Hôm nay đánh dấu lần đầu tiên 3 cựu thủ lãnh Khmer Đỏ cùng xuất hiện trước tòa án quốc tế xét tội ác chiến tranh.
Các luật sư bênh vực cho các bị cáo đã yêu cầu tòa trả tự do cho họ trong thời gian dẫn tới phiên xử, dự kiến khởi sự vào cuối năm nay.
Các luật sư nói với tòa rằng các thân chủ đã luống tuổi của họ đã bị câu lưu trong thời gian chờ bị xét xử trong thời gian lâu hơn sự cho phép của các quy định của tòa án.
Ba nhân vật bị tố cáo trước tòa gồm có ông Nuon Chea, lý thuyến gia chính của phong trào Khmer Đỏ, được biết đến dưới danh hiệu “Anh Hai”; ông Khieu Samphan, Chủ tịch nước trong chế độ Khmer Đỏ, và ông Ieng Thirith, cựu Bộ trưởng xã hội.
Bị cáo thứ tư, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ieng Sary, không kháng cáo phán quyết mới đây của tòa án, xác định rằng cả 4 nhân vật vừa nêu tên phải bị câu lưu trong thời gian chờ xét xử.
Công tố viên quốc tế Andrew Cayley hôm nay nói rằng yêu cầu của ông Nuon Chea xin được tại ngoại hầu tra đi ngược lại với tinh thần pháp lý quốc tế.
Ông Cayley nói một trong những lý do giới hữu trách nên tiếp tục giam giữ ông Nuon Chea là bởi vì ông đã chứng tỏ có thể trấn áp tinh thần các thuộc hạ trong hệ thống chỉ huy Khmer Đỏ.
Theo kế hoạch, có ít nhất một trong những người này sẽ ra làm chứng chống ông Nuon Chea, và công tố viên Cayley nói một số các nhân chứng khác cũng tỏ ra sợ sệt, không muốn ra làm chứng trước tòa.
Ông Cayley nói: “Thưa quý tòa, xét vị thế của bị cáo trong chế độ cai trị của Cộng hòa Dân Chủ Campuchia, bị cáo có thể trấn áp tinh thần các nhân chứng. Đặc biệt những người đã từng dưới quyền của ông, và trên thực tế, đã có một số bằng chứng về điều đó.”
Các công tố viên cũng khuyến cáo rằng các bị cáo biết đến tên tuổi của những nhân chứng.
Theo dự kiến, tòa án sẽ quyết định liệu có nên trả tự do cho các bị cáo theo yêu cầu của các luật sư hay không, nội trong vòng 30 ngày.
Hồi đầu tháng này, 4 bị cáo đã bị cáo buộc là phạm tội diệt chủng, tội ác chống nhân loại, tội ác chiến tranh, và tội hình sự chiếu theo luật của nhà nước Campuchia. Các bị cáo bác bỏ các cáo buộc đó.
Có tới 2,2 triệu người chết dưới chế độ cai trị của phong trào Khmer Đỏ, trong thời gian giữa năm 1975 và 1979.
Thủ lãnh Khmer Ðỏ Pol Pot đã qua đời hồi năm 1998.
Năm ngoái, tòa án tuyên án người đặc trách ngành An Ninh Khmer Đỏ, Đồng Chí Duch, 30 năm tù giam. Cả phe công tố lẫn các luật sư của ông này đều kháng cáo phán quyết đó, và phiên tòa để quyết định vụ này sẽ diễn ra vào cuối tháng Ba năm nay.
Tại Campuchia, các luật sư bênh vực cho 3 cựu thủ lãnh Khmer Đỏ sắp phải ra tòa vào cuối tháng này, kêu gọi tòa án quốc tế xét xử tội ác chiến tranh ở Pnom Penh trả tự do cho thân chủ của họ. Từ Phnom Penh, Thông tín viên VOA Robert Carmichael ghi nhận chi tiết trong bài tường trìnhsau đây.