Loại virus Ebola không những đã giết hại trên 1,000 người ở Tây Phi mà còn đang hủy diệt các động vật hoang dã, bao gồm cả loài khỉ gorilla ở vùng đất thấp ở phía Tây đang sắp tuyệt chủng. Theo phóng viên Steve Baragona của VOA, dịch này đã cho thấy một hiện tượng đang nổi lên của các căn bệnh trên động vật đã vượt qua rào cản chủng loại để lây cho loài người.
Vào một ngày năm 1996, những chú bé của một làng ở miền bắc Gabon mang về một con tinh tinh đã chết mà chúng tìm thấy trong rừng. Những người dân làng làm thịt nó để ăn.
Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, điều này là khởi nguồn của một vụ bộc phát Ebola giết chết 21 người.
Nhiều năm sau, trong một chuyến công tác ở Gabon, tác giả David Quammen gặp hai người đàn ông từ khu làng đó - họ đã ở đó khi dịch bùng phát. Họ nói gia đình của họ không phải là những người duy nhất bị ảnh hưởng. Tác giả nói với VOA qua Skype: “Khi Ebola hoành hành ngôi làng của họ, họ thấy một điều gì đó khá lạ lùng. Gần cánh rừng đó, họ thấy một đống 13 con khỉ gorilla chết.”
Ebola cũng đã giết chúng.
Đối với khỉ gorilla ở vùng đất thấp phía tây, ông Quammen nói, Ebola đang hoành hành dữ dội.
Ông Quammen cho biết: “Đã có một làn sóng dịch bệnh gây tử vong cho loài khỉ gorilla trên khắp Trung Phi, một làn sóng Ebola giết chết chúng và đôi khi giết cả người.”
Nhà sinh vật học của trường Đại học Cambridge Peter Walsh đang nghiên cứu các nhóm khỉ gorilla trong một khu bảo tồn trong những năm đầu thế kỷ 20 khi 2 trận dịch Ebola xảy ra. 90 đến 95% số lượng khỉ gorilla đã biến mất.
Trong một cuộc phỏng vấn qua Skype, ông Walsh nói ông và các cộng sự ước đoán rằng Ebola sẽ giết chết 45% số khỉ chỉ trong một thế hệ.
Ông Walsh nói: “Sự kết hợp của săn bắn thịt thú rừng và bệnh tật đang gây khốn đốn cho khỉ gorilla miền Tây.”
Ông là đồng tác giả của một đánh giá khoa học đã đưa khỉ gorilla của vùng đất thấp phía Tây vào danh sách sắp tuyệt chủng.
Đối với David Quammen, câu chuyện 13 con khỉ gorilla chết gần một ngôi làng ở Gabon cho thấy những căn bệnh lây lan mới có liên hệ giữa người và động vật như thế nào.
Trong cuốn sách “Lan tràn: Lây Nhiễm và Dịch Bệnh Mới Trên Người,” ông Quammen mô tả nhịp độ ngày càng tăng của các chứng bệnh nhảy vọt từ động vật sang loài người.
"Điều này không phải là mới. Ví dụ, dịch hạch đã lan từ loài gặm nhấm sang người thông qua các con bọ nhiễm bệnh. Nó giết chết khoảng 60% dân số châu Âu trong thế kỷ 14."
Nhưng ông David Quammen nói tỷ lệ lan truyền dường như đang tăng lên.
Ông Quammen nhận định rằng: “Có cái gì đó khác thường bởi vì chúng ta đã nhìn thấy nhiều những căn bệnh mới như thế này, đặc biệt là những căn bệnh do virus gây ra, đã xuất hiện trong vòng 5 đến 6 thập kỷ qua. Và điều đó tất nhiên là đặt ra câu hỏi Tại sao? Cái gì khác thường bây giờ?
Một câu trả lời, theo ông Quammen, đó là sự gia tăng dân số khiến loài người xâm lấn sâu hơn vào các vùng sinh sống mới và do đó tiếp xúc với các loài sinh vật mới.
Ông Quammen nói: “Chúng ta có 7 tỷ người đang sống trên hành tinh này. Chúng ta đang đi vào các hệ sinh thái đa dạng. Chúng ta đang đốn cây, chúng ta khai thác mỏ, chúng ta lập làng và xây đường. Chúng ta đang dần tiếp xúc với những loài động vật này. Và chúng ta đang cho các con virus mà những động vật này mang theo có cơ hội nhảy sang một chủ thể mới, để lan truyền cho con người.”
