẽ đi con đường khác nếu Mỹ vẫn tiếp tục cấm vận và gây sức ép.
Trong bài phát biểu mừng Năm Mới, ông Kim nói rằng giải trừ hạt nhân là ‘ý chí kiên định’ của ông và lần đầu tiên nói rằng nước ông sẽ không còn chế tạo vũ khí hạt nhân nữa. Nhưng ông cũng kêu gọi Washington có những hành động tương ứng để đẩy nhanh tiến trình ngoại giao đang đình trệ.
Bắc Triều Tiên có thể ‘buộc phải tìm kiếm con đường mới’ để bảo vệ chủ quyền nếu như Mỹ ‘muốn đơn phương áp đặt ý muốn lên chúng tôi…và vẫn không thay đổi lập trường về các lệnh cấm vận và áp lực,” ông Kim phát biểu trong bài diễn văn được phát trên truyền hình.
Bài phát biểu này của ông Kim Jong-un có khả năng làm tăng thêm mối hoài nghi liệu Bình Nhưỡng thật sự có ý định từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân của họ mà lâu nay họ xem là sống còn đối với an ninh của họ hay không.
Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa có phản ứng gì, nhưng Phủ Tổng thống Hàn Quốc đã hoan nghênh bài phát biểu của ông Kim và nói rằng nó thể hiện ‘ý chí kiên định’ của ông ấy trong việc thúc đẩy mối quan hệ với Seoul và Washington.
Ông Kim và Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết hướng tới phi hạt nhân hóa và xây dựng hòa bình ‘ổn định và lâu dài’ tại cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử hồi tháng 6 ở Singapore. Nhưng kể từ đó có rất ít tiến triển.
Bình Nhưỡng đã yêu cầu Washington dỡ bỏ cấm vận và chính thức tuyên bố chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 để đáp trả lại những bước đi đơn phương ban đầu của họ hướng tới phi hạt nhân hóa, bao gồm dỡ bỏ cơ sở thử hạt nhân duy nhất của họ mà thế giới biết và một cơ sở chế tạo động cơ hỏa tiễn quan trọng.
Những biện pháp này là phù hợp với quyết tâm của Bình Nhưỡng là ‘không tiếp tục chế tạo, sử dụng hay phổ biến’ vũ khí hạt nhân, ông Kim nói trong dấu hiệu cho thấy khả năng lần đầu tiên nước này tạm ngưng chế tạo vũ khí. Mặc dù Bình Nhưỡng đã không thực hiện các vụ thử tên lửa và hạt nhân hồi năm ngoái, các hình ảnh vệ tinh cho thấy các cơ sở liên quan của nước này vẫn tiếp tục hoạt động.
Các quan chức Mỹ nói rằng những bước đi ban đầu này không hề được xác nhận và có thể dễ dàng bị đảo ngược và đã kêu gọi thực thi chặt chẽ hơn các lệnh trừng phạt đối với quốc gia nghèo đói này cho đến chừng nào họ giải trừ hạt nhân hoàn toàn và có thể kiểm chứng được. Washington đã đình chỉ các cuộc tập trận ở quy mô lớn với Seoul để hỗ trợ cho các cuộc đàm phán hạt nhân, nhưng các cuộc tập trận nhỏ vẫn tiếp tục.
Ông Kim kêu gọi Hàn Quốc ‘chấm dứt hoàn toàn’ các cuộc tập trận với Mỹ có sử dụng vũ khí chiến lược và rằng các cuộc đàm phán đa phương giữa những nước tham chiến trong Chiến tranh Triều Tiên về hiệp đình hòa bình cần phải được tiếp tục
“Giờ đây Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc đã quyết định đi con đường hòa bình và thịnh vượng, chúng tôi yêu cầu các cuộc tập trận chung với quân đội bên ngoài sẽ không còn được phép nữa và việc triển khai các thiết bị chiến tranh như vũ khí chiến lược của nước ngoài phải chấm dứt hoàn toàn,” ông Kim nói.
Các nhà phân tích nói rằng thông điệp của ông Kim gửi tín hiệu rõ ràng rằng Bắc Triều Tiên sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Mỹ và Hàn Quốc trong năm nay – nhưng theo điều kiện của riêng họ.
“Bắc Triều Tiên dường như quyết tâm muốn được bãi bỏ một số lệnh cấm vận trong năm 2019. Tuy nhiên, thách thức là liệu chính quyền của ông Trump có sẵn sàng từ bỏ lập trường tuyệt đối không giảm nhẹ cấm vận của họ không?” ông Harry Kazianis tại Centre for the National Interest ở Washington nhận định.
“Bài phát biểu của ông Kim cho thấy sự kiên nhẫn của ông với Mỹ đang cạn dần,” ông nói thêm.
Bài diễn văn được truyền hình trực tiếp được theo dõi chặt chẽ vì đó là lần xuất hiện hiếm hoi trước công chúng của nhà lãnh đạo trẻ và định hình giọng điệu cho các chính sách đối nội và đối ngoại của ông trong năm nay.
Mặc complê đen và thắt cà vạt kiểu phương Tây, ông Kim ngồi trên chiếc ghế bọc da và sau lưng ông là các kệ sách và chân dung của cha và ông nội của ông.
“Ông ấy có vẻ tự tin hơn bao giờ hết và cảm thấy mạnh bạo hơn với những tiến triển mà ông có được với ông Donald Trump hồi năm ngoái. Điều này cũng có nghĩa là ông ấy nghĩ rằng ông ấy đang ở cửa trên trong các cuộc đàm phán với Mỹ với tư cách là quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân,” Shin Beom-chul, một nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Chính sách Asan ở Seoul, nói.
Trong bài phát biểu kéo dài 30 phút, ông Kim đã dành hơn 20 phút nhấn mạnh vào chiến dịch xây dựng nền kinh tế tự lực bất chấp ‘sự phong tỏa kinh tế ngặt nghèo’.
